|
Hàng hóa XNK tại cảng Tân Vũ, Hải Phòng- địa bàn đầu tiên thực hiện Hệ thống. Ảnh do Công ty CP cảng Hải Phòng cung cấp.
“Nắm tay” DN cùng cải cách
Dù là khu vực cảng biển quan trọng nhất khu vực miền Bắc với lưu lượng hàng hóa tăng nhanh qua từng năm, nhưng một thực tế cần thẳng thắn nhìn nhận là từ nhiều năm qua hệ thống hạ tầng ở cảng, trong đó có hạ tầng về CNTT phục vụ công tác quản lý của nhiều DN kinh doanh cảng, kho, bãi trên địa bàn Hải Phòng chưa phát triển tương xứng.
Với hệ thống cảng có chiều dài gần 30 km với 67 DN kinh doanh cảng, kho, bãi, trong đó có 50 DN có hoạt động thường xuyên, nhưng hầu hết các khu vực cảng được quy hoạch nhỏ lẻ, mỗi cảng có cơ sở hạ tầng, công nghệ, quy trình quản lý, khai thác hàng ra/vào cảng khác nhau…
Đáng chú ý, cơ sở hạ tầng ứng dụng CNTT tại các DN kinh doanh cảng, kho, bãi đều không đáp ứng yêu cầu quản lý hàng hóa đang chịu sự giám sát của cơ quan Hải quan. Có tới 43/50 DN không có hệ thống trao đổi dữ liệu phục vụ công tác quản lý với cơ quan Hải quan dẫn đến việc DN XNK phải đi lại nhiều lần giữa cơ quan Hải quan và DN cảng, kho, bãi để làm thủ tục lấy hàng. Công chức Hải quan phải đối chiếu sổ theo dõi, quản lý hàng hóa của DN kinh doanh cảng, kho, bãi để xác định vị trí lưu giữ hàng hóa, gây khó khăn cho việc theo dõi, giám sát hàng tại khu vực cảng, kho, bãi...
Từ việc tham gia triển khai Hệ thống với cơ quan Hải quan đã giúp các DN từng bước khắc phục được những hạn chế, yếu kém nêu trên, bước đầu tạo được những chuyển biến theo hướng hiện đại hóa trong chính quy trình quản lý của DN kinh doanh cảng, kho, bãi.
Đại diện Công ty CP cảng Hải Phòng, là DN kinh doanh cảng lớn nhất trên địa bàn và cũng là DN đầu tiên triển khai thí điểm Hệ thống (từ 15/8/2017), đánh giá: Dù mới qua hơn 4 tháng triển khai nhưng về cơ bản các nghiệp vụ trao đổi dữ liệu trên hệ thống phần mềm giữa cơ quan Hải quan và Công ty đã đáp ứng được hầu hết nghiệp vụ theo thực tế phát sinh trong khu vực cảng. Nhờ đó, DN cảm nhận được rõ lợi ích, hiệu quả do Hệ thống mang lại.
Đó là, xác định rõ trách nhiệm của DN cảng trong thực hiện quy định của Luật Hải quan; tạo lợi thế chủ động cho Công ty có đầy đủ thông tin về tình trạng cấp phép thông quan của cơ quan Hải quan; thủ tục giải quyết cho DN đưa hàng ra/vào cảng nhanh hơn trước. Đặc biệt, DN chủ động trong việc kiểm soát đối với hàng xuất khẩu; nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhờ tăng tính tự động của Hệ thống…
Có thể nói, việc Hải quan Hải Phòng hoàn thành kết nối với tất cả DN kinh doanh kho, bãi, cảng trên địa bàn có hoạt động XNK, Hệ thống đã góp phần tạo chuyển biến rõ nét về hạ tầng về CNTT của cộng đồng DN, đáp ứng được nhu cầu quản lý, yêu cầu phục vụ đối với cảng quốc tế quan trọng nhất phía Bắc với lưu lượng hàng hóa XNK đã sắp cán mốc 100 triệu tấn/năm.
Hiệu quả từ sự minh bạch và môi trường cạnh tranh bình đẳng
Ngoài việc khẳng định hiệu quả rõ rệt trong việc tiết giảm thời gian, chi phí, các DN còn đánh giá cao sự minh bạch trong quản lý, giải quyết thủ tục hàng hóa XNK nhờ triển khai Hệ thống.
Ông Cáp Trọng Cường- Giám đốc Công ty CP cảng VIP GREEN đánh giá việc triển khai Hệ thống đã mang lại sự cải cách thủ tục hành chính một cách toàn diện. Việc chuyển đổi từ cách thức quản lý dựa trên dữ liệu là chứng từ giấy sang phương thức điện tử thể hiện một tư duy hết sức hiện đại và theo kịp với xu thế của các nước tiên tiến. Đáng chú ý, theo lãnh đạo Công ty CP cảng VIP GREEN, việc điện tử hóa giúp minh bạch và tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các DN kinh doanh cảng, việc cho hàng ra/vào cảng được thể hiện rõ trên Hệ thống, không còn phụ thuộc vào cảm tính của những cá nhân thực hiện.
Trong khi đó, ông Cao Hồng Phong- Phó Tổng giám đốc Công ty CP cảng Nam Hải Đình Vũ lấy một ví dụ cụ thể liên quan đến quy trình với hàng nhập khẩu để chứng minh về tính minh bạch khi thực hiện qua Hệ thống này. “Trước đây, khi lấy một lô hàng nhập khẩu, DN (XNK) phải đến chi cục hải quan cửa khẩu mở tờ khai, sau đó mang tờ khai xuống cảng gặp bộ phận hải quan giám sát kho bãi ký xác nhận, tiếp đó di chuyển đến bộ phận thương vụ ở cảng đổi lệnh rồi vào cảng lấy hàng, khi ra cổng cảng lại phải in phiếu giao nhận và mang phiếu này đến bộ phận hải quan giám sát cổng cảng để ký xác nhận hàng đủ điều kiện ra khỏi khu vực giám sát. Quy trình như vậy tốn rất nhiều thời gian, công sức, nhân lực, giấy tờ… Nay Hệ thống đã làm thay đổi căn bản phương thức thực hiện vì các bước trong quy trình này đã được tự động hóa nên giúp đơn giản hóa thủ tục cho khách hàng”- ông Cao Hồng Phong nhấn mạnh.
Ngoài ra, một điểm chung mà chúng tôi ghi nhận được ở các DN kinh doanh cảng đó là Hệ thống góp phần quan trọng làm tăng đáng kể lượng hàng hóa XNK qua từng cảng. Như tại cảng VIP GREEN lượng hàng tăng từ 30% đến 40% so với cùng kỳ năm 2016, còn cảng của Công ty CP Nam Hải Đình Vũ cũng tăng từ 15% đến 18%...
| Ông Âu Anh Tuấn - Quyền Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (TCHQ): Góp phần điện tử hóa toàn bộ các khâu thủ tục hải quan Thời gian qua, ngành Hải quan đã đẩy mạnh ứng dụng nhiều hệ thống CNTT hiện đại trong các hoạt động nghiệp vụ. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn một số ít khâu còn thực hiện thủ công, trong đó có công tác giám sát hải quan tại cảng biển. Hiện ngoài Hệ thống thực hiện ở Hải quan Hải Phòng, các khu vực cảng biển khác vẫn giám sát thủ công. Để hướng tới một mô hình thủ tục hải quan hoàn toàn điện tử, ngoài việc đẩy mạnh áp dụng các hệ thống CNTT nghiệp vụ như thanh toán thuế điện tử, thông quan điện tử, dịch vụ công trực tuyến…, việc thực hiện Hệ thống giám sát tại cảng biển bằng phương thức điện tử giúp cơ quan Hải quan hoàn thiện hệ thống quản lý tự động hoàn toàn (điện tử hóa hoàn toàn các khâu thủ tục hải quan). Tổng cục Hải quan đã lên kế hoạch để tiếp tục triển khai trên các cảng biển còn lại trên cả nước, nhất là khu vực cảng ở phía Nam như Cái Mép- Thị Vải (Bà Rịa- Vũng Tàu), khu vực cảng TP.HCM… đây là địa bàn chiếm đến 60% lưu lượng hàng hóa XNK qua cảng biển của Việt Nam. Ngành Hải quan phấn đấu hết quý II/2018 sẽ hoàn thành triển khai Hệ thống giám sát ở tất cả các địa bàn cảng biển quan trọng của cả nước. Ông Karan Khanna - Giám đốc Chi nhánh phía Bắc, hãng tàu MSC Việt Nam: Giúp cải thiện sức cạnh tranh của Việt Nam Từ việc triển khai thí điểm Hệ thống trong thời gian qua, tôi nhận thấy việc triển khai mô hình quản lý mới của Hải quan Việt Nam sẽ mang lại rất nhiều lợi ích. Thứ nhất, mô hình mới sẽ giúp chúng tôi tiết kiệm thời gian, từ đó sẽ tiết kiệm được chi phí. Hiện nay thời gian thông quan các lô hàng của chúng tôi thường mất từ 2 đến 3 giờ. Nếu thời gian này được giảm xuống còn vài phút thì sẽ rất hữu ích cho hãng và các khách hàng. Nhìn rộng hơn, tôi nghĩ những cải tiến này sẽ giúp Việt Nam cải thiện năng suất, tính cạnh tranh so với các nước trong khu vực. Thứ hai, tôi hy vọng mô hình mới sẽ đơn giản hóa và đồng bộ hóa các quy định về thủ tục hải quan, tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư, các thương nhân nước ngoài hoạt động tại Việt Nam. Tôi mong rằng trong tương lại mô hình quản lý mới sẽ được mở rộng ra các địa điểm làm thủ tục hải quan ngoài cửa khẩu như các ICD, tạo thành một mô hình quản lý tập trung, thống nhất trong cả nước… N.Quốc (ghi) |
Nguyễn Quốc
