Hải quan Lạng Sơn: Dấu ấn của sự hợp tác toàn diện

Hải quan Lạng Sơn trao đổi về kinh nghiệm với Hải quan Nam Ninh (Trung Quốc) về xây dựng Hải quan số - bước đệm để hướng đến xây dựng mô hình Hải quan thông minh và cửa khẩu thông minh. Ảnh: Tô Hà

Nỗ lực để tạo thuận lợi

Lạng Sơn là cửa ngõ quan trọng, nối giữa Việt Nam với Trung Quốc và các nước ASEAN, hành lang kinh tế trọng điểm quốc gia Lạng Sơn - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Cùng với hệ thống đường sắt, đường bộ thuận tiện, Lạng Sơn đã và đang là cầu nối, cửa ngõ quan trọng không chỉ của Việt Nam mà cả các nước ASEAN với thị trường Trung Quốc trong Khu vực mậu dịch tự do Trung Quốc - ASEAN, đóng góp tích cực trong quá trình tham gia hội nhập khu vực.

Lạng Sơn có lợi thế có 12 cặp cửa khẩu quốc tế, song phương, phụ trên địa bàn tỉnh, trong đó cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị là cửa khẩu đường bộ thực hiện hoạt động XNK, trao đổi hàng hóa giữa hai nước Việt Nam và Trung Quốc, với lưu lượng lớn nhất khu vực phía Bắc. Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị cũng là nơi diễn ra nhiều sự kiện đối ngoại quan trọng cấp quốc gia, nhất là từ khi dịch Covid-19 bùng phát, diễn biến phức tạp, Hải quan Lạng Sơn đã chủ trì, phối hợp tham gia với các ban, ngành của tỉnh Lạng Sơn tổ chức nhiều hội đàm, trao đổi bằng hình thức trực tuyến. Qua các hội đàm, trao đổi, hai bên đã tập trung bàn các giải pháp thích ứng nhanh để thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội phù hợp với diễn biến, tình hình dịch bệnh Covid-19.

Hai bên tiếp tục thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực trọng điểm, như mở, nâng cấp cửa khẩu; tăng cường trao đổi, thúc đẩy tiện lợi hóa thông quan qua các cửa khẩu; hợp tác giữa các ngành Hải quan, Công an, Biên phòng, Ngoại vụ, các huyện, thị biên giới hai bên, hợp tác chặt chẽ trong công tác quản lý biên giới thực hiện các văn kiện pháp lý về biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc, xử lý kịp thời các sự vụ phát sinh trên biên giới, vi phạm Hiệp định về quy chế quản lý biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc và phòng, chống các loại tội phạm qua biên giới.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng cục Hải quan, hàng năm 3 Cục Hải quan: Lạng Sơn, Cao Bằng, Quảng Ninh (Việt Nam) và Hải quan Nam Ninh (Trung Quốc) đều tổ chức Hội đàm “hai nước bốn bên” nhằm bàn các giải pháp tạo môi trường thông thoáng, thuận lợi cho hoạt động động XNK, XNC và nâng cao hiệu quả công tác phòng chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, các chất ma túy qua biên giới.

Trong giai đoạn dịch Covid-19 bùng phát, hai bên đã trao đổi, thống nhất thời gian làm việc chính thức tại cặp cửa khẩu song phương Chi Ma - Ái Điểm tăng thêm 1 giờ trong ngày so với năm 2021 và thực hiện quy trình để bổ sung cặp cửa khẩu này vào phụ lục kèm theo Hiệp định về cửa khẩu và Quy chế quản lý cửa khẩu biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc; phối hợp tuyên truyền đến các DN về mặt hàng dược liệu được phép XNK qua cặp cửa khẩu Chi Ma - Ái Điểm theo Đề án thí điểm NK dược liệu đã được Chính phủ phê duyệt; trao đổi hội đàm, triển khai dự án mở rộng tuyến đường XNK cửa khẩu song phương Chi Ma - Ái Điểm; trao đổi, tăng cường kiến nghị Quảng Tây hoàn thiện đầu tư cơ sở hạ tầng và thủ tục nội bộ để đưa đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa Tân Thanh - Pò Chài qua khu vực mốc 1088/2 - 1089 đi vào vận hành chính thức; từ tháng 9/2022 thực hiện khôi phục lại hoạt động thông quan qua cửa khẩu Cốc Nam. Đặc biệt, từ cuối năm 2022, cùng với sở, ngành của tỉnh, Hải quan Lạng Sơn tích cực trao đổi với Quảng Tây đề nghị sớm khôi phục lại hoạt động thông quan XNK tại các cặp cửa khẩu phụ, qua đó, giúp nâng hiệu suất thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu của hai bên.

Chỉ tính riêng từ đầu năm 2023 đến nay, mặc dù gặp một số khó khăn nhưng Cục Hải quan Lạng Sơn (Việt Nam) và Hải quan Nam Ninh (Trung Quốc) luôn tích cực, chủ động trong việc trao đổi thông tin, tạo điều kiện cho XNK hàng hóa qua lại hai bên. Theo đó, tổng kim ngạch hàng hóa XNK qua các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn (tất cả các loại hình) đạt 25,88 tỷ USD, tăng 152,1% so với cùng kỳ năm 2022). Trong đó, riêng kim ngạch XNK mở tờ khai tại Cục Hải quan Lạng Sơn đạt trên 2,59 tỷ USD, tăng 94,5% so với cùng kỳ năm 2022. Cùng với đó, hai đơn vị đã phối hợp triển khai nhiều mặt công tác khác liên quan.

Từ những con số có thể thấy, thông qua các quan hệ hợp tác, Hải quan Lạng Sơn đã từng bước khẳng định là “cầu nối” trong ”mắt xích” hợp tác giữa Việt Nam - ASEAN - Trung Quốc. Trong đó phải kể đến là hình thức trao đổi thống nhất các biện pháp hợp tác, khôi phục, nâng cao năng lực thông quan tại các cặp cửa khẩu, tháo gỡ khó khăn và thúc đẩy XNK hàng hóa qua các cửa khẩu.

Với nỗ lực của chính quyền và các cơ quan quản lý tại cửa khẩu, hoạt động XNK hàng hóa qua các cửa khẩu của tỉnh được duy trì ổn định. Cơ quan chức năng hai tỉnh/khu chú trọng trao đổi thông tin về kiểm tra, kiểm soát hàng hóa, DN… nhằm nâng cao hiệu quả hợp tác song phương trong thông quan hàng hóa, qua đó giúp giảm thiểu những phát sinh việc thông quan chậm và tồn đọng hàng tại khu cửa khẩu của hai bên. Cơ quan Hải quan hai bên luôn triển khai kịp thời, hiệu quả các biện pháp nghiệp vụ đảm bảo mọi hoạt động XNK diễn ra thuận lợi, an toàn cho hàng hóa.

Tiếp tục duy trì mối quan hệ hợp tác

Tại các cuộc hội đàm, hội kiến giữa lãnh đạo 2 nhà nước Việt Nam – Trung Quốc, hai bên đánh giá cao những bước phát triển tích cực mới trong quan hệ hai Ðảng, hai nước. Đặc biệt, sau chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, các ban, bộ, ngành, các tổ chức, địa phương của hai nước đã tích cực thực hiện có hiệu quả nhận thức chung cấp cao và Tuyên bố chung về việc tiếp tục đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn quan hệ Việt Nam-Trung Quốc.

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đối ngoại hợp tác, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động thông quan hàng hóa của DN qua địa bàn, Cục Hải quan Lạng Sơn xác định thường xuyên trao đổi, hội đàm, chia sẻ thông tin với Hải quan Nam Ninh (Trung Quốc).

Trong đó, Hải quan Lạng Sơn sẽ đẩy mạnh tổ chức hội đàm, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về công tác xây dựng mô hình Hải quan thông minh, cửa khẩu thông minh; phối hợp thực hiện các giải pháp tạo thuận lợi cho hoạt động thông quan giữa hai cơ quan Hải quan của hai nước. Mới đây, ngày 28/7, Cục Hải quan Lạng Sơn (Hải quan Việt Nam) đã tổ chức cuộc hội đàm với Hải quan Nam Ninh (Hải quan Trung Quốc) để chia sẻ về kết quả đạt được trong hoạt động thông quan hàng hóa qua lại các cặp cửa khẩu của hai bên trong thời gian qua. Đồng thời, trao đổi về kinh nghiệm xây dựng Hải quan số - bước đệm để hướng đến xây dựng mô hình Hải quan thông minh và cửa khẩu thông minh.

Trong đó, trọng tâm là chia sẻ về quy trình thực hiện thủ tục hải quan, điện tử hóa các thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK, bản kê thông tin hàng hoá NK điện tử… Cùng đó, hai bên đã trao đổi, chia sẻ về những giải pháp, kinh nghiệm ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thông quan hàng hóa XNK; đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng, trang bị đáp ứng nhu cầu XNK hàng hoá giữa hai nước Việt Nam và Trung Quốc; “số hóa” các thủ tục hải quan…

Tại buổi hội đàm, qua trao đổi, lãnh đạo hai đơn vị thống nhất sẽ tiếp tục thường xuyên trao đổi thông tin, tăng cường hoạt động tạo thuận lợi cho hàng hóa XNK qua lại hai chiều; thống nhất về việc phối hợp thúc đẩy tiến trình cùng nghiên cứu, xây dựng thí điểm mô hình Hải quan thông minh, biên giới thông minh, cửa khẩu thông minh, kết nối thông minh trong thời gian tới.