Hiệu quả từ Đề án thực hiện thủ tục, quản lý hải quan tập trung tại Móng Cái

	Hải quan Móng Cái đảm bảo đủ quân số giải quyết thông suốt mọi thủ tục trong dịp nghỉ Lễ
	Tổng cục Hải quan với những dấu ấn nổi bật về cải cách thủ tục, hiện đại hóa

Hoạt động nghiệp vụ tại Đội Thủ tục hàng hóa XNK, Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái. Ảnh: T.Bình

Tập trung đầu mối

Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về hải quan trên địa bàn TP Móng Cái. Đây là một địa bàn rộng thuộc Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái với đường biên giới trên bộ kéo dài trên 72 km, tiếp giáp với Trung Quốc, gồm 1 cửa khẩu quốc tế; 1 cảng cạn; nhiều địa điểm tập kết, kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK) tập trung, điểm xuất hàng, địa điểm kiểm tra hàng hóa; 22 kho ngoại quan, 4 cửa hàng miễn thuế...

Trước khi thực hiện Đề án, việc khai báo thủ tục hải quan, kiểm tra thực tế hàng hóa được thực hiện trực tiếp tại các đội thủ tục hàng hóa XNK (Đội thủ tục hàng hóa XNK I, Đội Thủ tục hàng hóa XNK II, Đội nghiệp vụ ICD Thành Đạt); hoạt động giám sát hải quan được thực hiện tại các cửa khẩu, lối mở, điểm xuất hàng, các địa điểm tập kết, kiểm tra hàng hóa…

Để triển khai Kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hóa ngành Hải quan giai đoạn 2016-2020, Nghị quyết 19/NQ-CP và Nghị quyết số 35/NĐ-CP của Chính phủ về tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động XNK của doanh nghiệp; triển khai Kế hoạch phát triển TP Móng Cái tầm nhìn đến năm 2030… Cục Hải quan Quảng Ninh đã chủ động đề xuất và được Tổng cục Hải quan, UBND tỉnh Quảng Ninh đồng ý giao nghiên cứu xây dựng Đề án gắn với việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy, biên chế tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái.

Tại Hội nghị sơ kết 5 năm triển khai Đề án do Cục Hải quan Quảng Ninh tổ chức ngày 1/6/2023, lãnh đạo Chi cục cho biết, một trong những kết quả nổi bật trong thực hiện Đề án là việc thực hiện thủ tục hải quan và quản lý hải quan tập trung (tiếp nhận hồ sơ hải quan, thông quan hàng hóa tập trung) tại trụ sở Chi cục. Theo đó, Đội Thủ tục hàng hóa XNK được thành lập và hợp nhất nhiệm vụ tiếp nhận, đăng ký tờ khai, kiểm tra hồ sơ, thông quan hàng hóa của các Đội thủ tục hàng hóa XNK I, Đội Thủ tục hàng hóa XNK II và Đội nghiệp vụ ICD Thành Đạt. Qua đó, tạo ra sự chuyên môn hóa cao, quản lý tập trung, chuyên sâu, chuyên trách, thống nhất một đầu mối làm tăng tính minh bạch trong thực hiện thủ tục hải quan.

Nhờ đó cộng đồng doanh nghiệp dễ dàng, thuận tiện khi được tiếp cận thông tin, văn bản quy phạm pháp luật và sự hướng dẫn, hỗ trợ (kể cả hỗ trợ từ xa, hỗ trợ tại chỗ) của cơ quan Hải quan trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan. Việc thực hiện thủ tục hải quan và quản lý số liệu, thống kê được thực hiện tập trung, thống nhất đảm bảo công tác tổng hợp, báo cáo, thống kê, đánh giá phục vụ yêu cầu quản lý, chỉ đạo điều hành của lãnh đạo Chi cục và triển khai chỉ đạo của cấp trên được nhanh chóng và chính xác.

Trong khi đó, công tác kiểm tra, giám sát hàng hóa được chuyên môn hóa tại hai Đội Kiểm tra giám sát hải quan. Cùng với sự hỗ trợ của hệ thống công nghệ thông tin, trang thiết bị kiểm tra giám sát, thời gian thông quan, giải phóng hàng ngày càng rút ngắn, đặc biệt đối với tờ khai luồng Xanh, doanh nghiệp chỉ phải xuất trình hàng hóa tại cửa khẩu, lối mở, điểm xuất hàng cho cán bộ, công chức thực hiện kiểm tra, giám sát…

Tờ khai gia công, sản xuất xuất khẩu tăng bình quân hơn 40%

Kết quả nổi bật khác của Đề án là nâng cao hiệu quả quản lý, tạo thuận lợi cho hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu (SXXK). Trước khi thực hiện Đề án, việc quản lý đối với loại hình này được thực hiện tại 2 đội thủ tục (Đội Thủ tục hàng hóa XNK I và Đội Thủ tục hàng hóa XNK II). Đồng thời chưa phân định đội/tổ chủ trì trong công tác thu thập thông tin định kỳ, công tác rà soát, kiểm tra cơ sở, năng lực gia công, sản xuất hàng hóa xuất khẩu; kiểm tra tình hình sử dụng, tồn kho nguyên liệu, vật tư, máy móc, thiết bị và hàng hóa xuất khẩu; kiểm tra báo cáo quyết toán.

Sau khi triển khai Đề án, Cục Hải quan Quảng Ninh đã chỉ đạo xây dựng phương án quản lý hàng gia công, SXXK để đảm bảo quản lý chặt chẽ đối với hàng hóa XNK theo hai loại hình này. Trong đó phân định trách nhiệm và tăng cường sự phối hợp giữa các đội/tổ công tác trong Chi cục về thủ tục hải quan, quản lý địa điểm kiểm tra hàng hoá tại chân công trình hoặc cơ sở sản xuất. Phân công công chức chuyên trách quản lý các doanh nghiệp gia công, SXXK, tổ chức thu thập thông tin, báo cáo và đề xuất các biện pháp quản lý kịp thời, đúng quy định, phòng ngừa, phát hiện và xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật hải quan.

Thực tế 5 năm triển khai vừa qua cho thấy việc quản lý đối với loại hình gia công, SXXK đạt hiệu quả cao, thực hiện đầy đủ, kịp thời hoàn thành nhiệm vụ trong điều kiện khối lượng công việc tăng nhưng biên chế không tăng… Cụ thể, trước thời điểm thực hiện Đề án, tại địa bàn Chi cục quản lý mới có 10 doanh nghiệp hoạt động theo loại hình gia công, SXXK, đến nay số lượng này tăng lên 17 doanh nghiệp (tương đương tăng 70%). Đặc biệt, Chi cục đã giải quyết thủ tục cho tổng số 26.168 tờ khai theo loại hình này, bình quân 5.233 tờ khai/năm, tăng 40,3% so với trước khi thực hiện Đề án…

Phát huy kết quả đạt được, Cục Hải quan Quảng Ninh, Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái tiếp tục đánh giá một cách tổng thể việc tổ chức thực hiện Đề án, nhất là nhìn nhận những vấn đề còn tồn tại để đưa ra giải pháp để khắc phục nhằm triển khai hiệu quả hơn trong thời gian tới.