Facebook Twitter youtube Tiktok

Hướng tới thể chế kinh tế thị trường hiện đại: Tránh bẫy thu nhập trung bình

(HQ Online) - Việc xây dựng và hoàn thiện kinh tế thị trường có ý nghĩa quan trọng nhằm thúc đẩy Việt Nam phát triển nhanh và bền vững, sớm thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.
huong toi the che kinh te thi truong hien dai tranh bay thu nhap trung binh Thủ tướng: “Kinh tế thị trường định hướng XHCN không phải xã hội thị trường“
huong toi the che kinh te thi truong hien dai tranh bay thu nhap trung binh Việt Nam: Kinh tế thị trường và kinh tế Nhà nước vận hành song song
huong toi the che kinh te thi truong hien dai tranh bay thu nhap trung binh Phải cải cách kinh tế thị trường
huong toi the che kinh te thi truong hien dai tranh bay thu nhap trung binh Kinh tế thị trường ở Việt Nam: Có đặc thù nhưng không làm trái quy luật
huong toi the che kinh te thi truong hien dai tranh bay thu nhap trung binh
Các chuyên gia tham gia thảo luận tại VRDF 2019. Ảnh: Lê Tiên

“Lột xác” một nửa

Tại Diễn đàn Cải cách và phát triển Việt Nam (VRDF) 2019 với chủ đề “Việt Nam: Khát vọng thịnh vượng - Ưu tiên và hành động” do Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) chủ trì, được tổ chức vào ngày 19/9, các chuyên gia trong và ngoài nước đã đưa ra nhiều nhận xét và định hướng cho công tác cải cách thể chế, giúp Việt Nam phát triển theo đúng con đường kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa.

Trong mắt các chuyên gia quốc tế, Việt Nam được nhận định là có mức độ pháp quyền tốt so với mức thu nhập và thu hút được nhiều nguồn vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Tuy nhiên, theo TS. David Dollar, Nghiên cứu viên cao cấp Viện Brookings, Hoa Kỳ, đầu tư bằng nguồn trong nước còn thấp và khu vực tư nhân chủ yếu là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đáng nói, hoạt động xuất khẩu trực tiếp của Việt Nam chủ yếu do các doanh nghiệp nước ngoài đảm nhiệm.

Về phía các chuyên gia trong nước, TS. Cao Viết Sinh, Nguyên Thứ trưởng Bộ KHĐT cho hay, trong việc xây dựng thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, Việt Nam đã từng bước hoàn thiện, có nhiều đặc điểm theo hướng hiện đại, đồng bộ và hội nhập.

Tuy vậy, theo vị chuyên gia này, thể chế kinh tế thị trường nước ta vẫn chưa đồng bộ, đầy đủ để bảo đảm thị trường vận hành thông suốt. Một số quy định trong hệ thống luật pháp, cơ chế, chính sách và quản lý, điều hành còn chồng chéo, thiếu chặt chẽ, nhanh bị thay đổi, và nhiều trường hợp có những cách hiểu khác nhau, dẫn đến tình trạng khó thực hiện. Ngoài ra, thị trường chưa là cơ sở, căn cứ để huy động và phân bổ các nguồn lực phát triển. Một số thị trường chậm phát triển, vận hành còn nhiều vướng mắc, kém hiệu quả, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất, thị trường khoa học công nghệ. Công tác cải cách hành chính trong một số lĩnh vực vẫn chưa thực chất; cạnh tranh bất bình đẳng giữa các loại hình doanh nghiệp, thành phần kinh tế vẫn diễn ra…

Đặc biệt, khi nhận định về việc cải cách của Việt Nam, TS. Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội đã cho rằng, chúng ta mới chỉ “lột xác” một nửa.

Theo ông Dũng, có 2 mô hình có thể theo là mô hình nhà nước điều chỉnh và nhà nước kiến tạo phát triển. Việt Nam nói nhiều về mô hình kiến tạo phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, nhưng hành xử ngày càng theo mô hình điều chỉnh như Anh, Mỹ.

"Nếu theo mô hình điều chỉnh, rất dễ rơi vào bẫy thu nhập trung bình", ông Dũng lưu ý.

Ngoài ra, TS. Nguyễn Sĩ Dũng cho hay, trong nước, thể chế chưa có sự phân định đủ rõ ràng giữa cơ quan điều hành và cơ quan chính sách, nên không ai chuyên nghiệp được cả, nên Bộ trưởng được gọi là Tư lệnh ngành – tức là người điều hành, không phải người hoạch định chính sách. Hệ lụy là khó khăn trong chuyên nghiệp hóa, thực thi chính sách chậm, kém hiệu quả.

Bên cạnh đó, vị này cũng cho rằng, Nhà nước cần tăng cường sự phân quyền cho chính quyền địa phương. Dẫn chứng là vụ cháy Nhà máy Rạng Đông không rõ trách nhiệm là cấp nào, chồng lấn trong điều hành.

Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Đình Cung, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu và quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng, nhà nước kiến tạo khó thực hiện vì bộ máy hành chính của nước ta còn kém. Vì thế, chúng ta nên tập trung vào những thứ cốt lõi, không nên làm lan man.

Tạo sân chơi công bằng

Điều cần thiết nhất để khắc phục những tồn tại trên được các chuyên gia đưa ra là các nhà quản lý phải hoàn thiện, nâng cao chất lượng thể chế.

Theo TS. Cao Viết Sinh, Nhà nước cần tiếp tục xây dựng, hoàn thiện các khung khổ thể chế, pháp luật theo hướng ổn định, cụ thể, minh bạch. Nhà nước cần coi trọng vai trò của thị trường, xây dựng thể chế phù hợp để tạo điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế, nhất là kinh tế tư nhân tự do kinh doanh và phát triển.

Cũng về vấn đề này, TS. Nguyễn Sĩ Dũng cho hay, Nhà nước cần tăng cường sự phân quyền cho chính quyền địa phương. Dẫn chứng là vụ cháy Nhà máy Rạng Đông không rõ trách nhiệm là cấp nào, chồng lấn trong điều hành.

Về phía các chuyên gia nước ngoài, TS. David Dollar cho rằng, cần tạo sân chơi công bằng giữa doanh nghiệp nhà nước và tư nhân, mở cửa khu vực dịch vụ (tài chính, viễn thông…) cho đầu tư và thương mại nước ngoài.

Còn theo ông Jonathan Pincus, Chủ tịch Quỹ Rajawali (RF), Nguyên Chuyên gia kinh tế trưởng của UNDP Việt Nam và Giám đốc Chương trình Giảng dạy kinh tế Fulbright tại TP. HCM, chính quyền trung ương và địa phương cần hợp lý hóa, bảo đảm tính tập trung trong công tác tổ chức nhân sự. Nhà nước cũng cần chú trọng vào kỷ luật thị trường, minh bạch hơn trên thị trường đất đai và tín dụng; tách biệt rõ ràng giữa doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp được cổ phần hóa với cơ quan quản lý; giám sát chặt chẽ những rủi ro trong hệ thống ngân hàng. Đặc biệt, Chính phủ cần tăng trách nhiệm giải trình với người dân, áp dụng Chính phủ điện tử và truyền thông xã hội để minh bạch hóa.

Hương Dịu

Tin liên quan

Thành lập Ban Chỉ đạo cải cách, hiện đại hóa hải quan

Thành lập Ban Chỉ đạo cải cách, hiện đại hóa hải quan

(HQ Online) - Ban Chỉ đạo cải cách, hiện đại hóa hải quan có nhiệm vụ định hướng xây dựng những nội dung, kế hoạch, chiến lược lớn ngắn hạn, trung hạn và dài hạn về cải cách, hiện đại hóa của ngành Hải quan.
Có sự dịch chuyển về thị trường xuất khẩu cao su

Có sự dịch chuyển về thị trường xuất khẩu cao su

(HQ Online) - Cao su là một trong những ngành hàng xuất khẩu mang lại giá trị cao cho Việt Nam. 10 tháng năm 2024, xuất khẩu cao su đạt 1,54 triệu tấn, trị giá trên 2,52 tỷ USD, giảm 4,9% về lượng, nhưng tăng 16,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023.
Đổi mới, sắp xếp doanh nghiệp nhà nước: Phải bắt đầu từ thể chế

Đổi mới, sắp xếp doanh nghiệp nhà nước: Phải bắt đầu từ thể chế

(HQ Online) - Công tác sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đã có những kết quả đáng ghi nhận khi tinh giảm về số lượng, tăng cường về chất lượng, nhưng vẫn còn chậm so với kế hoạch đề ra và hiệu quả chưa tương xứng với nguồn lực.
Khuyến cáo thực hiện nghiêm quy định vệ sinh an toàn thực phẩm của Hàn Quốc

Khuyến cáo thực hiện nghiêm quy định vệ sinh an toàn thực phẩm của Hàn Quốc

(HQ Online) - Thương vụ Việt Nam tại Hàn Quốc khuyến cáo doanh nghiệp xuất khẩu thực hiện nghiêm các quy định của Hàn Quốc về vệ sinh an toàn thực phẩm.
Năm 2020 CPI Hà Nội tăng 2,67% so năm 2019

Năm 2020 CPI Hà Nội tăng 2,67% so năm 2019

(HQ Online) - Theo Cục Thống kê Hà Nội, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tại Hà Nội tháng 12 giảm 0,02% so tháng trước và giảm 0,31% so cùng kỳ năm trước.
EVFTA “cứu” xuất khẩu cá ngừ không bị giảm sâu

EVFTA “cứu” xuất khẩu cá ngừ không bị giảm sâu

(HQ Online) - Hiệp định Thương mại Tự do giữa Liên minh châu Âu và Việt Nam (EVFTA) tiếp tục tác động tốt tới xuất khẩu (XK) cá ngừ của Việt Nam sang thị trường EU.
Vừa đạt hơn 41 tỷ USD, xuất khẩu nông sản "nhắm" tới 50 tỷ USD

Vừa đạt hơn 41 tỷ USD, xuất khẩu nông sản "nhắm" tới 50 tỷ USD

(HQ Online) - Năm 2020, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản "cán đích" 41,25 tỷ USD. Bộ NN&PTNT đặt mục tiêu đến năm 2025, giá trị xuất khẩu các sản phẩm nông lâm thủy sản của Việt Nam đạt khoảng 50-51 tỷ USD.
Lưu ý mới nhất về thực thi quy tắc xuất xứ trong EVFTA

Lưu ý mới nhất về thực thi quy tắc xuất xứ trong EVFTA

(HQ Online) - Từ 1/1/2021, các cơ quan, tổ chức cấp được Bộ Công Thương ủy quyền sẽ cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) mẫu EUR.1 từ seri AB trở đi cho hàng hóa xuất khẩu sang EU, thay vì C/O mẫu EUR.1 seri AA.
Kiến nghị tiết giảm chi phí tạo đà cho xuất khẩu dệt may đạt 39 tỷ USD

Kiến nghị tiết giảm chi phí tạo đà cho xuất khẩu dệt may đạt 39 tỷ USD

(HQ Online) - Xác định rõ các thách thức của năm 2021, ngành dệt may đặt mục tiêu cao cho năm 2021 là xuất khẩu tổng giá trị 39 tỷ USD, mục tiêu trung bình là 38 tỷ USD.
Khởi động Triển lãm Quốc tế Đổi mới sáng tạo 2021

Khởi động Triển lãm Quốc tế Đổi mới sáng tạo 2021

(HQ Online) - Ngày 29/12, tại Hà Nội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tổ chức họp báo công bố thông tin về Triển lãm quốc tế đổi mới sáng tạo Việt Nam 2021 (VIIE 2021) và khởi công xây dựng Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc sẽ diễn ra ngày 9 và 10/1/2021.
Ngân hàng tiếp tục giảm chỉ tiêu lợi nhuận để giảm lãi suất cho vay

Ngân hàng tiếp tục giảm chỉ tiêu lợi nhuận để giảm lãi suất cho vay

(HQ Online) - Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng, năm 2021, ngành Ngân hàng sẽ tiếp tục tập trung vào các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân bị ảnh hưởng bởi đại dịch, thiên tai.
Ách tắc hàng hoá, xuất khẩu cá tra vào Trung Quốc giảm sâu

Ách tắc hàng hoá, xuất khẩu cá tra vào Trung Quốc giảm sâu

(HQ Online) - Tháng 11/2020, giá trị xuất khẩu (XK) cá tra sang thị trường Trung Quốc – Hồng Kông đã giảm 29,3% so với tháng 10/2020.
Năm 2021 xuất khẩu nông sản đạt 44 tỷ USD ?

Năm 2021 xuất khẩu nông sản đạt 44 tỷ USD ?

(HQ Online) - Thứ trưởng Thường trực Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn nhấn mạnh: "Năng lực sản xuất toàn ngành nông nghiệp không ngại mục tiêu xuất khẩu 44 tỷ USD năm 2021. Với quyết tâm cao và không vướng mắc về thị trường quốc tế thì con số 44 tỷ USD là khả thi".
Năm 2020, Việt Nam có mức tăng trưởng thuộc nhóm cao nhất thế giới

Năm 2020, Việt Nam có mức tăng trưởng thuộc nhóm cao nhất thế giới

(HQ Online) - Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng tiêu cực tới mọi lĩnh vực kinh tế – xã hội thì với mức tăng GDP năm 2020 tăng 2,91% so với năm trước là thành công lớn của Việt Nam. Việt Nam cũng là nước có mức tăng trưởng năm 2020 thuộc nhóm cao nhất thế giới.
Gần 1.200 gian hàng tại Triển lãm Quốc tế VIETBUILD HOME 2020

Gần 1.200 gian hàng tại Triển lãm Quốc tế VIETBUILD HOME 2020

(HQ Online) - Ngày 26/12, tại TPHCM, Triển lãm Quốc tế VIETBUILD HOME 2020 đã chính thức khai mạc với gần 1.200 gian hàng giới thiệu sản phẩm của các doanh nghiệp.
Chưa có lô gạo xuất khẩu nào mang logo thương hiệu gạo Việt Nam

Chưa có lô gạo xuất khẩu nào mang logo thương hiệu gạo Việt Nam

(HQ Online) - Thông tin trên được đưa ra tại hội thảo góp ý báo cáo đánh giá kết quả thực hiện đề án tái cơ cấu ngành lúa gạo và đề xuất các kiến nghị, bổ sung, chỉnh sửa đề án tái cơ cấu ngành lúa gạo đến năm 2025 tầm nhìn đến năm 2030 được tổ chức ngày 25/12.
Xem thêm
cty-toan-phat-tu-1892024
peugeot-viet-nam
banner-hd-bank-hd-dai-han-den-31122024
cty-lien-thai-binh-duong-ippg-1-thang-dien-dan-hq-dn-tu-12-9-2024-den-12-10-2024-kt-300x250

Tin mới

Sửa Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, không ưu đãi cho các ngành nghề trùng lắp, dàn trải

Sửa Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, không ưu đãi cho các ngành nghề trùng lắp, dàn trải

Việc ban hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) sửa đổi là cần thiết, phù hợp, gắn với cơ cấu lại nguồn thu, mở rộng cơ sở thuế phù hợp với bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội.
Nguồn thu tiền sử dụng đất chưa đạt, chưa đủ chi cho đầu tư công

Nguồn thu tiền sử dụng đất chưa đạt, chưa đủ chi cho đầu tư công

Ước tính đến hết tháng 11/2024, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công mới đạt hơn 60% kế hoạch Thủ tướng giao, thấp hơn cùng kỳ năm 2023.
Xuất khẩu tăng hơn 45 tỷ USD, ngành hàng nào đóng góp nhiều nhất?

Xuất khẩu tăng hơn 45 tỷ USD, ngành hàng nào đóng góp nhiều nhất?

Đến hết 15/11, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt 352,38 tỷ USD, tăng 14,8% (tương ứng tăng 45,54 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2023.
Ô tô nhập từ Nhật Bản tăng đột biến trong tháng 10

Ô tô nhập từ Nhật Bản tăng đột biến trong tháng 10

Đáng chú ý, về thị trường, lượng ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống mà Việt Nam nhập khẩu từ Nhật Bản trong tháng 10 tăng đột biến.
Điểm nổi bật của Hội nghị Công nghệ WCO năm 2024 tại Brazil

Điểm nổi bật của Hội nghị Công nghệ WCO năm 2024 tại Brazil

Từ ngày 12 đến ngày 14/11/2024 tại Rio de Janeiro, Brazil, Tổ chức Hải quan thế giới đã khai mạc Hội nghị và Triển lãm Công nghệ của Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO) năm 2024, với chủ đề “Biên giới số: Hải quan đón nhận sự đổi mới cùng các đối tác truyền t
Chương trình Chuyển động Hải quan kỳ 2 tháng 11/2024

Chương trình Chuyển động Hải quan kỳ 2 tháng 11/2024

(HQ Online) - Nhằm siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong thi hành công vụ, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan yêu cầu toàn Ngành tổ chức triển khai và thực hiện nghiêm túc các quy định liên quan đến kỷ luật, kỷ cương hành chính; tuân thủ quy định về thực thi chuyên môn, nghiệp vụ; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, sử dụng hiệu quả trang thiết bị và tài sản công; đồng thời nâng cao tinh thần hợp tác giữa các đơn vị trong và ngoài ngành.
(LONGFORM) Sứ mệnh phát triển quan hệ đối tác Hải quan- Doanh nghiệp

(LONGFORM) Sứ mệnh phát triển quan hệ đối tác Hải quan- Doanh nghiệp

Năm 2024, đánh dấu chặng đường 10 năm ngành Hải quan triển khai Chương trình phát triển quan hệ đối tác Hải quan-Doanh nghiệp ở 3 cấp Tổng cục, cấp cục hải quan và cấp chi cục hải quan.
Podcast Hải quan Online tổng hợp tuần 2 tháng 11/2024 (từ ngày 4/10 đến 10/11/2024)

Podcast Hải quan Online tổng hợp tuần 2 tháng 11/2024 (từ ngày 4/10 đến 10/11/2024)

Podcast Hải quan Online tổng hợp tuần 2 tháng 11/2024 (từ ngày 4/10 đến 10/11/2024) có các tin chính sau:
(INFOGRAPHICS): Thu ngân sách tại 10 đơn vị hải quan tăng 11,86%

(INFOGRAPHICS): Thu ngân sách tại 10 đơn vị hải quan tăng 11,86%

Số thu ngân sách tại 10 cục hải quan tỉnh, thành phố chiếm số thu lớn của toàn ngành Hải quan đạt 297.230 tỷ đồng, tăng 11,86% so với cùng kỳ năm 2023.
(INFOGRAPHICS) 32 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu nửa đầu tháng 10

(INFOGRAPHICS) 32 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu nửa đầu tháng 10

Số liệu thống kê sơ bộ mới nhất của Tổng cục Hải quan, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trong kỳ 1 tháng 10 (1-15/10/2024) đạt gần 32 tỷ USD.
Phiên bản di động