Chính sách thuế NK bộ linh kiện ô tô thực hiện nhất quán từ 2006

Ảnh: S.T

Nhất quán

Báo cáo Thủ tướng Bộ Tài chính cho biết, thực hiện Quyết định 177/2004/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, sau khi trao đổi với các bộ, ngành có liên quan, trong đó có Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) và Công nghiệp (nay là Bộ Công Thương) ngày 15-3-2006, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 19/2006/TT-BTC (TT 19) quy định cụ thể về nguyên tắc phân loại và điều kiện tính thuế theo mã số, thuế suất của từng linh kiện đối với bộ linh kiện ô tô rời đồng bộ và không đồng bộ NK của các DN sản xuất lắp ráp (SXLR) ô tô.

Căn cứ pháp lý và nguyên tắc phân loại tính thuế bộ linh kiện để sản xuất ô tô qua từng thời kỳ của Bộ Tài chính đều căn cứ vào Quyết định 05/QĐ-BKHCN (QĐ 05) của Bộ KH&CN để xác định độ rời rạc làm cơ sở xây dựng chính sách về phân loại, tính thuế. Cụ thể như sau:

- Phụ tùng, linh kiện do các DN đảm bảo Tiêu chuẩn DN SXLR ô tô theo Quy định 115/2004/QĐ-BCN trực tiếp NK hoặc uỷ thác NK.

- Các chi tiết, linh kiện rời có thể là những sản phẩm đã hoàn thiện nhưng có đặc trưng cơ bản của thành phẩm để lắp ráp với nhau với mức độ rời rạc tối thiểu bằng mức độ rời rạc của bộ linh kiện ô tô quy định tại QĐ 05. Trường hợp DN SXLR ô tô NK bộ linh kiện rời đồng bộ hoặc không đồng bộ có mức độ rời rạc thấp hơn mức độ rời rạc theo quy định tại QĐ 05 thì phải nộp thuế NK theo mức thuế suất của sản phẩm ô tô nguyên chiếc.

Bộ Tài chính khẳng định quyết định này được áp dụng nhất quán từ năm 2006 (theo TT 19) đến nay và được quy định tiếp nối tại các văn bản khác.

Doanh nghiệp không quan tâm

Cũng theo báo cáo của Bộ Tài chính, trong thời gian qua cơ quan này không nhận được phản ánh vướng mắc của DN trong việc thực hiện chính sách phân loại, tính thuế NK linh kiện để SXLR ô tô.

Từ tháng 5-2010 đến nay, một số DN NK bộ linh kiện ô tô đồng bộ hoặc không đồng bộ khai báo là NK linh kiện để SXLR ô tô đảm bảo các điều kiện để được phân loại tính thuế NK theo linh kiện, cơ quan Hải quan đã thực hiện đúng theo quy định khi thông quan. Tuy nhiên qua kiểm tra sau thông quan, cơ quan Hải quan phát hiện bộ linh kiện NK của một số DN có một số linh kiện không đảm bảo mức độ rời rạc của QĐ 05, do vậy cơ quan Hải quan đã ra quyết định truy thu thuế theo quy định hiện hành (theo mức thuế suất của ô tô nguyên chiếc).

Theo Bộ Tài chính, nguyên nhân chủ yếu là do DN chưa chú ý, chưa thực sự quan tâm để đầu tư đảm bảo mức độ rời rạc theo quy định nên trong thực tiễn việc xác định độ rời rạc theo QĐ 05 đã phát sinh vướng mắc. Theo thống kê của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), riêng Hiệp hội này đã có 7/18 DN hội viên NK bộ linh kiện không đảm bảo theo QĐ 05 (5 DN đã NK và 2 DN chuẩn bị NK).

Xử lý ra sao?

Tại cuộc họp liên ngành do Bộ KH&CN chủ trì đã thống nhất phương án thành lập Tổ công tác liên ngành để kiểm tra, xác nhận mức độ rời rạc của linh kiện. Đây sẽ là căn cứ để Bộ Tài chính tính thuế NK đối với lô hàng đó.

Tuy nhiên, theo kiến nghị của Bộ Tài chính, không nên lấy ngày 5-7-2011 (theo đề xuất của Bộ KH&CN) làm ngày xác định cách thức giải quyết thuế NK linh kiện mà việc xác định của Tổ liên ngành cần được áp dụng thống nhất đối với các trường hợp NK bộ linh kiện ô tô trước khi chính sách về tỉ lệ nội địa hóa (NĐH) (tại QĐ 05) hoặc chính sách thuế đối với linh kiện ô tô (tại TT 184) được sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế.

Nguyên tắc xử lý cần được bảo đảm minh bạch, rõ ràng, không thay đổi cơ chế hiện hành đang còn hiệu lực, không gây phiền hà đối với DN. Cụ thể bộ linh kiện không đảm bảo mức độ rời rạc được tính thuế suất của từng linh kiện phải đảm bảo điều kiện:

- Tỷ lệ NĐH của một linh kiện để đảm bảo mức độ rời rạc do Bộ KH&CN quy định theo quy định về phương pháp xác định tỷ lệ NĐH đối với ô tô tại QĐ 28/2004/QĐ-BKHCN

- Tổng trị giá của các linh kiện NK chưa đảm bảo mức độ rời rạc không vượt quá 10% tổng trị giá của các loại linh kiện để SXLR thành ô tô hoàn chỉnh.

- Linh kiện đó không bao gồm khung gầm, thân xe, thùng xe, cabin (đối với xe tải)

Về lâu dài để phù hợp với quy hoạch phát triển ngành công nghiệp ô tô đến 2010 (Bộ Công Thương đang soạn thảo), Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng giao cho Bộ KH&CN, Bộ Tài chính nghiên cứu sửa đổi cả 2 văn bản (QĐ 05 và TT 184) với định hướng:

- QĐ 05 sửa theo nguyên tắc cập nhật được yêu cầu mới (sự thay đổi của công nghệ trong SXLR ô tô). Hàng năm có sự điều chỉnh cho phù hợp, mức độ rời rạc phải đảm bảo sự phát triển về tỉ lệ NĐH của DN sản xuất trong nước.

-Thông tư 184 sửa theo nguyên tắc khuyến khích NĐH, bộ linh kiện NK không đảm bảo mức độ rời rạc về tỉ lệ NĐH thì phải nộp thuế NK theo thuế suất ô tô nguyên chiếc; Trường hợp trong bộ linh kiện có linh kiện không đảm bảo độ rời rạc theo quy định về tỉ lệ NĐH thì tính thuế theo mức thuế của linh kiện theo nguyên tắc đã nêu ở trên.

Nguyễn Hà