Khách quốc tế có nhu cầu nhập gạo, doanh nghiệp Việt lại không thể giao hàng

	Kiến nghị mua lúa vào kho dự trữ quốc gia để ổn định thị trường
	Xuất khẩu gạo Việt: Số 2 thế giới vẫn... chênh vênh
	Vì sao xuất khẩu gạo giảm sâu cả lượng và trị giá?

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan chủ trì cuộc họp. Ảnh: Văn Giang

Giá lúa giảm sâu, đứt gãy chuỗi cung ứng

Phát biểu tại cuộc họp trực tuyến của Bộ NN&PTNT về tình hình sản xuất, tiêu thụ lúa gạo tại ĐBSCL sáng nay 7/8/2021, ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) cho biết, sản lượng thu mua lúa Hè Thu 2021 sụt giảm 20-30%; doanh nghiệp không đủ khả năng thực hiện “3 tại chỗ”. Một phần doanh nghiệp đang thực hiện hợp đồng từ tồn kho, chưa mua cho hợp đồng mới.

Về bốc xếp, vận chuyển, lưu thông hàng hóa, tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng lúa hàng hóa diễn ra từ ngoài đồng, đến nhà máy, đến giao ra cảng và lên tàu cho khách hàng. Kênh phân phối nội địa cũng khó khăn giao hàng đường bộ hay đường thủy.

“Hiện tại, giá lúa gạo và các hàng nông sản khác giảm sâu, không phải do cung cầu mà là do đứt gãy nghiêm trọng chuỗi cung ứng. Các khách quốc tế vẫn có nhu cầu nhập khẩu gạo Việt Nam, nhưng các doanh nghiệp không giao hàng được”, ông Lê Thanh Tùng nói.

Cụ thể, nông dân không bán được sản phẩm. Nhà máy không mua được hàng. Nhà máy sản xuất xong thiếu hoặc không có ghe, sà lan giao lên cảng. Hàng hóa tại kho không được khử trùng, giám định kịp thời theo quy định. Hàng giao ra cảng thiếu hoặc không có bốc xếp giao lên tàu biển. Công nhân bốc xếp phải thực hiện “3 tại chỗ” rất khó khăn trong điều kiện trên tàu.

“Tân Cảng là cảng container chính ngưng nhận giao gạo xuất khẩu từ tháng 7/2021 và chưa rõ khi nào có thể tiếp tục. Lượng container ứ đọng tại cảng Cát Lái lớn do chỉ còn 50% nhân sự làm việc”, ông Lê Thanh Tùng nhấn mạnh.

Từ góc độ địa phương cụ thể, ông Huỳnh Minh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp cho biết, thời gian qua dịch bệnh gây nhiều khó khăn cho sản xuất, tiêu thụ lúa gạo.

Tỉnh áp dụng giãn cách theo Chỉ thị 16, áp dụng sản xuất “3 tại chỗ” nên doanh nghiệp xay xát lúa gạo trên địa bàn còn hoạt động chỉ là 49/239 doanh nghiệp. Tình trạng này gây ảnh hưởng lớn đến tiêu thụ hàng hoá nông sản nói chung, trong đó có lúa.

Ưu tiên tiêm vắc xin cho lực lượng chuỗi cung ứng

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải đánh giá, ở vụ Hè Thu hiện tại, về nhu cầu tiêu thụ lúa gạo trên thế giới hiện nay vẫn rất cần, nhu cầu lúa gạo có bị ảnh hưởng nhưng không quá nhiều.

Tuy nhiên, vấn đề logistics từ Việt Nam đi các thị trường xuất khẩu bị ảnh hưởng. Container thiếu, giá cả vận tải tăng lên. Nhiều doanh nghiệp không dám ký hợp đồng vì sợ chi phí tăng quá không đáp ứng được hợp đồng. Dù vậy, tín hiệu tốt trong tiêu thụ lúa gạo thời gian tới là thị trường Trung Quốc đang có nhu cầu nhập khẩu gạo Việt Nam.

Giá lúa gạo đang thấp hơn so với cùng kỳ năm trước khoảng 500 - 600 đồng/kg. Ảnh: Nguyễn Thanh

Nông dân hiện nay cũng đang gặp nhiều khó khăn. Nhiều tỉnh áp dụng giãn cách rất chặt. Thương lái cũng đóng vai trò rất quan trọng vì phải đi gom, thu mua lúa nhưng hiện nay gặp khó khăn trong lưu thông hàng hoá, vận tải khi đi thu mua từ tỉnh này với tỉnh khác. Khi thương lái không thu mua được thì ảnh hưởng giá. Có một số địa phương làm quá chặt, gây ảnh hưởng.

"Dịch nhưng vẫn phải chung sống với dịch. Giãn cách có thể còn lâu mới bỏ. Ví dụ, nếu TPHCM hết giãn cách thì có thể các tỉnh khác vẫn giãn cách, chỉ là ở mức độ nhất định. Các địa phương phải có biện pháp lâu dài chứ không thể chỉ tính giãn cách 15-20 ngày hay 1 tháng”, ông Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.

Ngoài ra, lãnh đạo Bộ Công Thương phân tích, các nhà máy sản xuất, chế biến lúa gạo hiện cũng đang bị ảnh hưởng rất lớn vấn đề nhân lực và vận tải, đẩy chi phí cao lên.

Riêng về vấn đề logistics nói chung, đặc biệt là ách tắc hàng hoá tại cảng Cát Lái (TPHCM), Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, khi thấy xuất khẩu gặp khó khăn vướng mắc, Bộ Công Thương đã có ý kiến.

Các bộ, ngành liên quan trực tiếp như Bộ Tài chính, Bộ Giao thông vận tải đã có chỉ đao kịp thời, bước đầu tháo gỡ khó khăn tại cảng, nhưng không giải quyết trong “ngày một ngày hai”, cần tiếp tục tháo gỡ vấn đề này.

“Tôi đề nghị địa phương, doanh nghiệp thu mua lúa gạo lưu ý, nếu dồn tất cả hàng hoá lên cảng Cát Lái thì không có chỗ, không đủ nguồn lực. Thay vì đưa hàng lên cảng, lên TPHCM mới đóng container thì tại sao không làm trước đi, để giảm tải nguồn nhân lực, giảm tải địa điểm, diện tích đóng container. Đây cũng là cách tháo gỡ tích cực, hiệu quả cho cảng Cát Lái”, ông Đỗ Thắng Hải nói.

Phát biểu kết luận cuộc họp, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan nhấn mạnh: “Thời gian tới cần tăng cường trách nhiệm của chính quyền địa phương trong sản xuất lúa gạo vụ Hè Thu, tích cực hỗ trợ cho các doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn liên quan”.

Để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong sản xuất, tiêu thụ lúa gạo, “tư lệnh” ngành nông nghiệp đề nghị ưu tiên tiêm vắc xin cho lực lượng trong chuỗi cung ứng như: Tài xế, ghe, sà lan vận chuyển, công nhân tại các nhà máy, bốc xếp tại cảng, nhân sự giao nhận xuất nhập khẩu của các Công ty xuất khẩu phải giao dịch chứng từ ở nhiều nơi là cảng, Hải quan, Văn phòng cấp C/O, kiểm dịch…

Bên cạnh đó, tạo điều kiện đi lại cho các nhân sự trên trong thời gian giãn cách vì lực lượng này đang duy trì xuất khẩu cho cả nước; hỗ trợ thuế, các khoản phí cho doanh nghiệp trong thời gian dịch bệnh. Hiện, các chi phí test nhanh và PCR, chi phí ăn, ở cho các lao động “3 tại chỗ” đều do doanh nghiệp chịu toàn bộ…