Đầu tư cho đường sắt: Nên tập trung vào đâu?
Trong giai đoạn 2020, các tuyến đường sắt sẽ được cải tạo, nâng cấp. Ảnh: ST. |
Ưu tiên nâng cấp tuyến đường sắt Bắc -Nam
Theo Chiến lược và Quy hoạch phát triển giao thông vận tải đường sắt đến năm 2020, giai đoạn từ năm 2020 đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã phê duyệt, trong giai đoạn 2020, các tuyến đường sắt sẽ được cải tạo, nâng cấp. Cụ thể, sẽ tập trung đầu tư nâng cấp, cải tạo các tuyến đường sắt hiện có, trong đó ưu tiên nâng cấp tuyến đường sắt Bắc - Nam để đạt tốc độ 50 - 60 km/h đối với tàu hàng và 80 - 90 km/h đối với tàu khách, đồng thời từng bước xóa bỏ các điểm giao cắt đồng mức giữa đường bộ và đường sắt, đầu tư xây dựng nút giao tại các điểm giao cắt có lưu lượng giao thông lớn.
Đối với đường sắt xây dựng mới, Bộ Giao thông vận tải sẽ nghiên cứu phương án xây dựng mới tuyến đường sắt tốc độ cao, đường đôi khổ 1,435 m, điện khí hóa trên trục Bắc - Nam, trong đó chuẩn bị các điều kiện cần thiết để từng bước ưu tiên xây dựng trước những đoạn tuyến có nhu cầu vận tải lớn như đoạn Hà Nội - Vinh, Nha Trang - Sài Gòn. Nghiên cứu phương án xây dựng mới các tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Hà Nội - Đồng Đăng, Biên Hòa - Vũng Tàu, Sài Gòn - Cần Thơ… phù hợp với quy hoạch và khả năng huy động vốn.
Trong giai đoạn từ 2020-2030, sẽ triển khai xây dựng mới tuyến đường sắt tốc độ cao (trước mắt khai thác tốc độ chạy tàu từ 160 - 200 km/h) đường đôi khổ 1,435 m, điện khí hóa, hạ tầng tuyến có thể đáp ứng khai thác tốc độ cao tốc 350 km/h trong tương lai.
Nhìn từ bản quy hoạch đường sắt, có thể dễ dàng thấy rằng nguồn vốn đầu tư cho ngành đường sắt vẫn còn rất hạn chế, chính vì vậy, trong thời gian gần, ngành đường sắt vẫn chỉ tập trung ưu tiên vào việc cải tạo và nâng cấp các tuyến đường sắt hiện hữu.
Thực tế hiện nay cho thấy không chỉ thiếu vốn trầm trọng cho việc đầu tư các dự án đường sắt mới mà ngay cả việc nâng cấp, bảo trì, bảo dưỡng, cải tạo các tuyến đường sắt hiện hữu cũng đang rất khó về nguồn vốn. Có thể kể đến như dự án đường sắt Yên Viên (Hà Nội) - cảng Cái Lân (Hạ Long, Quảng Ninh) dài 131 km, trong đó có 43 km đường sắt được xây dựng mới, 88 km còn lại nâng cấp, cải tạo từ tuyến đường sắt Kép - Hạ Long. Tuyến đường này được kỳ vọng sẽ rút ngắn thời gian chạy tàu từ Yên Viên tới Hạ Long còn 1 giờ 30 phút - 2 giờ với tàu khách, 3 - 4 giờ với tàu hàng so với 7 giờ 30 phút như hiện nay. Dự án kỳ vọng hoàn thành năm 2011, nhưng từ đó tới nay vẫn đang dở dang và đình hoãn do “ế” nhà đầu tư. Không chỉ thế, nhiều tuyến đường sắt khác đang trong tình trạng chạy cầm chừng, thậm chí phải bù lỗ vài chục tỷ đồng mỗi năm như tuyến Hà Nội - Quán Triều (Thái Nguyên), Hà Nội - Đồng Đăng (Lạng Sơn)...
Có cần thiết?
Cho biết rõ hơn về phương án quy hoạch tuyến đường sắt mới khổ tiêu chuẩn (1,435m) Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, theo Bộ Giao thông vận tải, đây là tuyến đường sắt có vị trí quan trọng trong việc hình thành mạng lưới vận tải ở phía Bắc sông Hồng, nối liền vùng Tây Bắc với vùng đồng bằng và cảng biển Hải Phòng - một trong những trung tâm hàng hải lớn nhất Việt Nam.
Liên danh tư vấn Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Giao thông vận tải (TRICC) và Viện khảo sát thiết kế số 5 đường sắt Trung Quốc (đơn vị tư vấn) đang nghiên cứu báo cáo cuối kỳ quy hoạch tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Cụ thể, tuyến đường sắt tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng sẽ chạy qua 8 tỉnh với chiều dài khoảng 390km và được kết nối với tuyến đường sắt Hà Khẩu (Trung Quốc). Ước tính tổng mức đầu tư khoảng 100.000 tỷ đồng (chưa tính chi phí giải phóng mặt bằng). Kinh phí cho quy hoạch tuyến đường sắt này Chính phủ Trung Quốc viện trợ.
Theo nhiều chuyên gia, trong khi tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam, một dự án với tổng mức đầu tư quá lớn vẫn đang “xếp hàng” chờ vốn và một số các dự án đường sắt khác vẫn đang “đắp chiếu” chờ tiếp tục triển khai thì việc triển khai thêm một dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng với tổng vốn đầu tư có thể lên đến 100.000 tỷ đồng có thể gây ra tình trạng đầu tư dàn trải, lãng phí nguồn lực và chưa xác định được hiệu quả kinh tế rõ ràng.
Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan về việc liệu có cần thiết đầu tư xây dựng thêm một tuyến đường sắt mới trong khi nguồn vốn ngân sách hiện nay đang rất hạn hẹp, chuyên gia kinh tế Đặng Đình Đào cho rằng, trong bối cảnh nguồn vốn cho ngành đường sắt vẫn còn “nhỏ giọt”, đầu tư thêm một tuyến đường sắt là lãng phí.
Ông Nguyễn Xuân Thủy, chuyên gia giao thông cũng cho rằng, việc đầu tư xây dựng tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam với số vốn khoảng 58 tỷ USD là việc cần tập trung cho trước mắt của ngành giao thông. Bởi đây là một tuyến đường sắt xuyên suốt, với nhiều giá trị về kinh tế với nguồn vốn cần huy động là rất lớn trong khi tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng chỉ là một tuyến đường sắt thuộc phân khúc nhánh.
Cũng theo chuyên gia này, việc ôm đồm và lập quá nhiều quy hoạch tuyến đường sắt có thể khiến Bộ Giao thông vận tải “vỡ trận”. Chính vì vậy, Bộ Giao thông vận tải cần xác định rõ lợi ích hiệu quả, tránh tình trạng đầu tư dàn trải và lãng phí.
Theo số liệu thống kê kế hoạch vốn trung hạn giai đoạn từ năm 2010 đến năm 2015 cho thấy, nguồn vốn đầu tư dành cho phát triển kết cấu hạ tầng lĩnh vực đường sắt trong tổng nguồn vốn được giao qua Bộ Giao thông vận tải là 9.948/246.504 tỷ đồng. Đồng thời, nguồn vốn sự nghiệp kinh tế hàng năm dành cho công tác bảo trì kết cấu hạ tầng đường sắt bình quân khoảng 1.753 tỷ đồng/năm. Giai đoạn từ năm 2016 - 2020, nguồn vốn đầu tư dành cho phát triển kết cấu hạ tầng lĩnh vực đường sắt trong tổng thể ngành giao thông vận tải là 28.002/227.841 tỷ đồng. Trong đó, vừa qua Chính phủ đã báo cáo và được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất bố trí 7.000 tỷ đồng từ nguồn vốn dự phòng kế hoạch trung hạn giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020 để thực hiện 4 dự án đường sắt quan trọng nhằm đảm bảo an toàn giao thông và từng bước cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Hà Nội - TP Hồ Chí Minh. |
Tin liên quan
TP Hồ Chí Minh có đầy đủ yếu tố để phát triển và làm chủ ngành công nghệ AI
20:11 | 26/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Tháo gỡ bất cập từ Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư
07:45 | 26/04/2024 Chính sách và Cuộc sống
Làm gì để Việt Nam tiếp tục là “điểm sáng” trong thu hút FDI?
11:25 | 21/04/2024 Kinh tế
Tận dụng cơ hội từ các “đại bàng” Mỹ
06:01 | 28/04/2024 Kinh tế
Trình tự, thủ tục cấp Giấy phép thành lập ngân hàng thương mại
10:45 | 27/04/2024 Kinh tế
Lập trung tâm nguyên phụ liệu da giày, giảm lệ thuộc từ nguồn nhập khẩu
10:43 | 27/04/2024 Kinh tế
Chuyên gia VinaCapital: Lãi suất sẽ tăng vào cuối năm để hỗ trợ tỷ giá
10:38 | 27/04/2024 Kinh tế
Dệt may, da giày trong vòng xoáy xanh hóa
07:52 | 27/04/2024 Kinh tế
Khơi mở tiềm năng xuất khẩu nông sản vùng Tây Nguyên
20:27 | 26/04/2024 Kinh tế
Tăng sức cạnh tranh, chống hàng giả từ truy xuất nguồn gốc hàng hoá
16:06 | 26/04/2024 Kinh tế
Tận dụng tốt các FTA thế hệ mới, gạo Việt “phủ sóng” nhiều thị trường khó tính
14:16 | 26/04/2024 Kinh tế
Thách thức đối với xuất khẩu sang thị trường châu Âu-châu Mỹ
13:34 | 26/04/2024 Kinh tế
Một số sản phẩm thực phẩm của Việt Nam bị thu hồi tại Singapore
11:02 | 26/04/2024 Kinh tế
16 nhóm hàng nhập khẩu tỷ đô trong quý đầu năm
10:09 | 26/04/2024 Xuất nhập khẩu
Việt Nam lần đầu chiếm vị trí thứ 5 xuất khẩu thủy sản vào Singapore
09:06 | 26/04/2024 Xuất nhập khẩu
Trung tâm C4IR nâng cao vị thế của Việt Nam trong bản đồ kinh tế toàn cầu
08:58 | 26/04/2024 Kinh tế
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Đảm bảo chính sách tài khoá mở rộng nhưng cần tính toán thận trọng
Tận dụng cơ hội từ các “đại bàng” Mỹ
Doanh nghiệp Nhật Bản và Long An hợp tác phát triển thương mại
Triệt phá đường dây rửa tiền, vận chuyển tiền tệ trái phép qua biên giới với số lượng khủng
BIDV chốt phương án phát hành cổ phiếu để tăng vốn lên hơn 70.600 tỷ đồng
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics