Hợp tác trong ứng dụng công nghệ giúp công tác quản lý hải quan đạt hiệu quả hơn

Theo đánh giá của Hải quan Việt Nam, ngay từ khi Hiệp định hỗ trợ lẫn nhau trong lĩnh vực hải quan giữa Việt Nam và Hoa Kỳ (CMAA) được ký kết (tháng 12/2019), cơ quan Hải quan hai nước đã tích cực, chủ động trong việc trao đổi thiết lập kênh trao đổi thông tin trực tiếp, nhanh chóng và kịp thời giữa hai bên để có thể hỗ trợ cung cấp thông tin theo yêu cầu phục vụ quá trình điều tra xác minh nghi vấn vi phạm hải quan.

Từ khi Hiệp định CMAA có hiệu lực (tháng 5/2020) cho đến nay, hai bên đã tiến hành trao đổi thông tin/đề nghị xác minh, hỗ trợ điều tra tổng số hơn 35 vụ việc. Một số vụ việc liên quan đến mặt hàng ống thép, gỗ ép, xe đạp điện, lốp xe ô tô đã qua sử dụng, nhờ thông tin do hai bên cung cấp đã xác định được hành vi gian lận của các đối tượng ở cả Hoa Kỳ và Việt Nam.

Bên cạnh đó, Việt Nam đã nỗ lực trong việc ngăn chặn các hành vi lợi dụng Việt Nam làm con đường trung chuyển, chuyển tải bất hợp pháp hàng hoá để gửi sang Hoa Kỳ nhằm lẩn tránh thuế và các biện pháp phòng vệ thương mại. Từ nỗ lực này của Việt Nam, phía Hoa Kỳ đã đánh giá thực tế, khách quan trong cuộc điều tra liên quan đến phá giá tiền tệ tại Việt Nam. Ngoài ra, Việt Nam cũng cung cấp thông tin cho phía Hoa Kỳ về 29 vụ việc được Hải quan Việt Nam điều tra và phát hiện vi phạm (gồm cả các vụ việc Hải quan Việt Nam chủ động điều tra và các vụ việc điều tra nhờ thông tin Hoa Kỳ cung cấp).

Cũng theo Hải quan Việt Nam, đến nay, lãnh đạo cấp cao hai bên đã tiến hành các cuộc gặp gỡ và tiếp xúc song phương. Trong đó, hai bên đã thực hiện Hội đàm cấp cao giữa Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Việt Nam và Cao ủy Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ (tháng 6/2022) nhằm tăng cường hiệu quả thực thi Hiệp định CMAA và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác giữa hai cơ quan Hải quan.

Hiện tại, phía Hoa Kỳ đã và đang hỗ trợ đào tạo cho Hải quan Việt Nam trong các lĩnh vực nghiệp vụ có liên quan bao gồm: kiểm tra chuyên ngành, kiểm tra sau thông quan, xuất xứ hàng hóa, quản lý rủi ro…; chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn về quy trình triển khai của Hoa Kỳ; hỗ trợ đào tạo năng lực cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo của Hải quan Việt Nam.

Thời gian tới, hai bên sẽ tận dụng cơ chế hợp tác đã được thiết lập trong khuôn khổ Hiệp định CMAA, đặc biệt là các yêu cầu cung cấp thông tin định kỳ/thường xuyên hoặc yêu cầu hỗ trợ theo vụ việc phát sinh. Hai bên cũng sẽ nghiên cứu và xem xét khả năng hợp tác theo Thỏa thuận thực thi thương mại nhằm ngăn chặn lẩn tránh thuế chống bán phá giá và thuế đối kháng (theo Đạo luật 414) và chương trình trao đổi dữ liệu hàng hóa điện tử với nước ngoài của Hoa Kỳ (FECDEP).

Bên cạnh đó, tiếp tục tăng cường hoạt động hợp tác điều tra xác minh thông tin, đấu tranh ngăn chặn tội phạm liên quan đến buôn lậu, gian lận thương mại, chuyển tải bất hợp pháp, lẩn tránh thuế. Trong đó giải pháp là kết nối chia sẻ thông tin tình báo kịp thời, nhằm ngăn chăn vi phạm pháp luật hải quan từ sớm, từ xa. Hợp tác ngăn chặn tội phạm về môi trường, tập trung vào việc hỗ trợ và hợp tác để thực thi Thỏa thuận giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hoa Kỳ liên quan đến việc kiểm soát gỗ bất hợp pháp được ký kết vào tháng 10/2021; hợp tác trong các vấn đề liên quan đến thực thi quyền sở hữu trí tuệ (IPR). Ngoài ra, hai bên cũng tăng cường hỗ trợ kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm trong việc xây dựng, vận hành Cơ chế một cửa quốc gia.

Hồng Nụ (ghi)