Cơ hội vàng cho ngành logistics sau đại dịch

	Doanh nghiệp logistics bị hạn chế “sân chơi" cả chiều mua và bán
	Doanh nghiệp logistics tăng chất lượng dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp
	Phát triển dịch vụ logistics để hỗ trợ hoạt động XNK

Chi phí logistics Việt Nam còn cao là một trong những điểm yếu cản trở sự phát triển của ngành logistics. Ảnh: Ngọc Linh

Giai đoạn bứt phá

Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn là nhà khai thác cảng hàng đầu Việt Nam với thị phần container XNK chiếm trên 90% khu vực phía Nam và hơn 60% thị phần cả nước. Đánh giá về cơ hội phát triển của ngành logistics Việt Nam thời gian tới, ông Trương Tấn Lộc, Giám đốc Marketing, Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn phân tích: Việt Nam tiếp tục đà phục hồi kinh tế khi các chỉ số kinh tế - xã hội quý 1/2022 đều cho thấy sự tăng trưởng.

Trong khi đó, theo dự báo trong tháng 4/2022 của Ngân hàng thế giới (WB), GDP Việt Nam sẽ đạt 5,3% năm 2022 rồi ổn định quanh mức 6,5% năm 2023. Các Hiệp định thương mại tự do (FTA) dần được thực thi hiệu quả hơn khiến thị trường XNK Việt Nam sẽ tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt là đối với ngành điện tử, máy móc thiết bị, đồ gỗ, nhựa, hàng dệt may và thủy sản…

“Đây là cơ hội để phát triển các dịch vụ cảng và logistics phục vụ nhu cầu kết nối hàng hóa với các thị trường lớn trên thế giới. Việc mở rộng các chính sách giao thương khiến các công ty nước ngoài có thể dễ dàng thâm nhập thị trường Việt Nam, dẫn đến nhu cầu thuê kho xưởng chất lượng quốc tế tăng cao, đặc biệt các loại hình kho đặc thù để bảo quản các loại hàng có giá trị cao”, ông Lộc nói.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân đánh giá: đến nay, Việt Nam đã ký kết nhiều FTA, trong đó có các FTA thế hệ mới với những cam kết ở mức độ rất cao của các bên tham gia trong tất cả các lĩnh vực, kể cả truyền thống, phi truyền thống, phạm vi không chỉ dừng ở các cam kết mở cửa thị trường hàng hóa mà cả trong lĩnh vực dịch vụ, đầu tư, sở hữu trí tuệ,... Hoạt động thương mại quốc tế của Việt Nam phát triển mạnh giúp gia tăng kim ngạch XNK, mở rộng thị trường, đa dạng các loại hàng hóa tham gia XNK. Tổng kim ngạch XNK hàng hóa từ năm 2010 đến nay tăng 4,25 lần, từ 157,1 tỷ USD năm 2010 lên 668,5 tỷ USD năm 2021.

Thông tin mới nhất từ Bộ Công Thương cho thấy, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn do diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, chi phí vận chuyển tăng cao, ảnh hưởng bởi căng thẳng, xung đột giữa Nga và Ukraine…, song kim ngạch XK của Việt Nam trong tháng 4/2022 tiếp tục phục hồi mạnh mẽ, ước đạt 33,26 tỷ USD, tăng 25% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 4 tháng đầu năm, kim ngạch XK ước đạt 122,4 tỷ USD, tăng 16,4% so với cùng kỳ năm trước.

“Với vị trí địa lý đặc biệt nằm trong khu vực phát triển năng động của thế giới, nơi luồng hàng tập trung giao lưu rất mạnh, Việt Nam được đánh giá là có thuận lợi để đẩy mạnh sản xuất, XK và dịch vụ logistics, nhất là sau khi đại dịch Covid-19 được kiểm soát, các hoạt động sản xuất, kinh doanh phục hồi, tăng trưởng trở lại”, lãnh đạo Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Một số chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, ngành logistics Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội từ các FTA và sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử. Thậm chí, lĩnh vực logistics Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng sau đại dịch Covid-19. Một điểm đáng lưu ý là, DN logistics Việt Nam đã có kinh nghiệm thích nghi và vượt qua năm thứ hai khó khăn nhất của dịch Covid-19, do đó thời gian tới sẽ là lúc logistics bứt phá, phát triển mạnh mẽ.

Tăng tốc phát triển hạ tầng logistics

Nhìn nhận hiện nay hoạt động XNK cũng như sản xuất, lưu thông hàng hóa ở trong nước rất mạnh là cơ hội tốt cho DN logistics, song ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) nêu rõ: đa số DN logistics là DN nhỏ và vừa. Điểm yếu của DN hiện nay, bên cạnh những vấn đề truyền thống như vốn còn là kinh nghiệm, kỹ năng quản trị. Đó là lý do khiến các DN logistics Việt Nam còn thua thiệt trong cạnh tranh cũng như chưa có điều kiện vươn ra thị trường quốc tế. “DN cung cấp các công đoạn khác nhau của chuỗi logistics như dịch vụ kho, vận tải… chưa có sự liên kết mang tính xâu chuỗi. Đây cũng là điểm yếu của DN Việt Nam so với DN nước ngoài”, ông Hải nói.

Theo TS. Mai Xuân Thiệu, Chủ tịch Hiệp hội Phát triển nhân lực logistics Việt Nam, báo cáo logistics Việt Nam trong những năm qua cho thấy, tốc độ tăng trưởng ngành logistics đạt 14 - 16%/năm, song chi phí logistics còn cao, tương đương 15 - 19% GDP. Điều này cho thấy, việc nâng cao năng lực của DN và cắt giảm chi phí logistics là vấn đề sống còn để cải thiện năng lực cạnh tranh kinh tế và từng DN.

Chia sẻ khó khăn, vướng mắc của DN, ông Trương Tấn Lộc cho biết: giá nhiên liệu tăng đột biến trong năm 2022 (tăng khoảng 33% so với giá trung bình 2021) ảnh hưởng đến chi phí của DN. Bên cạnh đó, hệ thống giao thông đường bộ phát triển chưa đồng bộ, triển khai chưa đúng tiến độ gây ảnh hưởng lớn đến tốc độ quay vòng phương tiện, tốc độ luân chuyển hàng hóa và gia tăng chi phí của DN.

Để nắm bắt cơ hội phát triển, ông Lộc kiến nghị cần triển khai nhóm các giải pháp về phát triển hạ tầng logistics như: tiếp tục rà soát, bổ sung, hoàn thiện quy hoạch tổng thể hệ thống cảng cạn Việt Nam thời kỳ 2021 – 2030; rà soát, bổ sung, hoàn thiện quy hoạch tổng thể và chi tiết hệ thống trung tâm logistics trên địa bàn cả nước; nhanh chóng triển khai các dự án giao thông đường bộ, cụ thể như đường vành đai 3, vành đai 4, đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, nâng cấp đường cao tốc TPHCM– Long Thành.

“Chính phủ cần xây dựng cơ chế phát triển logistics xanh theo định hướng cắt giảm tỷ trọng sử dụng nhiên liệu hóa thạch trên 1 km vận tải (thủy hoặc bộ), góp phần thực hiện triệt để cam kết của Chính phủ Việt Nam tại COP26, đặc biệt phát triển hệ thống giao thông thủy nội địa với lợi thế tự nhiện hiện nay và tạo cơ chế thật tốt cho các DN khai thác phương tiện thủy phát triển góp phần giảm ách tắc giao thông, tiết kiệm chi phí phát triển cơ sở hạ tầng giao thông bộ và giảm ô nhiễm môi trường”, ông Lộc nói.

Bà Lê Thị Ngọc Diệp, Trưởng bộ phận Thương mại, Công ty SLP Việt Nam đề xuất: Việt Nam cần thúc đẩy ứng dụng công nghệ vào ngành logistics để nâng cao hiệu quả, tối ưu năng suất hoạt động và tiết kiệm chi phí vận hành cho DN; kết nối chặt chẽ giữa các đơn vị phát triển và vận hành logistics để nâng cao hiệu quả hoạt động như đơn vị sản xuất, kho vận, vận chuyển; khuyến khích đầu tư vào thị trường logistics Việt Nam…

Về phía Bộ Giao thông vận tải, ông Nguyễn Công Bằng, Phó Vụ trưởng Vụ Vận tải khẳng định, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, các bộ, ngành liên quan đã nỗ lực phối hợp để có sự điều chỉnh tốt nhất, giảm bớt áp lực chi phí cho DN. Bộ Giao thông vận tải cũng đã thành lập nhóm công tác liên quan đến các phương thức vận chuyển để đánh giá tác động của giá nhiên liệu tăng, qua đó có giải pháp thích hợp đề xuất Chính phủ và Quốc hội quyết định. Giá khai thác cơ sở hạ tầng logistics tại Việt Nam tương đối đồng đều. Theo đó, khách hàng có thể lựa chọn dựa trên cơ sở dịch vụ và ngành nghề kinh doanh để có sự lựa chọn phù hợp các dịch vụ logistics…