Facebook Twitter youtube Tiktok

Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học đáp ứng xu hướng phát triển hải quan hiện đại

(HQ Online) - Hải quan Việt Nam đang tập trung mọi nguồn lực xây dựng, chuẩn hóa và hoàn thiện các quy trình nghiệp vụ, tái thiết kế hệ thống công nghệ thông tin (CNTT), hướng tới các tiêu chuẩn theo khuyến nghị của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO). Để hiểu rõ hơn công tác nghiên cứu khoa học (NCKH) trong ngành Hải quan trong thời gian tới, Tạp chí Hải quan đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu hải quan về vấn đề này.
Hải quan hướng tới ứng dụng công nghệ phân tích hiện đại nhằm nâng cao hiệu quả thực thi
Tổ chức, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu cải cách, hiện đại hóa hải quan
Từng bước nâng cao hiệu quả quản lý, triển khai công tác nghiên cứu khoa học ngành Hải quan
Ong Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu hải quan.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu hải quan.

Xin ông cho biết, những năm gần đây trong công tác NCKH, Hải quan Việt Nam đã đạt được những kết quả gì?

Trước những khó khăn do dịch bệnh, cơ quan Hải quan đã chủ động tổ chức nghiên cứu nhằm đưa ra các giải pháp đơn giản hoá các thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi tối đa nhất hỗ trợ DN trong hoạt động XNK, đảm bảo hàng hóa được thông quan nhanh chóng, góp phần thúc đẩy XK, tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế. Bên cạnh các biện pháp thực thi, cơ quan Hải quan cũng xác định việc nghiên cứu cơ sở lý luận của các vấn đề khoa học là giải pháp căn cơ, lâu dài, là nền tảng để giải quyết những khó khăn theo lộ trình, mục tiêu cụ thể.

Ngoài ra, ngành Hải quan còn tích cực tham gia nghiên cứu nhiều nhiệm vụ khoa học cấp Bộ và là một trong những đơn vị dẫn đầu công tác NCKH của ngành Tài chính.

Trong đó, các nghiên cứu dài hơi, có tính chất dự báo, cung cấp cơ sở lý luận, đề xuất các giải pháp để giải quyết các vấn đề căn cơ, bắt kịp với sự thay đổi về phương thức, loại hình kinh doanh XNK trong thời gian tới, như: Nghiên cứu mô hình kiểm tra hàng hóa tập trung của Hải quan Việt Nam; Hải quan xanh; Hải quan trong nền kinh tế chia sẻ... hay tập trung nghiên cứu nhận diện một số thủ đoạn buôn lậu, trốn thuế trong những hình thái thương mại mới... Đặc biệt, nhiều đề tài đặt vấn đề nghiên cứu trong bối cảnh toàn ngành Hải quan tập trung các nguồn lực xây dựng mô hình Hải quan số, hướng tới mô hình Hải quan thông minh, chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ, tái thiết kế hệ thống CNTT theo các tiêu chuẩn khuyến nghị của WCO.

Theo ông, kết quả đó đã đáp ứng được mục tiêu đặt ra trong công tác NCKH của ngành Hải quan theo từng giai đoạn hay chưa?

Trong giai đoạn 2020-2022, các nhiệm vụ NCKH của ngành Hải quan tập trung vào việc thúc đẩy ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong cải cách, hiện đại hóa thủ tục hải quan, hoàn thiện thể chế đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết số 02/NQ-CP của Chính phủ. Với phương châm khoa học là đổi mới, ngay từ năm 2021, Tổng cục Hải quan đã xây dựng định hướng cho giai đoạn 2 năm 2022-2023 phù hợp với định hướng NCKH của Bộ Tài chính cũng như xu hướng phát triển mang tính chất dài hạn của công tác quản lý hải quan. Nội dung định hướng cũng có nhiều thay đổi, ngoài các vấn đề chung, ngành Hải quan xác định phân rõ nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị. Việc phân chia này dần đưa các đơn vị địa phương tiếp cận vấn đề nghiên cứu, phát huy tính khoa học sáng tạo trong thực tiễn nghiệp vụ phát sinh; các đơn vị thuộc khối Tổng cục phát huy tính tham mưu tổng hợp những vấn đề mang tính dài hơi, hoạch định chính sách và xây dựng văn bản.

Đặc biệt, thời gian qua, thực hiện Công văn số 2995/TCHQ-NVKH ngày 28/6/2021 của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan về “Tăng cường công tác NCKH giai đoạn 2021-2030", lãnh đạo đơn vị các cấp trong toàn Ngành đã luôn quan tâm, tạo điều kiện triển khai thực hiện có hiệu quả công tác NCKH tại đơn vị mình. Trong đó, nhiều đề tài đã được triển khai nghiên cứu, đưa khoa học công nghệ vào nhiệm vụ quản lý hải quan, đáp ứng xu hướng gia tăng lưu lượng hàng hóa qua các cảng biển, các cửa khẩu đường bộ.

Có thể nói, hầu hết các đề tài NCKH của Ngành đã làm rõ các luận cứ khoa học về đổi mới công tác nghiệp vụ, đưa ra các quan điểm và giải pháp, kiến nghị mới về lĩnh vực chuyên môn hỗ trợ đắc lực cho việc hoạch định chính sách, định hướng phát triển của Hải quan Việt Nam. Nhiều đề tài sau khi được nghiệm thu đã trở thành tài liệu tham khảo bổ ích giúp cho các CBCC trong và ngoài Ngành có cách nhìn khái quát và biện chứng sâu hơn về các quy trình nghiệp vụ hải quan. Các đề tài còn là giải pháp trực tiếp tháo gỡ khó khăn trong hoạt động tác nghiệp của ngành hay làm cơ sở khoa học để xây dựng các văn bản, chính sách. Ngoài ra, các đề tài còn là tài liệu phục vụ công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hải quan, cẩm nang tham khảo để giải quyết một số vướng mắc trong quá trình làm thủ tục hải quan cho DN.

Trong quá trình triển khai nhiệm vụ NCKH thời gian qua còn tồn tại những khó khăn, hạn chế gì, thưa ông?

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác NCKH của ngành Hải quan vẫn gặp phải một số khó khăn. Cụ thể, lực lượng NCKH vẫn chủ yếu tập trung vào một số cán bộ lãnh đạo, cán bộ làm công tác chính sách tại khối cơ quan Tổng cục. CBCC, viên chức công tác tại các đơn vị địa phương ít cơ hội tiếp cận nghiên cứu, hoặc chưa được sự quan tâm đúng mức của lãnh đạo đơn vị, trong khi đó thực tiễn phát sinh nhiều vướng mắc, nhiều khó khăn cần phải giải quyết bằng các luận cứ khoa học; nguồn kinh phí dành cho công tác NCKH còn hạn chế, do đó chưa đáp ứng hết nhu cầu nghiên cứu đặt ra.

Ngoài ra, ngành Hải quan chưa có nhiều hội thảo chuyên đề NCKH để kết nối giữa các nhà chuyên gia, các nhà khoa học trong và ngoài Ngành với các CBCC Hải quan. Việc kiểm tra tiến độ trực tiếp tại đơn vị nghiên cứu cũng như việc kịp thời tháo gỡ khó khăn cho chủ nhiệm đề tài và đơn vị chủ trì còn hạn chế... Điều này cũng ảnh hưởng tiến tiến độ nghiên cứu và chất lượng sản phẩm.

Thưa ông, để giải quyết những vấn đề đó và từng bước nâng cao chất lượng công tác NCKH, trên cương vị là Cơ quan thường trực Hội đồng khoa học, ngành Hải quan cần phải có những giải pháp gì để mang lại hiệu quả tối đa?

Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, tác động trực tiếp đến hoạt động quản lý nhà nước về hải quan, yêu cầu Hải quan Việt Nam cần xây dựng mô hình quản lý hiện đại, chuyên nghiệp nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại hợp pháp, đảm bảo an ninh, an toàn cộng đồng và bảo vệ lợi ích quốc gia.

Với những yêu cầu đặt ra, Hải quan Việt Nam xác định, công tác NCKH trong năm 2023 và cả giai đoạn 2021- 2030 cần tăng cường tập trung vào các lĩnh vực như: hoàn thiện thể chế đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa hải quan, tạo thuận lợi thương mại, thực hiện các cam kết quốc tế, nâng cao năng lực quản lý nhà nước về hải quan, hoàn thiện tổ chức bộ máy và nguồn nhân lực. Trong đó, nghiên cứu các vấn đề mới với mô hình Hải quan số, hướng tới mô hình Hải quan thông minh, Hải quan xanh, quản lý biên giới thông minh...

Với vai trò là cơ quan thường trực, Viện Nghiên cứu hải quan cũng sẽ tập trung tham mưu cho Lãnh đạo Tổng cục chỉ đạo các đơn vị nghiên cứu đề xuất cải cách, sửa đổi, bổ sung hệ thống chính sách thuế; hoàn thiện pháp luật về hải quan trên cơ sở áp dụng các chuẩn mực, khuyến nghị của WCO, các thông lệ của hải quan các nước trong khu vực và trên thế giới, nội luật hóa sâu rộng các Điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia; nghiên cứu tổng kết, đánh giá công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế chính sách đối với lĩnh vực hải quan sau hơn 35 năm đổi mới ở Việt Nam; nghiên cứu các công cụ, biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan, tạo thuận lợi thương mại, đảm bảo an ninh kinh tế và an ninh quốc gia.

Song song với đó, Viện Nghiên cứu hải quan sẽ tăng cường hoạt động phổ biến, trao đổi, cung cấp các thông tin khoa học trong lĩnh vực hải quan với các tổ chức trong nước và quốc tế. Xây dựng cơ chế phối hợp với các đơn vị trong và ngoài Ngành, triển khai các đề tài có sự liên kết phối hợp của hai hay nhiều đơn vị để tận dụng tối đa nguồn nhân lực NCKH ngành Hải quan.

Đặc biệt, Viện Nghiên cứu hải quan bắt tay thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ gắn chặt vào hoạt động thực tiễn, nhằm giải quyết các nhiệm vụ trọng tâm của ngành Hải quan đã đặt ra trong năm 2023 và những năm tiếp theo.

Xin cảm ơn ông!

Nụ Bùi (thực hiện)

Tin liên quan

Quảng Ninh: Phối hợp bắt 1.200 con vịt giống không rõ nguồn gốc

Quảng Ninh: Phối hợp bắt 1.200 con vịt giống không rõ nguồn gốc

Lực lượng Biên phòng và Hải quan cửa khẩu Hoành Mô (Quảng Ninh) vừa phát hiện, xử lý một vụ vận chuyển vịt giống không rõ nguồn gốc tại khu vực biên giới.
Quảng Ninh triển khai cao điểm ngăn vũ khí, vật liệu nổ, pháo từ biên giới

Quảng Ninh triển khai cao điểm ngăn vũ khí, vật liệu nổ, pháo từ biên giới

UBND tỉnh Quảng Ninh vừa chỉ đạo các cấp, ngành, địa phương tổ chức các đợt cao điểm vận động toàn dân giao nộp vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo, đặc biệt tại khu vực giáp ranh, biên giới, vùng sâu vùng xa, nơi tiềm ẩn nguy cơ cao phát sinh tội phạm.
Thủ tục hải quan đối với hàng hóa của doanh nghiệp chế xuất

Thủ tục hải quan đối với hàng hóa của doanh nghiệp chế xuất

Liên quan đến thủ tục hải quan đối với hàng hóa mua bán, thuê, mượn giữa DN nội địa và DN chế xuất, Cục Hải quan hướng dẫn các chi cục hải quan khu vực thực hiện các quy định theo đúng pháp luật hiện hành.
Vai trò của ngành Hải quan trong phát triển logistics xanh

Vai trò của ngành Hải quan trong phát triển logistics xanh

Với vai trò là "người gác cửa" trong chuỗi cung ứng toàn cầu, cơ quan Hải quan đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy và hỗ trợ phát triển logistics xanh thông qua các chính sách, quy trình và hoạt động kiểm soát, quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu.
Nỗ lực thi đua thu ngân sách ở một đơn vị hải quan

Nỗ lực thi đua thu ngân sách ở một đơn vị hải quan

Hải quan Bắc Ninh (thuộc Chi cục Hải quan khu vực V) đã có nhiều giải pháp để đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp vượt khó, phát triển sản xuất, kinh doanh và cũng là kinh nghiệm quý trong thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách.
Hải quan khu vực X tích cực chuẩn bị cho Đại hội Đảng lần đầu theo mô hình mới

Hải quan khu vực X tích cực chuẩn bị cho Đại hội Đảng lần đầu theo mô hình mới

Đại hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 là đại hội đầu tiên của Đảng bộ với tên gọi Đảng bộ Chi cục Hải quan khu vực X, sau khi thực hiện việc sắp xếp theo cơ cấu tổ chức mới.
Hải quan khu vực III tăng cường tuyên truyền về Đại hội Đảng các cấp

Hải quan khu vực III tăng cường tuyên truyền về Đại hội Đảng các cấp

Đảng bộ Chi cục Hải quan khu vực III vừa ban hành công văn số 16-CV/ĐU chỉ đạo các đơn vị trực thuộc về việc tuyên truyền trước, trong và sau Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025–2030, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Hải quan Bắc Giang phát hiện nhiều doanh nghiệp khai sai thuế suất

Hải quan Bắc Giang phát hiện nhiều doanh nghiệp khai sai thuế suất

Qua rà soát xử lý thuế GTGT đối với một số nhóm mặt hàng 8%, 10%, Hải quan Bắc Giang (Chi cục Hải quan khu vực V) đã phát hiện nhiều doanh nghiệp khai sai thuế suất dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp.
(INFOGRAPHICS): Quá trình công tác của tân Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực VIII Phạm Quốc Hưng

(INFOGRAPHICS): Quá trình công tác của tân Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực VIII Phạm Quốc Hưng

Ngày 18/7/2025, Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ ký Quyết định số 1089/QĐ-CHQ về việc bổ nhiệm có thời hạn ông Phạm Quốc Hưng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực VIII, giữ chức vụ Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực VIII kể từ 1/8/2025.
Khảo sát phương thức vận chuyển hàng hoá tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

Khảo sát phương thức vận chuyển hàng hoá tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

Ngày 29/7, Đoàn công tác Ủy ban Hợp tác quản lý cửa khẩu phía Việt Nam do Thiếu tướng Võ Tiến Nghị, Phó Tư lệnh Bộ đội Biên phòng làm trưởng đoàn đã khảo sát và làm việc với Tiểu ban công tác cửa khẩu tỉnh Lạng Sơn về phương thức vận chuyển hàng hoá tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị. Tham gia đoàn công tác có đại diện Bộ Xây dựng; Bộ Tài chính; Bộ Công Thương và Cục Cửa khẩu, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng.
Hải quan Hòn Gai đề xuất giải pháp điện tử hóa kiểm tra chuyên ngành

Hải quan Hòn Gai đề xuất giải pháp điện tử hóa kiểm tra chuyên ngành

Việc điện tử hóa toàn bộ quy trình kiểm tra chuyên ngành không chỉ giúp giảm áp lực công việc cho cán bộ Hải quan mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình làm thủ tục.
Hải quan khu vực V đào tạo ứng dụng AI hỗ trợ công việc hải quan

Hải quan khu vực V đào tạo ứng dụng AI hỗ trợ công việc hải quan

Chi cục Hải quan khu vực V vừa phối hợp với Viện Trí tuệ Nhân tạo tổ chức thành công lớp đào tạo “Ứng dụng trí tuệ nhân tạo, trí tuệ nhân tạo tạo sinh hỗ trợ công việc hải quan” dành cho 60 cán bộ, công chức của các đơn vị thuộc và trực thuộc Chi cục.
Ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng: Dấu ấn từ những chuyến tàu hàng

Ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng: Dấu ấn từ những chuyến tàu hàng

Ga đường sắt quốc tế Đồng Đăng đang dần ghi dấu vai trò then chốt trong vận tải hàng hóa xuyên biên giới Việt – Trung. Những đoàn tàu nối dài qua cửa khẩu này không chỉ chuyên chở hàng hóa mà còn phản ánh nỗ lực kết nối thương mại, đầu tư và logistics giữa hai nền kinh tế trong bối cảnh mới.
Hải quan phối hợp bắt đối tượng nổ súng vào Công an ở Hà Nội

Hải quan phối hợp bắt đối tượng nổ súng vào Công an ở Hà Nội

Đối tượng Trần Hải Quỳnh - kẻ nổ súng khi bị công an kiểm tra hành chính ở Hà Nội vừa bị Hải quan và Công an bắt giữ tại khu vực Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo (tỉnh Quảng Trị).
Điều chỉnh thời gian thông quan hàng xuất nhập khẩu tại Tân Thanh, Cốc Nam (Lạng Sơn)

Điều chỉnh thời gian thông quan hàng xuất nhập khẩu tại Tân Thanh, Cốc Nam (Lạng Sơn)

Ngày 26/7, Ban Quản lý KKT cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn cho biết nhận được thư công tác số 71-2025 ngày 25/7/2025 của Chính phủ nhân dân thị Bằng Tường (Quảng Tây, Trung Quốc) thông tin về việc tạm thời điều chỉnh thời gian thông quan XNKkhẩu hàng hóa tại đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa Tân Thanh (khu vực mốc 1088/2-1089) và lối thông quan Cốc Nam (khu vực mốc 1104 - 1105).
Hải quan khu vực III tổ chức các hoạt động tri ân trên đất thiêng Quảng Trị

Hải quan khu vực III tổ chức các hoạt động tri ân trên đất thiêng Quảng Trị

Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực III Trần Mạnh Cường và đoàn công tác của đơn vị tổ chức các hoạt động tri ân ở Quảng Trị nhân dịp kỷ niệm 78 năm Ngày thương binh – liệt sĩ (27/7/1947-27/7/2025).
Xem thêm
toan-phat-group
trien-lam-quoc-te-logistics-viet-nam-2025
cong-ty-tnhh-vsl-viet-nam

Tin mới

Doanh thu quý 2/2025 của Vinamilk ghi nhận tích cực ở thị trường nội địa lẫn nước ngoài

Doanh thu quý 2/2025 của Vinamilk ghi nhận tích cực ở thị trường nội địa lẫn nước ngoài

Tổng doanh thu hợp nhất quý 2 của Vinamilk đạt 16.745 tỷ đồng, tăng 79 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước.
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc họp với các doanh nghiệp, hiệp hội về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế)

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc họp với các doanh nghiệp, hiệp hội về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế)

Chiều 31/7, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đã họp với các bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp chứng khoán, bất động sản về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế).
ASEAN hợp tác ngăn chặn buôn bán động, thực vật hoang dã nguy cấp

ASEAN hợp tác ngăn chặn buôn bán động, thực vật hoang dã nguy cấp

Sự đoàn kết và hợp tác khu vực là yếu tố then chốt để thực thi hiệu quả các quy định về bảo vệ động vật hoang dã.
Quảng Ninh: Phối hợp bắt 1.200 con vịt giống không rõ nguồn gốc

Quảng Ninh: Phối hợp bắt 1.200 con vịt giống không rõ nguồn gốc

Lực lượng chức năng phát hiện 12 lồng nhựa màu đen, bên trong mỗi lồng chứa khoảng 100 con vịt giống (loại 2 ngày tuổi), tổng cộng 1.200 con.
Siết chặt quảng cáo trên sàn: Người nổi tiếng vi phạm sẽ bị hạn chế xuất hiện

Siết chặt quảng cáo trên sàn: Người nổi tiếng vi phạm sẽ bị hạn chế xuất hiện

Cơ quan chức năng đang lên kế hoạch áp dụng các biện pháp mạnh để kiểm soát sự hiện diện của các nghệ sĩ, KOL, KOC vi phạm pháp luật trong lĩnh vực quảng cáo.
(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Quảng Ngãi

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Quảng Ngãi

Tạp chí Kinh tế - Tài chính giới thiệu đến bạn đọc thông tin cơ bản về nhân sự lãnh đạo, cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Quảng Ngãi.
(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Điện Biên

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Điện Biên

Tạp chí Kinh tế - Tài chính giới thiệu đến bạn đọc thông tin cơ bản về nhân sự lãnh đạo, cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Điện Biên.
(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Phú Thọ

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Phú Thọ

Tạp chí Kinh tế - Tài chính giới thiệu đến bạn đọc thông tin cơ bản về nhân sự lãnh đạo, cơ cấu tổ chức của Thuế tỉnh Phú Thọ.
(INFORGRAPHICS): Ông Nông Phi Quảng làm Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực VII

(INFORGRAPHICS): Ông Nông Phi Quảng làm Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực VII

Các thông tin liên quan của Chi cục Hải quan khu vực VII.
(INFOGRAPHICS): Ông Bùi Khánh Toàn làm Trưởng Thuế thành phố Đà Nẵng

(INFOGRAPHICS): Ông Bùi Khánh Toàn làm Trưởng Thuế thành phố Đà Nẵng

Từ ngày 1/7/2025, ngành Thuế đã ổn định về tổ chức bộ máy, nhân sự của Thuế tỉnh, thành phố để hoạt động thông suốt theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Tạp chí Kinh tế - Tài chính giới thiệu đến bạn đọc thông tin cơ bản về nhân sự lãnh đạo, cơ cấu
Phiên bản di động