Cục Thuế Hải Phòng: triển khai hiệu quả các ứng dụng quản lý rủi ro hóa đơn điện tử

Thời gian vừa qua Tổng cục Thuế đã triển khai nhiều ứng dụng, chức năng mới nhằm phục vụ công tác quản lý rủi ro, phục vụ yêu cầu quản lý thuế như các ứng dụng Cảnh báo sử dụng hóa đơn điện tử, Xác minh hóa đơn điện tử, Báo cáo khai thác dữ liệu người nộp thuế có chênh lệch giữa hóa đơn điện tử và tờ khai thuế GTGT… Những ứng dụng này đã giúp cơ quan thuế khai thác dữ liệu, phân tích để có các biện pháp quản lý thuế khi phát hiện dấu hiệu rủi ro.

Cục Thuế Hải Phòng đã yêu cầu các đơn vị thuộc và trực thuộc thường xuyên rà soát, phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về hóa đơn. Đồng thời, tập hợp toàn bộ danh sách doanh nghiệp có vi phạm sử dụng hóa đơn từ các văn bản cảnh cáo rủi ro của ngành, thông tin từ cơ quan chức năng... để đối chiếu với dữ liệu khai thác từ ứng dụng hóa đơn điện tử, xác định các doanh nghiệp có vi phạm.

Trên cơ sở công tác phân tích dữ liệu hóa đơn điện tử và thực tế triển khai các ứng dụng quản lý rủi ro hóa đơn điện tử, Cục Thuế Hải Phòng nhận thấy mỗi ứng dụng khai thác một mặt rủi ro của người nộp thuế, mỗi một báo cáo theo ứng dụng sẽ không có một đánh giá tổng quát về tất cả các dấu hiệu rủi ro của một người nộp thuế dễ dẫn việc nhận định rủi ro của người nộp thuế chưa chuẩn xác.

Do vậy, Cục Thuế đã chỉ đạo bộ phận tin học xây dựng công cụ khai thác dữ liệu từ các ứng dụng nhằm khai thác dữ liệu nhanh chóng và đúng định dạng phục vụ công tác phân tích rủi ro. Cùng với đó, xây dựng một bộ tiêu chí rủi ro kết hợp kết quả khai thác của các ứng dụng phân tích rủi ro mà Tổng Cục Thuế đã triển khai (cảnh báo sử dụng hóa đơn điện tử - hệ số K, ứng dụng TPR) bao gồm 9 tiêu chí: doanh nghiệp không có tài sản cố định hoặc có giá trị tài sản cố định thấp (dưới 1 tỷ đồng), doanh nghiệp có số lao động nhỏ hơn hoặc bằng 3 lao động, tỷ lệ số thuế GTGT phải nộp trên doanh thu nhỏ hơn 1%, doanh nghiệp có doanh số khai thuế GTGT tăng đột biến so với kỳ khai thuế trước (Tăng 1,5 lần trở lên), doanh nghiệp mới thành lập thay đổi đại diện pháp luật hoặc chủ sở hữu, giấy tờ của người đại diện pháp luật của doanh nghiệp theo đăng ký kinh doanh là chứng minh thư nhân dân 9 số, tỷ lệ doanh số bán ra trên mua vào cao, chênh lệch chỉ tiêu giá trị hàng hóa dịch vụ mua trên hồ sơ khai thuế GTGT (Chỉ tiêu 23 của tờ khai thuế GTGT) với doanh số ghi tại hóa đơn mua vào trên 100 triệu, chênh lệch thuế ghi trên hóa đơn hàng hóa dịch vụ bán ra với Chỉ tiêu thuế giá trị gia tăng của hàng hóa, dịch vụ bán ra (Chỉ tiêu 35 của tờ khai thuế GTGT) trên 10 triệu.

Hàng tháng bộ phận tin học sẽ kết xuất toàn bộ dữ liệu từ các ứng dụng và ghép vào một biểu báo cáo, mỗi dòng là một người nộp thuế với tất cả các tiêu chí rủi ro theo bộ tiêu chí, bổ sung thêm danh sách cảnh báo sử dụng hóa đơn, điểm rủi ro theo ứng dụng TPR. Trên cơ sở đó, các phòng thanh tra – kiểm tra, các chi cục thuế khu vực, huyện sẽ triển khai các biện pháp quản lý, kiểm tra, xử lý theo quy định.

Đồng thời, Cục Thuế chỉ đạo giám sát chặt chẽ các doanh nghiệp mới thành lập trên cơ sở thông tin đăng ký thuế và quá trình làm việc với người nộp thuế bao gồm các chỉ tiêu: chủ doanh nghiệp hoặc người đại diện theo pháp luật sở hữu nhiều doanh nghiệp hoặc sở hữu doanh nghiệp đã bỏ địa chỉ kinh doanh, có vi phạm về quản lý sử dụng hóa đơn và đã bị xử lý; doanh nghiệp có địa chỉ tại địa chỉ của doanh nghiệp bỏ trụ sở kinh doanh; doanh nghiệp có ngành nghề kinh doanh thuộc các lĩnh vực nhạy cảm như bán cát, đá, sỏi, cung cấp nhân công, dăm gỗ, viên nén gỗ…, các mặt hàng không có nguồn cung cấp tại địa phương; Kinh doanh mặt hàng đa dạng, đa ngành nghề, không phù hợp với ngành nghề kinh doanh, thực tế sản xuất...; doanh nghiệp có số vốn theo đăng kí kinh doanh không phù hợp với ngành nghề đăng kí; doanh nghiệp không có tài sản cố định, hoặc tài sản cố định thấp, không phù hợp với ngành nghề kinh doanh; doanh nghiệp có số lao động ít không phù hợp với quy mô, ngành nghề kinh doanh; doanh nghiệp không biển hiệu tại địa chỉ đăng ký kinh doanh; doanh nghiệp không có phương án kinh doanh rõ ràng...

Từ các tiêu chí này, cơ quan thuế sẽ nhận định doanh nghiệp có dấu hiệu hoặc chưa phát hiện rủi ro để thực hiện các biện pháp cần thiết nhằm ngăn chặn các doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm cũng như xem xét việc phê duyệt đối với thông báo phát hành hóa đơn điện tử của đơn vị, sẽ tạm thời từ chối nếu đơn vị không giải trình được hoặc giải trình chưa hợp lý.

Theo Cục Thuế, từ khi triển khai (tháng 4/2024) đến tháng 11/2024, Hải Phòng có 1.220 người nộp thuế được cảnh báo rủi ro về sử dụng hóa đơn điện tử, trong đó cơ quan thuế đã xử lý được 1.034 trường hợp và 186 trường hợp đang chờ giải trình.

Từ kết quả cảnh báo từ hệ thống, các đơn vị đã rà soát, phát hiện nhiều trường hợp để yêu cầu điều chỉnh lại thông tin. Đó là những ngành nghề hoạt động sản xuất kinh doanh thực tế của nhiều doanh nghiệp không đúng với đăng ký kinh doanh và yêu cầu doanh nghiệp điều chỉnh lại thông tin với cơ quan đăng ký kinh doanh. Qua việc rà soát những doanh nghiệp mua hàng hóa dịch vụ từ các tổ chức, cá nhân không có hóa đơn, cơ quan thuế đã yêu cầu các cá nhân cung cấp hàng hóa dịch vụ thực hiện việc đăng ký kê khai, nộp thuế theo quy định, đăng ký sử dụng hóa đơn hoặc thay đổi nhà cung cấp khác có đầy đủ hóa đơn chứng từ theo quy định. Đối với những tổ chức, cá nhân kinh doanh những ngành nghề lĩnh vực có điều kiện (xăng dầu, khai thác khoáng sản, cung cấp nhân lực...), Cục Thuế thực hiện rà soát và yêu cầu người nộp thuế hoàn thiện đầy đủ các thủ tục theo quy định của pháp luật.

Qua việc thực hiện các biện pháp tổng hợp tiêu chí rủi ro, Cục Thuế đã đưa 146 doanh nghiệp thuộc diện giám sát thường xuyên, trọng điểm, cán bộ quản lý thuế phải thường xuyên giám sát việc sử dụng hóa đơn điện tử để có biện pháp ngăn chặn kịp thời nếu có vi phạm xảy ra. Đồng thời, chuyển 1 doanh nghiệp sang cơ quan điều tra, thông báo bỏ địa điểm kinh doanh với 16 người nộp thuế, các doanh nghiệp đã tạm ngừng hoạt động là 50 doanh nghiệp. Qua đó, tổng số thuế doanh nghiệp phải điều chỉnh là 68,1 tỷ.

Trong năm 2025, Cục Thuế Hải Phòng tiếp tục triển khai hiệu quả các ứng dụng nhằm phục vụ công tác quản lý rủi ro, đặc biệt đối với hoá đơn điện tử nhằm phục vụ tốt nhất yêu cầu quản lý thuế.

HH