Hai lần Bác Hồ về thăm Đền Hùng

	Người vẽ 79 bức chân dung Bác Hồ
	Giá trị văn hóa thời đại Hùng Vương trong dòng chảy lịch sử

Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với cán bộ Đại đoàn Quân Tiên phong tại Đền Hùng, sáng 19/9/1954. Nguồn: Bảo tàng Hồ Chí Minh

Ngay sau chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, Bác Hồ đã chọn Đền Hùng là nơi gặp gỡ, nói chuyện và giao nhiệm vụ cho cán bộ, chiến sĩ Đại đoàn Quân Tiên phong (Sư đoàn 308- Quân đội Nhân dân Việt Nam) ngay trước khi về tiếp quản Thủ đô.

Từ Thái Nguyên về Đền Hùng, ngày 18/9/1954, Bác vào thăm một đơn vị bộ đội tại huyện Đoan Hùng, sau đó Bác thăm Tỉnh ủy Phú Thọ. Buổi tối, Bác đến Khu di tích Đền Hùng và nghỉ lại đêm tại Đền Giếng. Sáng 19/9, Bác đi thăm các đền trong khu Di tích. Khoảng 9 giờ, khi các cán bộ, chiến sĩ đông đủ, Bác đã gặp gỡ và ngồi ngay bậc cửa Đền Giếng nói chuyện.

Mở đầu buổi gặp gỡ, Bác nói: “Hôm nay, gặp các chú ở Đền Hùng có ý nghĩa rất to lớn vì Vua Hùng là một vị khai quốc”. Nói về việc tiếp quản Thủ đô, Người dặn dò: “Tám năm kháng chiến thắng lợi, quân đội và nhân dân ta có rất nhiều công lao và thành tích. Nhiệm vụ tiếp quản Thủ đô có ý nghĩa chính trị rất quan trọng, đối với nhân dân thế giới, đối với miền Nam và các nước dân chủ. Cho nên các cháu cần nhận rõ nhiệm vụ tiếp quản Thủ đô: Tiếp quản phải thận trọng, chu đáo; Tổ chức kỷ luật trong công tác và sinh hoạt phải nghiêm minh; Giữ gìn trật tự, an ninh, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân; Chống mọi hành vi phá hoại vì địch còn lẩn lút, dân ta còn có những việc làm vô ý, cán bộ và chiến sĩ ta còn những nhận thức và việc làm sơ hở, thiếu sót; phải bảo vệ công thương nghiệp, kể cả công thương của ngoại kiều” (1). Cùng với đó, Bác còn nhắc nhở về những khuyết điểm cần phải tránh khi về tiếp quản Thủ đô, đồng thời Người cũng nêu những nội dung cần phải chú ý học tập. Về đoàn kết, Người nhấn mạnh mở rộng đoàn kết: “Trong kháng chiến ta chỉ đoàn kết lực lượng kháng chiến, nhưng từ giờ trong hòa bình thì chủ trương đoàn kết của ta có thay đổi: Những ai tán thành hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ thì ta đoàn kết; Trong công tác và sinh hoạt, ta phải gần dân, giúp dân, thương yêu, quý trọng dân, học tập dân” (2). Về thi đua lập công, Người căn dặn: “Trong hòa bình cũng có thể lập được công như giúp dân chống lụt, chống bão, tăng gia sản xuất... Phải ra sức học tập kỹ thuật, chiến thuật quân sự để trở thành một chiến sĩ quân đội cách mạng. Đó cũng là một chiến dịch thực hiện nhiệm vụ cách mạng trong thời kỳ hòa bình” (3). Phần cuối buổi nói chuyện, Bác nói: “Nhiệm vụ giải phóng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ta còn rất nặng nề và quan trọng. Các cháu đã thấy: Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước” (4).

Câu nói trên của Bác đã vang lên từ Đền Hùng ngày ấy và mãi ngân vang trong trái tim mỗi người Việt Nam. Câu nói kết nối hàng nghìn năm tinh thần yêu nước quý báu, nêu cao tinh thần đoàn kết và thể hiện quy luật để một dân tộc trường tồn dựng nước đi đôi với giữ nước. Lời nói thiêng liêng mang sức mạnh tinh thần to lớn, như lời hiệu triệu để quân dân ta vượt qua bao gian khổ, hy sinh giành thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, thống nhất non sông và xây dựng đất nước Việt Nam ngày nay ngày càng giàu mạnh.

Lần thứ hai Bác về thăm Đền Hùng là ngày 19/8/1962, khi đế quốc Mỹ chuẩn bị cuộc chiến tranh đánh phá miền Bắc. Buổi sáng ngày 19/8, Bác nói chuyện với đồng bào tại sân vận động thị xã Phú Thọ nhân kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám. Tại đây Bác căn dặn: “Đảng ta là Đảng cách mạng. Ngoài lợi ích của nhân dân, Đảng ta không có lợi ích gì khác. Vì vậy mà Đảng ta được dân tin, dân phục, dân yêu. Ngày nay, nhiệm vụ của Đảng ta là lãnh đạo quần chúng đánh thắng tình trạng nghèo nàn, lạc lậu, xây dựng đời sống ấm no sung sướng cho nhân dân. Như thế là xây dựng chủ nghĩa xã hội” (5). Khi đến Đền Hùng, sau khi dâng hương bái Tổ tại Đền, Người nói chuyện và dặn dò cán bộ lãnh đạo và nhân dân Phú Thọ cần chú ý bảo vệ, trồng thêm hoa, cây cối để Đền Hùng ngày càng trang nghiêm, đẹp đẽ, để Đền Hùng thành công viên cho con cháu sau này tham quan.

Hai lần về thăm Đền Hùng là hai lần Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại những lời dặn dò đầy ý nghĩa với công cuộc cách mạng của dân tộc Việt Nam, có ý nghĩa lịch sử, trường tồn của dân tộc. Trước đó, tiếp nối truyền thống cao đẹp của cha ông, Bác Hồ trên cương vị Chủ tịch nước, ngày 18/2/1946 đã ký Sắc lệnh của Chủ tịch nước số 22/SL-CTN cho công chức nghỉ ngày 10/3 âm lịch hằng năm để tham gia các hoạt động Giỗ Tổ Hùng Vương, hướng về cội nguồn dân tộc.

Nhớ lời Bác dặn, tiếp nối mạch nguồn truyền thống quý báu của dân tộc, mỗi dịp Giỗ Tổ ngày 10/3 mỗi người con dân nước Việt lại tưởng nhớ và biết ơn các sâu sắc các Vua Hùng đã có công dựng nước, các bậc anh hùng tiền nhân kiên cường chống giặc ngoại xâm. Đó cũng là dịp để mỗi chúng ta thấy rõ hơn trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ và phát triển đất nước ngày càng phồn thịnh.

*(1), (2), (3), (4): Hồ Chí Minh toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật - Tập 9, trang 57.

*(5): Hồ Chí Minh toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật - Tập 13, trang 447.