Kiện phòng vệ thương mại diễn biến khó lường
Thép là một trong những ngành hàng thường xuyên đối diện với các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại. Ảnh: Nguyễn Thanh |
10 năm có tới 160 vụ việc
Theo Bộ Công Thương, tuy các hoạt động cảnh báo sớm để hỗ trợ DN mới được triển khai nhưng đã thu được một số kết quả tích cực ban đầu. Điển hình như, trong vụ việc Hoa Kỳ điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm lốp xe, phần lớn các DN Việt Nam (chiếm 95,5% tổng kim ngạch XK lốp xe của Việt Nam sang Hoa Kỳ) không bị áp thuế chống bán phá giá. Trong vụ việc Hoa Kỳ điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm ống đồng, thuế chống bán phá giá đối với DN Việt Nam là 8,35%, thấp hơn nhiều so với mức do ngành sản xuất trong nước của Hoa Kỳ cáo buộc (110%). Trong vụ việc Đài Loan (Trung Quốc) điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm gạch men, dự kiến đa số các DN XK lớn của Việt Nam (chiếm 71,8% tổng kim ngạch XK gạch men của Việt Nam sang Đài Loan) không bị áp thuế hoặc bị áp thuế ở mức độ thấp. |
Theo Ban chỉ đạo 35 (Bộ Công Thương), tổng kim ngạch XNK hàng hóa của Việt Nam đã tăng mạnh từ 327,8 tỷ USD năm 2015 lên 543,9 tỷ USD năm 2020. Kim ngạch XK tăng bình quân 11,7% trong giai đoạn 2016-2020, đạt 281,5 tỷ USD năm 2020, đưa Việt Nam trở thành nước đứng thứ 22 toàn cầu về quy mô kim ngạch và năng lực XK.
XK là một trong số các động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, đặc biệt trong đại dịch. Cán cân thương mại hàng hóa đã có thặng dư, năm sau cao hơn năm trước. Tuy nhiên, XK Việt Nam tăng trưởng nhanh cũng tạo ra áp lực cạnh tranh đối với các ngành sản xuất tại nước NK. Do đó, cùng với việc kim ngạch XK tăng trưởng cao, các DN XK của Việt Nam ngày càng có khả năng trở thành đối tượng bị điều tra, áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại.
Trên thực tế, số lượng vụ việc phòng vệ thương mại với hàng hóa XK của Việt Nam đã tăng nhanh trong những năm gần đây. Tính đến hết tháng 7/2021, hàng hóa XK của Việt Nam đã là đối tượng của 207 vụ việc điều tra phòng vệ thương mại của nước ngoài. Trong đó, đáng chú ý, số vụ việc điều tra từ năm 2011 đến nay lên tới 160, chiếm tỷ lệ 77%.
Thép là một trong những ngành hàng thường xuyên đối diện với các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại. Ông Trịnh Khôi Nguyên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam cho biết, trước đây, hàng XK thường đối mặt với các vụ việc phòng vệ thương mại từ thị trường như Mỹ, Australia, Canada…, nhưng gần đây, ngay cả những thị trường truyền thống của Việt Nam tại khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines… hàng XK cũng gặp rất nhiều vụ khởi kiện. “Đó là biểu hiện tiếp tục gia tăng phòng vệ thương mại ở các quốc gia, các thị trường XK”, ông Nguyên đánh giá.
Tăng cường cảnh báo sớm
Xung quanh câu chuyện kiện phòng vệ thương mại đặt trong bối cảnh dịch Covid-19, bà Phạm Châu Giang, Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) phân tích, thời gian qua cũng như thời điểm hiện tại, dịch Covid-19 tác động tới nền kinh tế thế giới nói chung, tại Việt Nam nói riêng theo những hướng rất khó lường.
Năm 2020 là giai đoạn đầu của dịch bệnh, các DN đều có cảm giác hoang mang, lo lắng, tìm cách bán được càng nhiều hàng hoá càng tốt, hạn chế hàng tồn kho dẫn đến giá hàng hoá trên toàn thế giới “lao dốc”, năng lực cạnh tranh của các DN bị thu hẹp. 2020 là năm ghi nhận nhiều biện pháp phòng vệ thương mại nhất được áp dụng. Lần đầu tiên, hàng hoá XK Việt Nam đối diện với số lượng kiện phòng vệ thương mại kỷ lục là 40 vụ. Con số này gấp đôi, thậm chí gấp 3 so với nhiều năm trước đó.
Tuy nhiên, đến năm 2021 lại chứng kiến điều ngược lại. Do sự đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hoá sản xuất toàn cầu, giá của nhiều mặt hàng cơ bản như sắt thép, phân bón, nhựa, cao su… tăng cao. Điều này dẫn đến tình trạng, các nền kinh tế trên thế giới hầu như không điều tra áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại. Với Việt Nam đến thời điểm này, hàng hoá XK mới bị các nước điều tra, áp dụng khoảng 10 vụ phòng vệ thương mại.
“Tuy nhiên, diễn biến như vậy là trong ngắn hạn, không bền, rất khó dự đoán được xu hướng của năm 2022 sẽ như thế nào. Chúng tôi luôn phải theo sát tình hình diễn biến giá cả, cung ứng sản xuất và nhu cầu tiêu dùng của những mặt hàng trong các ngành công nghiệp nền tảng của Việt Nam để có định hướng dự đoán về xu hướng phòng vệ thương mại trong thời gian tới”, bà Giang nói.
Trên thực tế, thời gian qua, Bộ Công Thương cũng đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan triển khai nhiều hoạt động nhằm hỗ trợ kịp thời các DN Việt Nam khi các nước tăng cường sử dụng các biện pháp phòng vệ thương mại để bảo hộ sản xuất trong nước. Trong đó, đáng chú ý hơn cả là việc xây dựng, vận hành hệ thống cảnh báo sớm về phòng vệ thương mại. Hiện nay, Bộ Công Thương đang theo dõi biến động XK của 36 mặt hàng và đưa ra danh sách cảnh báo gồm 10 mặt hàng trong số các mặt hàng đang theo dõi để các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội, DN triển khai các hoạt động cụ thể.
Kể từ thời điểm lần đầu tiên Bộ Công Thương công bố danh sách cảnh báo vào tháng 7/2019 tới nay, đã có 7 sản phẩm nằm trong danh sách cảnh báo bị nước ngoài điều tra phòng vệ thương mại, cụ thể là gỗ dán có nguyên liệu làm từ gỗ cứng, đệm mút, lốp xe ô tô, ống đồng, mật ong, thép chống ăn mòn, gạch men. Thông qua công tác cảnh báo sớm, các bộ, ngành, địa phương và DN đã không bị động trong công tác ứng phó với các biện pháp phòng vệ thương mại của nước ngoài.
Đại diện Bộ Công Thương cho biết, thời gian tới Bộ sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan hoàn thiện, xây dựng và vận hành hiệu quả hơn nữa Hệ thống cảnh báo sớm theo lộ trình tại Đề án Xây dựng và vận hành hiệu quả hệ thống cảnh báo sớm về phòng vệ thương mại được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 1/3/2020. Mục đích chủ yếu nhằm theo dõi, cảnh báo và hỗ trợ cơ quan điều tra về phòng vệ thương mại và các cơ quan liên quan trong việc điều tra, xử lý các vụ việc phòng vệ thương mại trong và ngoài nước, đảm bảo mục tiêu bảo vệ sản xuất trong nước, chủ động phòng ngừa và ứng phó với các vụ kiện phòng vệ thương mại của nước ngoài, hướng tới XK bền vững.
Tin liên quan
Quốc gia nào khởi xướng điều tra phòng vệ thương mại nhiều nhất với hàng Việt Nam?
21:06 | 24/04/2024 Kinh tế
Hoa Kỳ tiếp tục gia hạn kết luận điều tra chống lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại tủ gỗ từ Việt Nam
18:30 | 13/04/2024 Kinh tế
Cảnh báo sớm giảm rủi ro trong phòng vệ thương mại
08:00 | 05/04/2024 Kinh tế
Thương mại điện tử bền vững vẫn là bài toán khó
12:30 | 25/04/2024 Kinh tế
5 khuyến nghị giảm rủi ro khi giao dịch xuất nhập khẩu với đối tác các nước Tây Á
09:07 | 25/04/2024 Kinh tế
Căn hộ cho thuê sẽ "làm ấm" thị trường bất động sản?
23:31 | 24/04/2024 Kinh tế
Giải pháp đảm bảo cung ứng điện khi nhu cầu tăng cao
23:10 | 24/04/2024 Kinh tế
Chưa có lô hàng thủy sản nào XK sang Trung Quốc bị cảnh báo tồn dư hóa chất và kháng sinh
15:23 | 24/04/2024 Kinh tế
Kim ngạch xuất khẩu sang Hoa Kỳ trong quý 1 tăng cao nhất từ trước đến nay
15:23 | 24/04/2024 Xuất nhập khẩu
“Xanh hoá” công nghiệp khai khoáng bằng công nghệ mới
14:13 | 24/04/2024 Kinh tế
Xuất khẩu sang Singapore duy trì tăng trưởng
10:15 | 24/04/2024 Kinh tế
Vượt qua điểm yếu để mở rộng xuất khẩu sang châu Á-châu Phi
07:50 | 24/04/2024 Kinh tế
Chia sẻ lợi ích để ngành cà phê vượt qua "bão giá"
07:49 | 24/04/2024 Kinh tế
Hợp tác xã chia sẻ kinh nghiệm tìm kiếm nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh
21:09 | 23/04/2024 Kinh tế
WB: Kinh tế Việt Nam có tín hiệu phục hồi, GDP sẽ đạt 5,5% trong năm 2024
19:52 | 23/04/2024 Kinh tế
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu rà soát tình hình gia tăng nhập khẩu thép cán nóng
19:26 | 23/04/2024 Xuất nhập khẩu
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Hải quan TPHCM cải cách, thực hiện hải quan số để hỗ trợ doanh nghiệp tốt hơn
Thương mại điện tử bền vững vẫn là bài toán khó
Giảm áp lực đáo hạn trái phiếu nhờ doanh nghiệp chủ động mua lại trái phiếu trước hạn
Linh hoạt các giải pháp cung ứng vốn, lợi nhuận của OCB tăng 23% trong quý 1/2024
Ngân hàng Trung ương Thái Lan có thể can thiệp để ổn định đồng baht
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics