Đề xuất bổ sung 3 gói BHXH tự nguyện mới linh hoạt hơn

	Hà Nội tiếp tục công khai hàng loạt doanh nghiệp nợ BHXH “khủng”
	Thông tuyến trong khám chữa bệnh: Đột phá của chính sách Bảo hiểm y tế
	Phải thật thông thoáng mới mở rộng được BHXH tự nguyện

Theo đó, gói BHXH tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ thai sản. Bộ lao động – Thương binh và Xã hội cho biết đề xuất về gói này được thiết kế trên cơ sở của chính sách BHXH tự nguyện hiện hành (chế độ hưu trí và tử tuất) bổ sung thêm quyền lợi về thai sản khi người lao động sinh con.

Người lao động khi tham gia sẽ được hưởng chế độ nếu đủ điều kiện đóng BHXH tự nguyện từ đủ 12 tháng trở lên và không được nhận BHXH một lần.

Ưu điểm của gói này là có thể thu hút sự tham gia của nhóm người lao động đang trong độ tuổi sinh đẻ, đáp ứng được một phần nhu cầu trước mắt, gia tăng tính hấp dẫn của chính sách BHXH tự nguyện.

Tuy nhiên, nhược điểm của gói này chính là khó cân đối về tài chính nên cần đến sự hỗ trợ của ngân sách Nhà nước và không đảm bảo sự tham gia lâu dài, bền vững do có thể phát sinh lựa chọn ngược. Đặc biệt khi người lao động chuẩn bị mang thai mới tham gia, sau khi sinh con hưởng chế độ sẽ không tiếp tục tham gia BHXH.

Gói thứ hai là gói BHXH tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ ốm đau. Căn cứ theo tờ trình, gói này được thiết kế trên cơ sở của chính sách BHXH tự nguyện hiện hành (chế độ hưu trí và tử tuất) bổ sung thêm quyền lợi được hưởng khi người lao động gặp rủi ro ốm đau (tối đa 30 ngày trong 1 năm) với điều kiện người lao động đang đóng BHXH tự nguyện và không được nhận BHXH một lần.

Ưu điểm của gói này là có thể thu hút sự tham gia của nhóm người lao động có nhiều nguy cơ gặp rủi ro ốm đau, đáp ứng được một phần nhu cầu trước mắt, gia tăng tính hấp dẫn của chính sách BHXH tự nguyện.

Tuy nhiên, theo Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội nhược điểm của gói này là cần đến sự hỗ trợ (bù) của ngân sách Nhà nước (việc quy định người lao động đóng là không khả thi). Bên cạnh đó, mức độ thu hút phụ thuộc rất lớn vào mức trợ cấp được hưởng và mức độ thuận tiện trong thủ tục, hồ sơ giải quyết hưởng chế độ.

Các gói BHXH mới sẽ linh hoạt và hấp dẫn hơn. Ảnh: Internet.

Gói thứ ba là gói BHXH tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ trợ cấp gia đình, trẻ em. Gói này được thiết kế trên cơ sở của chính sách BHXH tự nguyện hiện hành (chế độ hưu trí và tử tuất) bổ sung thêm quyền lợi được hưởng khi người lao động tham gia BHXH tự nguyện có con dưới 6 tuổi (được hưởng trợ cấp hàng tháng bằng 350.000 đồng/con cho đến khi con đủ 6 tuổi) với điều kiện người lao động đang đóng BHXH tự nguyện và không được nhận BHXH một lần.

Về ưu điểm, gói này có thể thu hút sự tham gia của nhóm người lao động có con dưới 6 tuổi, đáp ứng được một phần nhu cầu trước mắt, gia tăng tính hấp dẫn của chính sách BHXH tự nguyện.

Tuy nhiên, nhược điểm của gói này là cần sự đóng góp thêm của người lao động (1,5% và vẫn cần đến sự hỗ trợ của ngân sách Nhà nước (với quy định tỷ lệ đóng 1,5% khó đảm bảo khả năng cân đối do tỷ lệ đóng này được Tổ chức Lao động quốc tế tính toán trên giả định tham gia của phần lớn những người thuộc đối tượng).

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng cho rằng, đây là chính sách mới, phức tạp, quá trình nghiên cứu phát sinh một số khó khăn, vướng mắc. Do đó, Bộ đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép cơ quan này tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu, đánh giá toàn diện các vấn đề nêu trên để hoàn thiện Đề án, báo cáo Thủ tướng khi đảm bảo đầy đủ căn cứ, cơ sở và tính khả thi trong việc thực hiện thí điểm trong thực tiễn.

Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tổng số người tham gia BHXH hiện hơn 15,4 triệu, tăng 690.000 người so với tháng 12/2018. Số người tham gia BHXH tự nguyện cũng tăng gấp đôi so với đầu năm 2019 và đạt 499.000 người. Hiện cả nước có 5 tỉnh, thành phố đạt tỉ lệ cao về phát triển số người tham gia BHXH là Bắc Giang, Ninh Bình, Vĩnh Long, Phú Thọ và Quảng Ngãi. Trong đó, 5 tỉnh, thành phố có tỉ lệ cao về phát triển người tham gia BHXH tự nguyện là: Hưng Yên, Sơn La, Cà Mau, Lạng Sơn, Hà Nam. Dự kiến, từ nay đến cuối năm sẽ có thêm khoảng 100.000 người tham gia BHXH tự nguyện.

Theo Khoản 2, Điều 4, Luật BHXH 2014, người tham gia BHXH tự nguyện 2019 được hưởng 2 chế độ: Hưu trí và tử tuất. Với các chế độ này, người tham gia có thể bảo đảm cuộc sống cho mình khi không thể tiếp tục làm việc.

So với chế độ BHXH bắt buộc có tới 5 chế độ, người tham gia BHXH tự nguyện 2019 được hưởng ít quyền lợi hơn, bởi không có chế độ ốm đau, thai sản, bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động. Sự khác biệt này tạo ra chênh lệch trong việc đóng - hưởng và giảm tính hấp dẫn của BHXH tự nguyện. Trong khi mức hỗ trợ của Nhà nước cũng chưa thực sự cao để thu hút hơn nữa người lao động tham gia.