Giải pháp phát triển đại lý thủ tục hải quan trong bối cảnh mới

Quang cảnh hội thảo

Ngày 10/10, Tổng cục Hải quan tổ chức Hội thảo khoa học “Phát triển đại lý làm thủ tục hải quan: Thực trạng và giải pháp” nhằm phân tích, đánh giá và thảo luận các giải pháp phát triển ĐLLTTHQ trong bối cảnh hiện nay.

Dịch vụ phát triển ở hầu hết các quốc gia

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Lưu Mạnh Tưởng cho biết, với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, hoạt động ngoại thương, giao lưu buôn bán quốc tế ngày càng phát triển, khối lượng hàng hóa xuất nhập khẩu tăng nhanh cả về số lượng và giá trị, nhu cầu làm thủ tục của các chủ hàng tăng lên, cộng thêm với các quy chế, chính sách pháp luật mới đã làm cho các quy trình làm thủ tục, kiểm tra, quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu cảng trở nên phức tạp hơn.

Ở hầu hết các quốc gia, ĐLLTTHQ là một loại hình dịch vụ rất phát triển trong hoạt động xuất nhập khẩu, đây là một khâu trong chuỗi dịch vụ giao nhận hàng hóa mà nhiều nước đã áp dụng hiệu quả.

Hiện nay, các quốc gia phát triển trên thế giới gần như 100% đã áp dụng thông quan điện tử, các thủ tục đều được thực hiện trên hệ thống tự động hóa nên hệ thống đại lý khai thuê hải quan cũng mang tính đặc thù và phát triển chuyên nghiệp hơn, đáp ứng nhu cầu của xã hội.

Mặt khác, trong bối cảnh thương mại hoá toàn cầu, xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, các bộ, ngành chức năng, trong đó có cơ quan Hải quan phải thường xuyên đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính để tạo điều kiện hơn nữa cho các hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu.

Việc hình thành một đơn vị trung gian, thay mặt chủ hàng đứng ra làm thủ tục hải quan là cần thiết, là loại hình dịch vụ nằm trong chuỗi cung ứng cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá và được coi như “cánh tay nối dài” trong việc khai báo, thực hiện thủ tục hải quan, sẽ giúp cơ quan Hải quan phổ biến các chế độ chính sách đến doanh nghiệp xuất nhập khẩu kịp thời hơn, tránh tình trạng ùn tắc, tạo sự thông thoáng trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan, ngăn chặn được các hiện tượng tiêu cực, phiền hà, sách nhiễu.

Đối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, đại lý làm thủ tục hải quan sẽ giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu thông quan nhanh hàng hoá, tránh được những vi phạm trong quá trình làm thủ tục hải quan và tiết kiệm được chi phí.

Đồng thời, việc ĐLLTTHQ phát triển sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp giảm chi phí đầu tư về nhân sự, trang thiết bị, phương tiện hiện đại phục vụ cho việc làm thủ tục hải quan, tăng năng lực cạnh tranh trên thị trường.

Đại lý hoạt động chưa thực sự hiệu quả

Tuy nhiên, so với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, Phó Tổng cục trưởng Lưu Mạnh Tưởng đánh giá, hoạt động ĐLLTTHQ hoạt động chưa thực sự hiệu quả, đáp ứng nhu cầu đặt ra, tỷ lệ tờ khai đại lý được ủy quyền nộp thuế thay hoàn toàn cho chủ hàng chiếm tỷ lệ rất thấp, mức độ tin cậy của đại lý chưa được đánh giá ở mức cao.

Nhiều đại lý làm thủ tục hải quan có trình độ quản lý còn hạn chế và tính thích ứng khi xử lý công việc liên quan đến thủ tục hải quan vẫn còn nhiều lúng túng, nhất là những ĐLLTTHQ thực hiện công việc về thủ tục hải quan chưa đúng (như khai báo sai về mã số, thuế suất, khai sai về trị giá hải quan...).

Dẫn đến bị xử lý vi phạm hành chính về hải quan hoặc bị truy thu thuế hoặc phải thực hiện chính sách quản lý đối với hàng hóa xuất nhập khẩu mà chính doanh nghiệp ĐLLTTHQ là người phải thay mặt chủ hàng thực hiện.

Điều này đòi hỏi, cơ quan Hải quan và ĐLLTTHQ, các doanh nghiệp có hàng hoá xuất nhập khẩu cần chung tay nghiên cứu hướng đến phát triển, nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động ĐLLTTHQ, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp ĐLLTTHQ ở phạm vi cấp Ngành, cấp Cục và cấp Chi cục.

Hội thảo khoa học với chủ đề "Phát triển ĐLLTTHQ: Thực trạng và giải pháp" nhằm mục đích trao đổi và thảo luận để làm rõ những vấn đề vai trò của ĐLLTTHQ trong tình hình mới.

Từ đó, đề xuất, kiến nghị với các cơ quan chức năng có các giải pháp nhằm hướng tới phát triển ĐLLTTHQ trong bối cảnh nước ta đang trong giai đoạn hội nhập và phát triển mạnh mẽ, mang lại rất nhiều cơ hội cho doanh nghiệp vươn ra thị trường thế giới.

Phó Tổng cục trưởng Lưu Mạnh Tưởng phát biểu tại hội nghị.

Lãnh đạo Tổng cục Hải quan đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận làm rõ vai trò của ĐLLTTHQ trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Phân tích và đánh giá tình hình hoạt động của các ĐLLTTHQ hiện nay; thực trạng quy định pháp luật đối với ĐLLTTHQ và công tác quản lý hải quan về hoạt động của ĐLLTTHQ.

Đồng thời, trao đổi và gợi ý những giải pháp tháo gỡ vướng mắc trong phát triển ĐLLTTHQ, đề xuất cơ chế quản lý hoạt động, nhân viên theo hướng tạo thuận lợi, giảm thủ tục, giảm chi phí, giảm thời gian, hỗ trợ thông tin, giải đáp thông tin liên quan đến xuất nhập khẩu hàng hóa, làm thủ tục hải quan… hỗ trợ cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu và các đại lý, nhân viên ĐLLTTHQ trong quá trình thực hiện hoạt động thông quan hàng hóa.

Khuyến khích các ĐLLTTHQ nâng cao tính tuân thủ pháp luật hải quan; tổ chức đào tạo nâng cao trình độ, chuyên môn, nghiệp vụ khai báo hải quan, các quy định về chính sách đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu, sử dụng thành thạo các hệ thống khai báo hải quan...

Tại hội thảo đại diện các đơn vị trong ngành Hải quan, các nhà khoa học, ĐLLTTHQ và đại biểu đã thảo luận thực trạng quy định pháp luật đối với ĐLLTTHQ; vai trò của ĐLLTTHQ trong chuỗi cung ứng toàn cầu; bộ tiêu chí đánh giá năng lực ĐLLTTHQ; giải pháp nâng cao tính tuân thủ pháp luật của ĐLLTTHQ…

Kết quả của hội thảo sẽ là tài liệu, gợi ý để Tổng cục Hải quan nâng cao vai trò quản lý nhà nước, hoàn thiện chính sách pháp luật về ĐLLTTHQ; tạo thuận lợi hơn nữa đối với hoạt động xuất nhập khẩu thông qua ĐLLTTHQ; hỗ trợ đại lý nâng cao năng lực, chất lượng làm thủ tục hải quan; hợp tác phát triển ĐLLTTHQ; minh bạch hóa hoạt động ĐLLTTHQ…