Hải quan các nước ASEAN thúc đẩy phát triển Chương trình doanh nghiệp ưu tiên

Samsung là một trong các doanh nghiệp FDI được Hải quan Việt Nam công nhận doanh nghiệp ưu tiên.

Thỏa thuận công nhận lẫn nhau về doanh nghiệp ưu tiên

Thỏa thuận công nhận lẫn nhau về doanh nghiệp ưu tiên đa phương bao gồm 10 nước thành viên của ASEAN.

Hiện nay tất cả 10 nước ASEAN đã thực hiện AEO, trong đó Lào, Campuchia và Myanmar mới bắt đầu triển khai vào năm 2023.

Để thực hiện nội dung về thỏa thuận công nhận lẫn nhau, Tiểu nhóm làm việc về doanh nghiệp ưu tiên (SWG-AAMRA) đã được thành lập và đã tiến hành một số công việc nghiên cứu, xây dựng dự thảo AAMRA, so sánh đối chiếu các AEO của các nước thành viên, đánh giá so sánh các chương trình AEO quốc gia và sự phù hợp với Khung tiêu chuẩn SAFE của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO) và thống nhất dự thảo hướng dẫn thông lệ tốt nhất về AEO trong ASEAN.

Thỏa thuận công nhận lẫn nhau về doanh nghiệp ưu tiên đã được 10 nước ASEAN ký kết và có hiệu lực từ ngày 19/9/2023. Đây là Thỏa thuận không ràng buộc về pháp lý, việc ký kết Thỏa thuận của cơ quan Hải quan các nước thể hiện sự cam kết thực hiện Thỏa thuận.

Sau khi Thỏa thuận được ký kết, việc thực hiện Thỏa thuận sẽ phụ thuộc vào tình hình của từng nước theo lộ trình thống nhất.

Việc thực hiện Thỏa thuận này được chia làm 2 nhóm. Nhóm 1 là các quốc gia đã triển khai AEO (bao gồm Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam) và Nhóm 2 là các quốc gia đang bắt đầu triển khai AEO (Campuchia, Lào, Myanmar).

Về tình hình thực hiện hiện nay, 6 nước ASEAN bao gồm Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, và Thái Lan đã hoàn thành Thẩm định thực tế tại các doanh nghiệp ưu tiên và bắt đầu giai đoạn thí điểm trong vòng 6 tháng.

Việt Nam đang chờ hoàn thiện thủ tục trong nước để thực hiện Thẩm định thực tế tại doanh nghiệp ưu tiên. Sau khi thực hiện Thẩm định xong, Việt Nam sẽ tham gia thí điểm cùng 6 nước trên. Các nước thuộc Nhóm 2 mới triển khai chính thức AEO đang bắt đầu tiến hành so sánh sự tương đồng về pháp luật giữa các nước ASEAN theo hướng dẫn của WCO.

Các bước triển khai cụ thể của Hải quan Việt Nam

Hải quan Việt Nam đã thành lập nhóm đặc trách, tham gia đầy đủ các hoạt động của SWG-AAMRA.

Về tiến độ hiện tại, Hải quan Việt Nam đang sửa đổi quy định pháp luật trong nước để đảm bảo các điều kiện công nhận doanh nghiệp ưu tiên của Việt Nam tương đồng với các nước tham gia ký kết và tương đồng với quy định về AEO tại Khung Tiêu chuẩn SAFE của WCO trước khi thực hiện thẩm định doanh nghiệp ưu tiên.

Do Nghị định sửa đổi Nghị định 08/2015/NĐ-CP đang được xây dựng nên Việt Nam chưa triển khai được việc thẩm định doanh nghiệp ưu tiên để chuyển sang giai đoạn thí điểm cùng 6 nước khác (như đề cập ở trên).

Theo đề nghị của Nhóm SWG-AAMRA, Việt Nam đã hoàn thành việc dịch và gửi dự thảo Nghị định sửa đổi nêu trên để các thành viên Nhóm có cơ sở xem xét đề xuất của Việt Nam về việc tiến hành thẩm định thực tế đối với một số doanh nghiệp được chọn lựa đã đáp ứng đủ điều kiện trước khi ban hành Nghị định, nhằm không làm ảnh hưởng đến tiến độ chung của ASEAN mục tiêu triển khai hoàn toàn AAMRA vào năm 2025.

Theo kết quả cuộc họp Tiểu nhóm làm việc về công nhận lẫn nhau doanh nghiệp ưu tiên trong ASEAN (SWG-AAMRA) lần thứ 13 (từ 20-21/5/2024), các nước thông báo kế hoạch lộ trình triển khai tiếp theo. Trong đó, Campuchia dự kiến thực hiện thí điểm giai đoạn 2 vào tháng 10/2024; nhóm 3 nước Lào, Myanmar, Việt Nam sẽ thực hiện thí điểm giai đoạn 3.

Ngoài ra, Nhóm SWG-AAMRA đề nghị Việt Nam tiến hành thẩm định doanh nghiệp ưu tiên theo hình thức trực tuyến vào tháng 8/2024. Sau khi các nghị định có liên quan được sửa đổi, ban hành, Việt Nam sẽ tiến hành thẩm định thực tế doanh nghiệp tại Việt Nam.