Facebook Twitter youtube Tiktok

Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học đáp ứng xu hướng phát triển hải quan hiện đại

(HQ Online) - Hải quan Việt Nam đang tập trung mọi nguồn lực xây dựng, chuẩn hóa và hoàn thiện các quy trình nghiệp vụ, tái thiết kế hệ thống công nghệ thông tin (CNTT), hướng tới các tiêu chuẩn theo khuyến nghị của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO). Để hiểu rõ hơn công tác nghiên cứu khoa học (NCKH) trong ngành Hải quan trong thời gian tới, Tạp chí Hải quan đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu hải quan về vấn đề này.
Hải quan hướng tới ứng dụng công nghệ phân tích hiện đại nhằm nâng cao hiệu quả thực thi
Tổ chức, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu cải cách, hiện đại hóa hải quan
Từng bước nâng cao hiệu quả quản lý, triển khai công tác nghiên cứu khoa học ngành Hải quan
Ong Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu hải quan.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu hải quan.

Xin ông cho biết, những năm gần đây trong công tác NCKH, Hải quan Việt Nam đã đạt được những kết quả gì?

Trước những khó khăn do dịch bệnh, cơ quan Hải quan đã chủ động tổ chức nghiên cứu nhằm đưa ra các giải pháp đơn giản hoá các thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi tối đa nhất hỗ trợ DN trong hoạt động XNK, đảm bảo hàng hóa được thông quan nhanh chóng, góp phần thúc đẩy XK, tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế. Bên cạnh các biện pháp thực thi, cơ quan Hải quan cũng xác định việc nghiên cứu cơ sở lý luận của các vấn đề khoa học là giải pháp căn cơ, lâu dài, là nền tảng để giải quyết những khó khăn theo lộ trình, mục tiêu cụ thể.

Ngoài ra, ngành Hải quan còn tích cực tham gia nghiên cứu nhiều nhiệm vụ khoa học cấp Bộ và là một trong những đơn vị dẫn đầu công tác NCKH của ngành Tài chính.

Trong đó, các nghiên cứu dài hơi, có tính chất dự báo, cung cấp cơ sở lý luận, đề xuất các giải pháp để giải quyết các vấn đề căn cơ, bắt kịp với sự thay đổi về phương thức, loại hình kinh doanh XNK trong thời gian tới, như: Nghiên cứu mô hình kiểm tra hàng hóa tập trung của Hải quan Việt Nam; Hải quan xanh; Hải quan trong nền kinh tế chia sẻ... hay tập trung nghiên cứu nhận diện một số thủ đoạn buôn lậu, trốn thuế trong những hình thái thương mại mới... Đặc biệt, nhiều đề tài đặt vấn đề nghiên cứu trong bối cảnh toàn ngành Hải quan tập trung các nguồn lực xây dựng mô hình Hải quan số, hướng tới mô hình Hải quan thông minh, chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ, tái thiết kế hệ thống CNTT theo các tiêu chuẩn khuyến nghị của WCO.

Theo ông, kết quả đó đã đáp ứng được mục tiêu đặt ra trong công tác NCKH của ngành Hải quan theo từng giai đoạn hay chưa?

Trong giai đoạn 2020-2022, các nhiệm vụ NCKH của ngành Hải quan tập trung vào việc thúc đẩy ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong cải cách, hiện đại hóa thủ tục hải quan, hoàn thiện thể chế đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết số 02/NQ-CP của Chính phủ. Với phương châm khoa học là đổi mới, ngay từ năm 2021, Tổng cục Hải quan đã xây dựng định hướng cho giai đoạn 2 năm 2022-2023 phù hợp với định hướng NCKH của Bộ Tài chính cũng như xu hướng phát triển mang tính chất dài hạn của công tác quản lý hải quan. Nội dung định hướng cũng có nhiều thay đổi, ngoài các vấn đề chung, ngành Hải quan xác định phân rõ nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị. Việc phân chia này dần đưa các đơn vị địa phương tiếp cận vấn đề nghiên cứu, phát huy tính khoa học sáng tạo trong thực tiễn nghiệp vụ phát sinh; các đơn vị thuộc khối Tổng cục phát huy tính tham mưu tổng hợp những vấn đề mang tính dài hơi, hoạch định chính sách và xây dựng văn bản.

Đặc biệt, thời gian qua, thực hiện Công văn số 2995/TCHQ-NVKH ngày 28/6/2021 của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan về “Tăng cường công tác NCKH giai đoạn 2021-2030", lãnh đạo đơn vị các cấp trong toàn Ngành đã luôn quan tâm, tạo điều kiện triển khai thực hiện có hiệu quả công tác NCKH tại đơn vị mình. Trong đó, nhiều đề tài đã được triển khai nghiên cứu, đưa khoa học công nghệ vào nhiệm vụ quản lý hải quan, đáp ứng xu hướng gia tăng lưu lượng hàng hóa qua các cảng biển, các cửa khẩu đường bộ.

Có thể nói, hầu hết các đề tài NCKH của Ngành đã làm rõ các luận cứ khoa học về đổi mới công tác nghiệp vụ, đưa ra các quan điểm và giải pháp, kiến nghị mới về lĩnh vực chuyên môn hỗ trợ đắc lực cho việc hoạch định chính sách, định hướng phát triển của Hải quan Việt Nam. Nhiều đề tài sau khi được nghiệm thu đã trở thành tài liệu tham khảo bổ ích giúp cho các CBCC trong và ngoài Ngành có cách nhìn khái quát và biện chứng sâu hơn về các quy trình nghiệp vụ hải quan. Các đề tài còn là giải pháp trực tiếp tháo gỡ khó khăn trong hoạt động tác nghiệp của ngành hay làm cơ sở khoa học để xây dựng các văn bản, chính sách. Ngoài ra, các đề tài còn là tài liệu phục vụ công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hải quan, cẩm nang tham khảo để giải quyết một số vướng mắc trong quá trình làm thủ tục hải quan cho DN.

Trong quá trình triển khai nhiệm vụ NCKH thời gian qua còn tồn tại những khó khăn, hạn chế gì, thưa ông?

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác NCKH của ngành Hải quan vẫn gặp phải một số khó khăn. Cụ thể, lực lượng NCKH vẫn chủ yếu tập trung vào một số cán bộ lãnh đạo, cán bộ làm công tác chính sách tại khối cơ quan Tổng cục. CBCC, viên chức công tác tại các đơn vị địa phương ít cơ hội tiếp cận nghiên cứu, hoặc chưa được sự quan tâm đúng mức của lãnh đạo đơn vị, trong khi đó thực tiễn phát sinh nhiều vướng mắc, nhiều khó khăn cần phải giải quyết bằng các luận cứ khoa học; nguồn kinh phí dành cho công tác NCKH còn hạn chế, do đó chưa đáp ứng hết nhu cầu nghiên cứu đặt ra.

Ngoài ra, ngành Hải quan chưa có nhiều hội thảo chuyên đề NCKH để kết nối giữa các nhà chuyên gia, các nhà khoa học trong và ngoài Ngành với các CBCC Hải quan. Việc kiểm tra tiến độ trực tiếp tại đơn vị nghiên cứu cũng như việc kịp thời tháo gỡ khó khăn cho chủ nhiệm đề tài và đơn vị chủ trì còn hạn chế... Điều này cũng ảnh hưởng tiến tiến độ nghiên cứu và chất lượng sản phẩm.

Thưa ông, để giải quyết những vấn đề đó và từng bước nâng cao chất lượng công tác NCKH, trên cương vị là Cơ quan thường trực Hội đồng khoa học, ngành Hải quan cần phải có những giải pháp gì để mang lại hiệu quả tối đa?

Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, tác động trực tiếp đến hoạt động quản lý nhà nước về hải quan, yêu cầu Hải quan Việt Nam cần xây dựng mô hình quản lý hiện đại, chuyên nghiệp nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại hợp pháp, đảm bảo an ninh, an toàn cộng đồng và bảo vệ lợi ích quốc gia.

Với những yêu cầu đặt ra, Hải quan Việt Nam xác định, công tác NCKH trong năm 2023 và cả giai đoạn 2021- 2030 cần tăng cường tập trung vào các lĩnh vực như: hoàn thiện thể chế đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa hải quan, tạo thuận lợi thương mại, thực hiện các cam kết quốc tế, nâng cao năng lực quản lý nhà nước về hải quan, hoàn thiện tổ chức bộ máy và nguồn nhân lực. Trong đó, nghiên cứu các vấn đề mới với mô hình Hải quan số, hướng tới mô hình Hải quan thông minh, Hải quan xanh, quản lý biên giới thông minh...

Với vai trò là cơ quan thường trực, Viện Nghiên cứu hải quan cũng sẽ tập trung tham mưu cho Lãnh đạo Tổng cục chỉ đạo các đơn vị nghiên cứu đề xuất cải cách, sửa đổi, bổ sung hệ thống chính sách thuế; hoàn thiện pháp luật về hải quan trên cơ sở áp dụng các chuẩn mực, khuyến nghị của WCO, các thông lệ của hải quan các nước trong khu vực và trên thế giới, nội luật hóa sâu rộng các Điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia; nghiên cứu tổng kết, đánh giá công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế chính sách đối với lĩnh vực hải quan sau hơn 35 năm đổi mới ở Việt Nam; nghiên cứu các công cụ, biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan, tạo thuận lợi thương mại, đảm bảo an ninh kinh tế và an ninh quốc gia.

Song song với đó, Viện Nghiên cứu hải quan sẽ tăng cường hoạt động phổ biến, trao đổi, cung cấp các thông tin khoa học trong lĩnh vực hải quan với các tổ chức trong nước và quốc tế. Xây dựng cơ chế phối hợp với các đơn vị trong và ngoài Ngành, triển khai các đề tài có sự liên kết phối hợp của hai hay nhiều đơn vị để tận dụng tối đa nguồn nhân lực NCKH ngành Hải quan.

Đặc biệt, Viện Nghiên cứu hải quan bắt tay thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ gắn chặt vào hoạt động thực tiễn, nhằm giải quyết các nhiệm vụ trọng tâm của ngành Hải quan đã đặt ra trong năm 2023 và những năm tiếp theo.

Xin cảm ơn ông!

Nụ Bùi (thực hiện)

Tin liên quan

Nhiều tập thể, cá nhân ngành Hải quan bền bỉ phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Nhiều tập thể, cá nhân ngành Hải quan bền bỉ phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Ngày 27/6, Cục Hải quan tổ chức Hội nghị điển hình tiên tiến giai đoạn 2021-2025. Tham dự Hội nghị có ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Trưởng ban Thi đua – Khen thưởng Trung ương và đại diện các tập thể, cá nhân tiêu biểu trong phong trào thi đua và công tác khen thưởng giai đoạn 2021 – 2025.
Thứ trưởng Bùi Văn Khắng: Phải khẳng định được vai trò lực lượng Hải quan trên mặt trận chống buôn lậu

Thứ trưởng Bùi Văn Khắng: Phải khẳng định được vai trò lực lượng Hải quan trên mặt trận chống buôn lậu

Đây là một trong các chỉ đạo quan trọng của Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng tại Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025 của Cục Hải quan, ngày 27/6.
Cục Hải quan tập trung chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ theo Nghị quyết 57

Cục Hải quan tập trung chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ theo Nghị quyết 57

Ngày 27/6, Cục Hải quan tổ chức Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025. Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng dự và phát biểu chỉ đạo.
Phát động thi đua xây dựng Hải quan Việt Nam chính quy, hiện đại

Phát động thi đua xây dựng Hải quan Việt Nam chính quy, hiện đại

Tại Hội nghị điển hình tiên tiến Cục Hải quan giai đoạn 2021-2025 (ngày 27/6), Phó Cục trưởng Âu Anh Tuấn thay mặt lãnh đạo Cục phát động phong trào thi đua giai đoạn 2026 - 2030 với chủ đề: Hải quan Việt Nam Đoàn kết - Kỷ cương - Đổi mới - Đột phá - Phát triển; Thi đua nỗ lực thực hiện hiệu quả Hải quan số, Hải quan thông minh, Hải quan xanh.
Tạm dừng tiếp nhận khai hải quan từ 22 giờ ngày 30/6

Tạm dừng tiếp nhận khai hải quan từ 22 giờ ngày 30/6

Cục Hải quan vừa có thông báo tạm dừng tiếp nhận khai hải quan để triển khai hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng cơ cấu tổ chức bộ máy mới.
Hải quan Ninh Thuận sớm hoàn thành chỉ tiêu thu NSNN

Hải quan Ninh Thuận sớm hoàn thành chỉ tiêu thu NSNN

Chủ động hỗ trợ, tạo thuận lợi thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK), trong nửa đầu năm 2025, Hải quan Ninh Thuận (Chi cục Hải quan khu vực XIII) đã sớm hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước.
Chi cục Hải quan khu vực X thu nộp ngân sách hơn 10.000 tỷ đồng trong 6 tháng

Chi cục Hải quan khu vực X thu nộp ngân sách hơn 10.000 tỷ đồng trong 6 tháng

Từ đầu năm đến ngày 15/6/2025, tổng số thu nộp NSNN toàn Chi cục Hải quan khu vực X là 10.816,06 tỷ đồng, đạt 49,5% chỉ tiêu Pháp lệnh do Thủ tướng Chính phủ giao (21.850 tỷ đồng).
Hải quan Khu vực II triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW: Đồng bộ về công nghệ - quy trình - con người

Hải quan Khu vực II triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW: Đồng bộ về công nghệ - quy trình - con người

Với việc cụ thể hóa các chủ trương lớn về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cùng với sự quyết liệt triển khai đồng bộ, chuyên nghiệp, Chi cục Hải quan khu vực II quyết tâm thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW.
Hải quan khu vực VI tổ chức thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ lần thứ nhất

Hải quan khu vực VI tổ chức thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ lần thứ nhất

Ngày 25/6/2025, Đại hội đại biểu Đảng bộ Hải quan khu vực VI lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030 được tổ chức thành công với sự tham gia của 168 đại biểu ưu tú được bầu từ 16 chi bộ thuộc Đảng bộ.
Số hóa hướng đến minh bạch trong kiểm tra trị giá hải quan

Số hóa hướng đến minh bạch trong kiểm tra trị giá hải quan

Nhằm hướng tới minh bạch trong kiểm tra trị giá hải quan và hỗ trợ DN tuân thủ, giảm chi phí thời gian, nhưng cũng xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, cơ quan Hải quan đang tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý, cập nhật dữ liệu giá, số hóa toàn diện các quy trình nghiệp vụ.
Quốc hội chính thức thông qua Luật Hải quan sửa đổi

Quốc hội chính thức thông qua Luật Hải quan sửa đổi

Ngày 25/6, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP); Luật Hải quan; Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT); Luật Thuế xuất khẩu (XK), thuế nhập khẩu (NK); Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công (Luật sửa 8 luật). Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.
Nhiều mặt hàng tăng thu qua Hải quan khu vực IX

Nhiều mặt hàng tăng thu qua Hải quan khu vực IX

Tính đến 15/5/2025, Chi cục Hải quan khu vực IX thu ngân sách đạt 1.768,322 tỷ đồng, bằng 49,1% chỉ tiêu giao (3.600 tỷ đồng), tăng 31,3% so với cùng kỳ năm 2024.
Đảng bộ Hải quan khu vực III lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng đơn vị chính quy, hiện đại

Đảng bộ Hải quan khu vực III lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng đơn vị chính quy, hiện đại

Xây dựng Chi cục Hải quan khu vực III chính quy, hiện đại là một trong các nhiệm vụ trọng tâm được Đảng bộ Chi cục đặt ra trong nhiệm kỳ 2025-2030.
Hải quan khu vực III bàn giao ô tô cứu thương cho Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp

Hải quan khu vực III bàn giao ô tô cứu thương cho Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp

Ngày 24/6, Chi cục Hải quan khu vực III tổ chức bàn giao 1 ô tô cứu thương cho Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp, Hải Phòng.
Hải quan khu vực XIX: Kim ngạch xuất nhập khẩu giữ đà tăng trưởng ổn định

Hải quan khu vực XIX: Kim ngạch xuất nhập khẩu giữ đà tăng trưởng ổn định

Hoạt động xuất nhập khẩu tại Chi cục Hải quan khu vực XIX trong 6 tháng đầu năm 2025 ghi nhận đà tăng trưởng ổn định và đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế khu vực.
Xác định rõ vai trò, vị trí, trách nhiệm trong bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia

Xác định rõ vai trò, vị trí, trách nhiệm trong bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia

Giao nhiệm vụ cho Đảng bộ Cục Hải quan trong nhiệm kỳ mới, đồng chí Bùi Văn Khắng, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Tài chính đề nghị xây dựng kế hoạch phù hợp tình hình phát triển ngành Tài chính, cơ quan Hải quan đáp ứng yêu cầu trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước.
Xem thêm
cong-ty-co-phan-thuong-mai-va-dau-tu-dai-phuc
cong-ty-co-phan-dau-tu-va-phat-trien-lifetech

Tin mới

Trung tâm Giao dịch bất động sản dự kiến vận hành vào đầu năm 2026

Trung tâm Giao dịch bất động sản dự kiến vận hành vào đầu năm 2026

Trung tâm Giao dịch bất động sản dự kiến vận hành đầu năm 2026.
Hải quan khu vực IV hướng dẫn nội dung mới về thuế Giá trị gia tăng, thuế XNK

Hải quan khu vực IV hướng dẫn nội dung mới về thuế Giá trị gia tăng, thuế XNK

Chi cục Hải quan khu vực IV cũng đã có thư ngỏ hướng dẫn tới cộng đồng doanh nghiệp về các điểm mới liên quan đến Luật Hải quan và Luật thuế GTGT.
Lạng Sơn: Thu giữ gần 1 tấn chân giò lợn đang phân hủy

Lạng Sơn: Thu giữ gần 1 tấn chân giò lợn đang phân hủy

Chi cục Quản lý thị trường Lạng Sơn vừa phối hợp với Công an tỉnh Lạng Sơn phát hiện và bắt giữ một phương tiện vận chuyển gần 1 tấn chân giò lợn không rõ nguồn gốc, xuất xứ.
Sáp nhập tỉnh/thành: Cơ hội rõ rệt cho thị trường bất động sản

Sáp nhập tỉnh/thành: Cơ hội rõ rệt cho thị trường bất động sản

Việc sáp nhập các tỉnh/thành không chỉ là sự thay đổi về mặt hành chính, mà còn mở ra cơ hội mới cho thị trường bất động sản phát triển.
Giá mủ lập đỉnh: Cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt

Giá mủ lập đỉnh: Cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt

Thiếu hụt cao su toàn cầu đẩy giá mủ lên cao, trong khi các doanh nghiệp Việt tăng tốc khai thác đất khu công nghiệp để mở rộng lợi nhuận.
(INFOGRAPHICS): 7 chính sách thuế nổi bật có hiệu lực từ 1/7/2025

(INFOGRAPHICS): 7 chính sách thuế nổi bật có hiệu lực từ 1/7/2025

Từ 1/7, hệ thống chính sách thuế của Việt Nam sẽ bước vào một giai đoạn mới với hàng loạt quy định quan trọng có hiệu lực, tác động sâu rộng đến cả doanh nghiệp và người dân.
(INFOGRAPHICS) Lộ trình chuyển đổi toàn diện cho hộ, cá nhân kinh doanh

(INFOGRAPHICS) Lộ trình chuyển đổi toàn diện cho hộ, cá nhân kinh doanh

Từ năm 2026, chính sách thuế được định hướng phân loại hộ và cá nhân kinh doanh thành 4 nhóm dựa trên mức doanh thu để áp dụng các phương pháp quản lý phù hợp.
LONGFORM: Chuyển đổi số và cải cách thuế, góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng

LONGFORM: Chuyển đổi số và cải cách thuế, góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng

Thời gian qua, cơ quan thuế các cấp đã chú trọng rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số trong tất cả các khâu quản lý thuế.
Tỷ lệ khấu trừ thuế của hộ, cá nhân kinh doanh online

Tỷ lệ khấu trừ thuế của hộ, cá nhân kinh doanh online

Theo quy định tại Nghị định 117/2025/NĐ-CP, kể từ ngày 1/7/2025, sàn TMĐT có có trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế thay cho hộ, cá nhân kinh doanh.
(INFOGRAPHICS): Tín hiệu tích cực trong thu hút FDI tại Việt Nam 5 tháng đầu năm 2025

(INFOGRAPHICS): Tín hiệu tích cực trong thu hút FDI tại Việt Nam 5 tháng đầu năm 2025

Theo báo cáo từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính), thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2025 ghi nhận những tín hiệu tích cực.
Phiên bản di động