Khai thác giá trị văn hóa của sản phẩm để chinh phục khách hàng quốc tế

Thưa ông, trong các sản phẩm của ngành nông nghiệp Việt Nam, hàng thủ công mỹ nghệ và các sản phẩm OCOP được đánh giá là gắn liền với câu chuyện văn hóa bản địa của các vùng miền. Với vai trò là cơ quan xúc tiến thương mại trong lĩnh vực nông nghiệp, thời gian qua, công tác xúc tiến thương mại đối với các sản phẩm này đã có những đổi mới như thế nào, thưa ông?

Việt Nam là một quốc gia có kim ngạch xuất khẩu hàng nông sản rất lớn và năm nay lần đầu tiên chúng ta đạt kim ngạch xuất khẩu 60 tỷ USD. Đây là một cột mốc rất đáng tự hào đối với ngành nông nghiệp. Trong tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản, tỷ lệ hàng thủ công mỹ nghệ cũng đạt những con số rất ấn tượng. Đặc biệt, kể từ năm 2018, khi chúng ta triển khai chương trình mỗi xã một sản phẩm (chương trình OCOP), hàng OCOP, nhất là các sản phẩm OCOP 4 sao, 5 sao cũng bắt đầu được đưa ra xúc tiến và quảng bá tại thị trường nước ngoài và bắt đầu có tín hiệu khả quan.

Một trong những đặc trưng nhất của hàng thủ công mỹ nghệ và sản phẩm OCOP là câu chuyện sản phẩm gắn với truyền thống, văn hóa và đặc trưng của mỗi vùng miền. Do vậy, trong các chương trình xúc tiến thương mại, chúng tôi luôn tìm cách tạo ấn tượng với người tiêu dùng trên cơ sở trưng bày, tổ chức các sự kiện và đặc biệt là kể những câu chuyện về sản phẩm gắn với vùng nguyên liệu cũng như văn hóa truyền thống các vùng miền.

Từ cuối năm 2023, lần đầu tiên Việt Nam có một gian hàng sản phẩm OCOP và thủ công mỹ nghệ tại hội chợ về thủ công mỹ nghệ lớn nhất thế giới tổ chức tại Milan (Italy). Sau sự kiện đó, những sản phẩm thủ công mỹ nghệ của chúng ta, đặc biệt là hàng tơ lụa và một số dòng sản phẩm mây tre đan đã có ngay những đơn hàng và được bạn bè quốc tế rất quan tâm.

Hiện việc tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại, kể cả ở thị trường quốc tế cũng như tại thị trường trong nước đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hết sức quan tâm. Đặc biệt, gần đây chúng ta đã đẩy mạnh việc gắn kết với các sự kiện văn hóa. Cùng với đó chúng ta cũng tăng cường tham gia các hội chợ triển lãm, không chỉ đối với hàng nông sản mà còn đi sâu vào những hội chợ chuyên đề như hội chợ hàng thủ công mỹ nghệ hay các sản phẩm đặc sản ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Như ông đã chia sẻ thì các chủ thể sẽ kể câu chuyện riêng của mình. Nhưng để những câu chuyện này có thể lan tỏa và mang về giá trị kinh tế là việc không hề dễ dàng. Thời gian qua, cơ quan xúc tiến thương mại đã hỗ trợ các chủ thể như thế nào trong việc kể câu chuyện của mình để có được đơn hàng?

Các sản phẩm thủ công mỹ nghệ và sản phẩm OCOP gắn liền với các vùng nguyên liệu cũng như truyền thống của mỗi địa phương. Do vậy, chúng ta phải quảng bá và xúc tiến trên nền tảng giá trị đó, chứ không thuần túy chỉ là giá trị sử dụng.

Do vậy, khi triển khai các chương trình xúc tiến thương mại, chúng tôi luôn luôn hỗ trợ cho các chủ thể từ vấn đề thiết kế mẫu mã, bao bì, thiết kế nội dung, kể câu chuyện để tạo ra cảm xúc đối với người tiêu dùng. Ngay cả trong việc trưng bày tại các hội chợ triển lãm, thiết kế không gian Việt Nam tại hội chợ triển lãm cũng có nhiều đổi mới. Trước đây đối với hàng nông sản, hàng tiêu dùng, chúng ta chỉ bày cho đầy đủ và hy vọng khách tiêu dùng, các hệ thống phân phối tới tham quan và lựa chọn. Nhưng hiện nay chúng ta đẩy mạnh tính thẩm mỹ, thiết kế những không gian mang tính văn hóa truyền thống và đặc sắc của người Việt Nam để tạo ấn tượng đối với người tiêu dùng.

Một điểm nhấn nữa là đối với thị trường trong nước, chúng ta không chỉ dừng ở những triển lãm, hội chợ, những điểm kết nối cung cầu trực tiếp mà còn đẩy mạnh làm livestream, hỗ trợ các chủ thể, các nghệ nhân làng nghề. Hiện nay một số nghệ nhân làng nghề cũng đã đưa câu chuyện của mình lên các nền tảng trực tuyến, nền tảng mạng xã hội. Từ năm 2023, chúng tôi đã ký kết chương trình với Tiktok Việt Nam và thí điểm những chợ phiên OCOP và đã tạo ra độ lan tỏa.

Hiện nay rất nhiều địa phương, doanh nghiệp đã lựa chọn quà tặng là những sản phẩm OCOP có bao bì thiết kế rất đặc sắc và mang văn hóa đặc trưng. Đó không chỉ thuần túy là những sản phẩm để làm quà tặng, quà biếu mà đằng sau đó còn là thông điệp, sứ giả của nông nghiệp Việt Nam, của truyền thống văn hóa cũng như là đặc sản của các vùng, miền.

Theo tôi, khi kết hợp những hội chợ, triển lãm với nền tảng mạng xã hội, độ lan tỏa và độ bao phủ rộng hơn rất nhiều và khi duy trì trên nền tảng mạng xã hội, sau này chúng ta vẫn có thể thu hút thêm người quan tâm ở cả thị trường trong nước cũng như quốc tế. Gần đây có rất nhiều Việt kiều ở các quốc gia như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản cũng bắt đầu quan tâm tới những sản phẩm OCOP, sản phẩm thủ công mỹ nghệ thông qua những người nổi tiếng, người bán hàng trên nền tảng mạng xã hội.

Mới đây, chúng tôi đã ký kết chương trình hợp tác với Viettelpost để thúc đẩy thương mại điện tử xuyên biên giới. Trong thời gian tới, sẽ đẩy mạnh những chương trình chuyên sâu giới thiệu thương hiệu Việt Nam, trong đó có thương hiệu thủ công mỹ nghệ, thương hiệu OCOP đến người tiêu dùng tại các thị trường quốc tế.

Xin cảm ơn ông!