Kho bạc Nhà nước từng bước hiện đại hóa quản lý ngân quỹ nhà nước

	Ủy ban Quản lý vốn nhà nước chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công
	Từng bước cải thiện chất lượng của Báo cáo tài chính nhà nước
	Kho bạc Nhà nước chia sẻ kinh nghiệm quản lý thu – chi ngân sách nhà nước với Bộ Tài chính Lào

Hoạt động nghiệp vụ tại KBNN Yên Bái Ảnh: TL

Điện tử hóa quản lý ngân quỹ

Kể từ khi thực hiện Nghị định số 24/2016/NĐ-CP quy định chế độ quản lý ngân quỹ nhà nước (NQNN), KBNN đã từng bước cải cách quản lý ngân quỹ theo hướng an toàn và hiệu quả. Trên cơ sở hình thành hệ thống tài khoản thanh toán tập trung, cuối ngày làm việc, KBNN tập trung toàn bộ số dư ngân quỹ từ địa phương về trung ương và gửi tại Ngân hàng Nhà nước. Quy trình này một mặt giúp cho việc điều hành thanh khoản NQNN, mặt khác, hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước trong việc điều hành chính sách tiền tệ, ổn định thị trường ngoại hối. Hiện nay, các công cụ dự báo luồng tiền, phương án điều hành NQNN, các công cụ đầu tư, đi vay NQNN (tạm ứng ngân quỹ, tiền gửi có kỳ hạn, mua lại có kỳ hạn trái phiếu chính phủ) đều được triển khai và từng bước điện tử hóa thông qua Hệ thống quản lý ngân quỹ (QLNQ) trên nền tảng web.

KBNN cho biết, từ tháng 12/2020, với việc triển khai phân hệ gửi có kỳ hạn NQNN tạm thời nhàn rỗi tại ngân hàng thương mại trên Hệ thống QLNQ, KBNN đã chuyển từ thực hiện gửi tiền theo phương thức thủ công (giai đoạn đầu), bán điện tử (đầu năm 2020) sang phương thức điện tử, qua đó, giúp cho các giao dịch gửi có kỳ hạn được thực hiện an toàn, bảo mật, minh bạch, đơn giản, thuận tiện, tiết kiệm thời gian, chi phí cho cả ngân hàng thương mại và KBNN. Hiện toàn bộ quy trình giao dịch (từ bước KBNN gửi thông báo nhu cầu gửi tiền có kỳ hạn; ngân hàng thương mại gửi bản chào nhận tiền gửi; KBNN mở bản chào, xác định kết quả lựa chọn ngân hàng thương mại để gửi tiền có kỳ hạn; KBNN gửi thông báo kết quả lựa chọn ngân hàng thương mại để gửi tiền có kỳ hạn đến bước ký kết phụ lục hợp đồng gửi tiền) được thực hiện trên Hệ thống QLNQ. Tổng thời gian thực hiện một giao dịch gửi tiền trong 4 ngày làm việc (rút ngắn 2 ngày so với quy định tại Thông tư số 64/2019/TT-BTC ngày 16/9/2019 của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 314/2016/TT-BTC ngày 28/11/2016 của Bộ Tài chính hướng dẫn một số điều tại Nghị định số 24/2016/NĐ-CP ngày 5/4/2016 của Chính phủ quy định chế độ quản lý NQNN).

KBNN đánh giá, việc triển khai thực hiện quy trình gửi có kỳ hạn NQNN tạm thời nhàn rỗi tại ngân hàng thương mại qua Hệ thống QLNQ cũng giúp KBNN quản lý NQNN an toàn, hiệu quả hơn thông qua các chức năng hỗ trợ KBNN kiểm soát rủi ro như việc áp dụng nguyên tắc “nhiều tay, nhiều mắt” đối với tất cả các thao tác trên Hệ thống (một người nhập thông tin, ít nhất một người kiểm soát hoặc phê duyệt thông tin); tách bạch giữa người thiết lập các hạn mức và người thực hiện giao dịch trên hệ thống để ngăn chặn, đảm bảo các giao dịch nằm trong hạn mức đã được phê duyệt; chức năng quản lý thanh toán, báo cáo nhằm theo dõi, quản lý nguồn tiền ra, vào từ hoạt động gửi có kỳ hạn NQNN tạm thời nhàn rỗi tại ngân hàng thương mại. Ngoài ra, việc điện tử hóa quy trình, thủ tục gửi tiền có kỳ hạn tại ngân hàng thương mại, đặc biệt là việc KBNN triển khai ký phụ lục hợp đồng gửi tiền điện tử với các NHTM đã rút ngắn thời gian thực hiện các giao dịch gửi tiền, giúp KBNN vừa giảm thiểu các thao tác thủ công vừa tối ưu hóa nguồn tiền nhàn rỗi.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quy trình gửi tiền có kỳ hạn tại ngân hàng thương mại tạo điều kiện thuận lợi cho các ngân hàng thương mại trong quá trình tham gia chào nhận tiền gửi có kỳ hạn của KBNN. Việc tham gia của các ngân hàng thương mại vào Hệ thống QLNQ cũng nhanh chóng, thuận tiện, thân thiện, dễ sử dụng mà vẫn bảo mật. Các ngân hàng thương mại chỉ cần có máy tính kết nối internet, có chứng thư số của người đại diện và chứng thư số của ngân hàng thương mại (để thực hiện việc ký số văn bản điện tử) để thực hiện giao dịch.

Theo KBNN, Hệ thống QLNQ đã giúp cho hoạt động giao dịch, trao đổi thông tin nghiệp vụ QLNQ được kịp thời, tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại để giao nhận các văn bản giấy; việc trao đổi, phối hợp giữa KBNN và đơn vị có liên quan thuộc Bộ Tài chính được thuận tiện. Hệ thống QLNQ tự động tổng hợp, gửi báo cáo đến Bộ Tài chính thông tin về các đợt chào gửi tiền có kỳ hạn của KBNN cùng lúc gửi thông báo cho các ngân hàng thương mại.

Thống kê cho thấy, trong năm 2022 (tính đến hết ngày 31/10/2022), KBNN đã gửi tiền có kỳ hạn NQNN 1 tháng, 2 tháng và 3 tháng với khối lượng là 286.620 tỷ đồng theo phương thức đấu thầu điện tử.

Mua lại có kỳ hạn trái phiếu chính phủ theo phương thức điện tử

Bên cạnh các nghiệp vụ sử dụng NQNN tạm thời nhàn rỗi để gửi tiền có kỳ hạn tại các ngân hàng thương mại, từ năm 2021, KBNN đã triển khai nghiệp vụ mua lại có kỳ hạn trái phiếu Chính phủ (TPCP) theo phương thức điện tử trên hệ thống giao dịch của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), đảm bảo tính chính xác, an toàn, cạnh tranh, công khai, minh bạch và tăng hiệu quả trong hoạt động.

Với việc triển khai nghiệp vụ mua lại có kỳ hạn TPCP, KBNN đã thực hiện được đầy đủ các nghiệp vụ về đầu tư NQNN, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý NQNN tại Việt Nam và tiệm cận dần với phương thức quản lý NQNN tiên tiến tại các nước trên thế giới. Việc này cũng đảm bảo an toàn khi các đối tác giao dịch là các ngân hàng thương mại có độ an toàn cao theo đánh giá hàng năm của NHNN; tạo thêm nguồn thu, tăng số nộp ngân sách nhà nước hàng năm của KBNN; nâng cao tính công khai, minh bạch đối với hoạt động quản lý NQNN.

Hiện nay, quy trình lựa chọn đối tác giao dịch cũng được thực hiện theo hình thức đấu thầu điện tử trên hệ thống giao dịch của HNX. Nhờ đó, số lượng các đối tác được phép tham gia giao dịch với KBNN được mở rộng hơn so với nghiệp vụ gửi tiền có kỳ hạn tại các ngân hàng thương mại. Toàn bộ các thông tin về giao dịch mua lại có kỳ hạn TPCP sẽ được KBNN công bố công khai trên trang thông tin điện tử của KBNN.

Theo thống kế, năm 2021, KBNN đã tổ chức 59 phiên đấu thầu mua lại có kỳ hạn TPCP với tổng giá trị mua lại lần 1 là 1.885,7 tỷ đồng, kỳ hạn mua lại là 14 ngày, 21 ngày và 1 tháng. Tuy nhiên, trong năm 2022, số lượng giao dịch mua lại có kỳ hạn chưa nhiều do TPCP là tài sản trong giao dịch mua lại bị ràng buộc điều kiện có kỳ hạn dưới 1 năm theo Thông tư số 107/2020/TT-BTC ngày 21/12/2020 của Bộ Tài chính hướng dẫn giao dịch mua lại có kỳ hạn TPCP từ nguồn NQNN tạm thời nhàn rỗi của KBNN không còn nhiều trên thị trường, một số ngân hàng thương mại nắm giữ không có nhu cầu giao dịch.

Hiện nay, KBNN đang trình Bộ Tài chính ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 107/2020/TT-BTC để tháo gỡ khó khăn cho các đơn vị, thúc đẩy hoạt động mua lại TPCP, nâng cao thanh khoản trong giao dịch TPCP.