Dự thảo Luật Hải quan sửa đổi: Cải cách thủ tục hướng đến doanh nghiệp

Đẩy mạnh tăng trưởng

Trao đổi với phóng viên, đại diện Ban Pháp chế (Cục Hải quan) cho biết, dự kiến Luật Hải quan sửa đổi, bổ sung được Quốc hội thông qua vào ngày 17/6 tới. Dự thảo Luật đã được thảo luận tại cuộc họp tổ và hội trường Quốc hội, đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội 2 lần cho ý kiến, đồng thuận với những nội dung sửa đổi, bổ sung lần này theo hướng đơn giản hóa thủ tục, tạo thuận lợi cho hoạt động XNK của doanh nghiệp (DN).

Đại diện Ban Pháp chế nhấn mạnh, nội dung quan trọng đã nhận được sự đồng thuận tại cuộc họp tổ và hội trường Quốc hội, đó là sửa đổi quy định về chế độ ưu tiên, điều kiện ưu tiên đối với DN hoạt động trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ số, công nghiệp bán dẫn bởi việc sửa đổi này mang lại lợi ích trong việc thu hút đầu tư phát triển công nghiệp bán dẫn.

Công chức Hải quan Hà Nam (Chi cục Hải quan khu vực IV) trực tiếp làm việc với lãnh đạo Công ty TNHH Wistron Infocomm (Việt Nam) để nắm bắt và hướng dẫn các thủ tục cần thiết. Ảnh: H.Nụ

Theo đó, DN công nghệ cao; DN thành lập mới từ dự án đầu tư sản xuất sản phẩm công nghệ cao; DN thực hiện dự án công nghệ chiến lược; DN thực hiện dự án sản xuất sản phẩm công nghệ số trọng điểm, dự án nghiên cứu và phát triển, thiết kế, sản xuất, đóng gói, kiểm thử sản phẩm chip bán dẫn, dự án xây dựng trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo; DN thực hiện dự án sản xuất sản phẩm phụ trợ trực tiếp trong công nghiệp bán dẫn được công nhận áp dụng chế độ ưu tiên mà không cần đáp ứng một số điều kiện về hải quan, thuế và về kim ngạch. Quy định này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho DN khởi nghiệp trong lĩnh vực này.

Việc sửa đổi xuất phát từ việc DN hoạt động trong lĩnh vực nêu trên cần phản ứng nhanh với thay đổi về công nghệ và nhu cầu thị trường, từ đó các DN có đòi hỏi cao về thời gian đáp ứng nguồn cung nguyên liệu, vật tư cho sản xuất, nghiên cứu, phát triển. Thời gian thông quan, thuận lợi về thủ tục hải quan là một nhân tố đáp ứng yêu cầu của các DN này.

Với quy định mới của Luật Hải quan sửa đổi sẽ tạo điều kiện thuận lợi, thu hút đầu tư ngay từ đầu cho DN khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, công nghệ cao, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo phù hợp với tốc độ phát triển, đổi mới nhanh của các ngành công nghiệp này.

Trả lời phỏng vấn Tạp chí Kinh tế- Tài chính, ông Âu Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Hải quan cho rằng, việc luật hóa chế độ ưu tiên về hải quan và XK tại chỗ là một giải pháp hợp lý, có nhiều ý nghĩa trong bối cảnh Việt Nam đang càng ngày càng hội nhập sâu rộng vào chuỗi cung ứng toàn cầu và chắc chắn, sẽ góp phần đẩy mạnh tăng trưởng XK đối với các nhóm ngành chủ lực của Việt Nam. Trong đó, cơ quan Hải quan đề xuất những chính sách đột phá, tháo gỡ kịp thời điểm nghẽn về pháp luật, tạo thuận lợi cho DN hoạt động trong lĩnh vực phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đạt mục tiêu 8%.

Mục tiêu giảm thời gian, chi phí

Điểm mới nữa tại Luật Hải quan sửa đổi, bổ sung cũng nhận được sự đồng thuận tại các cuộc họp tổ và hội trường Quốc hội, đó là việc bổ sung quy định kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa XNK tại chỗ. Theo đó, hàng hoá XNK tại chỗ là hàng hóa giao, nhận tại Việt Nam theo chỉ định của thương nhân nước ngoài theo hợp đồng mua - bán, gia công, thuê, mượn giữa các DN Việt Nam với thương nhân nước ngoài. Hàng hóa XNK tại chỗ phải làm thủ tục hải quan, chịu sự kiểm tra, giám sát hải quan.

Theo Ban Pháp chế, áp dụng quy định này người mua và người bán giao nhận hàng hóa trực tiếp với nhau theo chỉ định của thương nhân nước ngoài, không mất các chi phí phát sinh chuyển hàng ra nước ngoài (không mất 7,1 giờ - tương đương 46,7% thời gian làm thủ tục tại đơn vị kinh doanh cảng để lấy hàng, không mất chi phí thuê kho, thuê phương tiện vận tải đưa đi, đưa về, chi phí bảo hiểm và các chi phí quản lý phát sinh khác).

Thống kê từ Cục Hải quan cho thấy, hiện Việt Nam có khoảng 1.400 DN chế xuất, trong đó có hơn 100 DN chế xuất và DN có vốn đầu tư nước ngoài hoạt động trong lĩnh vực điện tử, công nghệ cao, chế tạo máy thuộc hầu hết các tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới như Intel, HP, Samsung, Amkor, LG, Panasonics, Sony…

Các hiệp hội DN, nhất là các DN hoạt động trong lĩnh vực công nghệ cao, công nghiệp bán dẫn đều đánh giá thủ tục XNK tại chỗ là một chính sách hấp dẫn, thu hút mạnh mẽ các nhà đầu tư nước ngoài do chính sách này quản lý khép kín, xuyên suốt bằng các thủ tục hải quan và chế độ quản lý tương ứng, tạo thuận lợi cho sự phát triển các chuỗi cung ứng để phục vụ công nghiệp phụ trợ trong hoạt động sản xuất hàng hóa XK.