Hoàn thiện chính sách về hải quan - yêu cầu tất yếu khi chuyển đổi số

	Chuyển đổi số trong lĩnh vực Tài chính là yếu tố then chốt thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia
	Ngành Hải quan không ngừng hoàn thiện thể chế chính sách, pháp luật
	Chuyển đổi số toàn diện công tác quản lý nhà nước về hải quan

Hoạt động nghiệp vụ của Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Đà Nẵng, Cục Hải quan Đà Nẵng. Ảnh: Ngọc Linh

Trong câu chuyện về cải cách chính sách pháp luật trong lĩnh vực hải quan gắn với định hướng chuyển đổi số, hoàn thiện môi trường làm việc điện tử (phi giấy tờ), bà Bùi Kim Thùy, đại diện cấp cao tại Việt Nam của Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ-ASEAN bày tỏ, cộng đồng doanh nghiệp nói chung và Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ-ASEAN đánh giá cao nền hành chính công vụ không giấy tờ. Doanh nghiệp luôn mong muốn làm sao giảm được nhiều nhất thủ tục hành chính không cần thiết cho cộng đồng doanh nghiệp, như thế cũng đồng nghĩa với việc giảm các hoạt động không cần thiết cho khu vực công trong đó có Hải quan Việt Nam.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành: Nỗ lực là một trong những đơn vị đi đầu trong chuyển đổi số Ngay từ năm 2019, Đảng ủy, lãnh đạo Tổng cục đã có những chỉ đạo về công tác chuyển đổi số, hướng tới xây dựng Hải quan thông minh. Đặc biệt tại Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 628/QĐ-TTg ngày 20/5/2022 đã chỉ rõ mục tiêu về chuyển đổi số của Hải quan Việt Nam. Chuyển đổi số trong hôm nay là công cụ để hiện đại hóa hải quan đạt mục tiêu trong Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030, xa hơn là ngành Hải quan có thể đồng bộ với các bộ, ngành tiếp tục vai trò dẫn dắt, là đơn vị đi đầu Bộ Tài chính, đi đầu khối cơ quan Chính phủ về chuyển đổi số. Để tiếp tục thúc đẩy chuyển đổi số của ngành Hải quan trong thời gian tới, các đơn vị cần nhận diện rõ công việc phải làm, kế hoạch tiếp theo là gì. Để ra được kế hoạch, cần đặt ra mục tiêu, bám sát vào Chiến lược và có kết quả đầu ra rõ ràng. Đối với cục hải quan các tỉnh, thành phố cần tiếp tục đánh giá thực tiễn có tính hệ thống để kiến nghị cụ thể vào từng quy trình, thủ tục. PV (ghi)

Trong hành trình đó, cộng đồng doanh nghiệp mong ngành Hải quan “làm tới, làm chín”, không chỉ quy định về mặt lý thuyết mà phải đồng bộ trên thực tiễn. “Việc thực hiện Hải quan số cần được thực hiện đồng bộ, bài bản với hệ thống Chính phủ điện tử, Chính phủ số. Vì sự đứt gãy chuỗi cung ứng trong quá trình sản xuất hàng hóa dịch vụ không nghiêm trọng bằng đứt gãy chuỗi cung ứng trong quá trình thực hiện văn bản quy phạm pháp luật từ trung ương đến địa phương”, bà Bùi Kim Thùy nhấn mạnh.

Với những kết quả trong việc thực hiện cải cách, hiện đại hóa, ứng dụng công nghệ thông tin của ngành Hải quan trong thời gian qua và định hướng về xây dựng Hải quan số trong giai đoạn tới, bà Bùi Kim Thùy cho rằng khi Hải quan Việt Nam đạt được kỳ vọng của Ngành cũng chính là mong mỏi của cộng đồng doanh nghiệp về một hải quan không giấy tờ.

Thực tế, trong giai đoạn 2016-2020, để đáp ứng yêu cầu ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong quản lý nhà nước về hải quan, xây dựng Chính phủ điện tử, bảo đảm an toàn thông tin, Tổng cục Hải quan đã tham mưu, trình cấp có thẩm quyền ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, kế hoạch để làm cơ sở cho việc phát triển ứng dụng công nghệ, Chính phủ điện tử và bảo đảm an toàn thông tin mạng. Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan cũng đã chủ động nghiên cứu và ban hành các văn bản nội bộ về quy chế, quy trình nhằm hoàn thiện việc quản lý, vận hành, khai thác, sử dụng các hệ thống công nghệ thông tin ngành Hải quan, cung cấp dịch vụ công trực tuyến phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Đặc biệt, năm 2022, Tổng cục Hải quan đã ban hành Chỉ thị 384/CT-TCHQ ngày 8/2/2022 về đẩy mạnh cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục hải quan hướng tới hải quan phi giấy tờ năm 2022. Đối với những nhiệm vụ cần được triển khai thông qua việc sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật như chuyển đổi chứng từ bản giấy-bản chính trong bộ hồ sơ hải quan hoặc xây dựng bổ sung chức năng trên hệ thống hoặc xây dựng hệ thống Hải quan thông minh, Hải quan số, các đơn vị nghiệp vụ đã kịp thời rà soát và để xuất đưa vào các bài toán nghiệp vụ và nội dung sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật, chẳng hạn như: Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 08/2015/NĐ-CP và Nghị định 59/2018/NĐ-CP; Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 38/2015/TT-BTC, Thông tư 39/2018/TT-BTC...

Bên cạnh đó, để đảm bảo triển khai chuyển đổi số một cách đồng bộ, trong thời gian tới, Tổng cục Hải quan sẽ đẩy mạnh xây dựng và trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản pháp lý, hoàn thiện môi trường pháp lý và quy trình, thủ tục đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số ngành Hải quan, trong đó ban hành các văn bản quy định chuẩn hóa, điện tử hóa quy trình nghiệp vụ, hồ sơ và xử lý hồ sơ trên môi trường mạng; trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản, quy định, hướng dẫn đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, triển khai ứng dụng công nghệ thông tin về quản lý nghiệp vụ hải quan, triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại...

Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan) Âu Anh Tuấn cho biết, năm 2023, đơn vị sẽ tập trung tối đa nguồn lực để hoàn thiện các bài toán nghiệp vụ tổng thể, yêu cầu nghiệp vụ hải quan theo Đề án hải quan số, hải quan thông minh để trình lãnh đạo Tổng cục Hải quan, lãnh đạo Bộ Tài chính. “Đầu tiên là phải chuyển đổi số hóa thông tin chứng từ tài liệu. Có dữ liệu số, thông tin số thì trên cơ sở đó mới ứng dụng công nghệ hiện đại vào công tác phân tích đánh giá, qua đó giảm các khâu, bước trong quy trình thủ tục”, ông Âu Anh Tuấn nhấn mạnh.