 |
| Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Thanh Hóa. Ảnh: N.Linh |
Loạt giải pháp kịp thời
Năm 2020, dù trong bối cảnh đại dịch Covid-19 nhưng tổng kim ngạch xuất nhập khẩu (XNK) của Việt Nam vẫn thiết lập kỷ lục mới với con số hơn 545 tỷ USD, tăng khoảng 28 tỷ USD so với kết quả của năm 2019; xuất siêu kỷ lục gần 20 tỷ USD, gần gấp đôi so với mức thặng dư của năm 2019.
Kết quả này có sự đóng góp không nhỏ của việc triển khai thực hiện chủ trương cải cách, tạo thuận lợi thương mại, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT); trang thiết bị hiện đại trong bối cảnh Covid-19 bùng phát gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động XNK cũng như công tác quản lý nhà nước về hải quan đối với hàng hóa XNK.
Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan) đã kịp thời tham mưu, đề xuất lãnh đạo hoàn thiện cơ chế, chính sách, các giải pháp để thực hiện chặt chẽ công tác giám sát, quản lý hải quan đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trước ảnh hưởng của dịch Covid 19. Trong đó có những hướng dẫn đáng chú ý như: không yêu cầu người khai hải quan phải nộp chứng từ giấy thuộc hồ sơ hải quan theo quy định là bản chụp; không yêu cầu phải ký tên, đóng dấu trên các chứng từ này khi gửi qua hệ thống. Đối với Hiệp định CPTPP, không yêu cầu phải nộp chứng từ chứng minh đối với trường hợp hàng hóa được vận chuyển nguyên container, nguyên chì từ nước xuất khẩu đến khi đến Việt Nam; hay chấp nhận vận đơn chủ cho từng chặng, vận đơn thứ cấp nếu trên vận đơn thứ cấp thể hiện hàng hóa được vận chuyển từ nước XK đến nước NK.
Kịp thời hướng dẫn cục hải quan các tỉnh, thành phố có sân bay quốc tế phối hợp với các cơ quan chức năng tại cửa khẩu trong việc giải quyết nhanh chóng thủ tục, tạo điều kiện cho khách nhập cảnh đến từ hoặc đi qua vùng có dịch Covid-19, phân luồng kiểm tra hành lý của khách nhập cảnh (bao gồm cả hành lý gửi cùng chuyến, hành lý xách tay), bảo đảm an toàn, nhanh chóng. Triển khai thực hiện Thông tư số 47/2020/TT-BTC ngày 27/5/2020, theo đó gia hạn thời hạn nộp chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa; chấp nhận C/O sử dụng chữ ký, con dấu điện tử hoặc bản chụp/ bản scan C/O để nộp cơ quan hải quan. Trình Bộ Tài chính tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp theo hướng cho phép doanh nghiệp được gia hạn thời gian lưu giữ hàng hóa gửi kho ngoại quan, cửa hàng miễn thuế đến khi công bố hết dịch Covid-19...
Bên cạnh đó, các chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính về cơ chế, chính sách quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu đối với các mặt hàng thiết yếu phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh, như: gạo, khẩu trang và các trang thiết bị y tế… được Tổng cục Hải quan triển khai cụ thể, kịp thời. Để thực hiện có hiệu quả các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh; tiếp tục thực hiện mục tiêu cải thiện môi trường kinh doanh, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Tổng cục Hải quan đã ban hành Kế hoạch hành động đẩy mạnh cải cách hành chính, hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa trong và sau dịch bệnh Covid-19. Đồng thời, Tổng cục Hải quan đã rà soát chủ động đề xuất Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ xem xét bãi bỏ thủ tục xác nhận tờ khai nguồn gốc (bản giấy), sử dụng các thông tin trên tờ khai hải quan điện tử để thay thế tờ khai nguồn gốc, làm cơ sở để các cơ quan đăng ký phương tiện cấp Giấy đăng ký phương tiện đối với ô tô, xe máy và các phương tiện vận tải nhập khẩu.
Tập trung xây dựng bài toán nghiệp vụ hướng tới Hải quan số
Mặc dù trong bối cảnh diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 song cơ quan Hải quan vẫn tập trung nguồn lực xây dựng bài toán nghiệp vụ tổng thể theo Đề án tái thiết kế tổng thể Hệ thống CNTT của Ngành đáp ứng yêu cầu nghiệp vụ cốt lõi của ngành, hướng tới hải quan số, hải quan thông minh. Khi Đề án này được phê duyệt và đưa vào vận hành sẽ có hệ thống CNTT thông minh, hiện đại hỗ trợ thực hiện chức năng quản lý nhà nước về hải quan đối với hoạt động XNK đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho cả công chức hải quan và cộng đồng doanh nghiệp, các bộ ngành có liên quan trong việc làm thủ tục hải quan và thực hiện chức năng quản lý chuyên ngành; rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa.
Bên cạnh đó, Hệ thống quản lý hải quan tự động (VASSCM) trên phạm vi toàn quốc, Hệ thống quản lý giám sát hàng hóa tại cảng hàng không được triển khai mở rộng; Hệ thống seal định vị điện tử phục vụ công tác giám sát đối với hàng hóa chịu sự giám sát hải quan vận chuyển bằng container được triển khai chính; đồng thời đẩy mạnh ứng dụng hệ thống CNTT, trang thiết bị hiện đại trong công tác quản lý…
Các giải pháp đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu vượt qua khó khăn, tiếp tục là các giải pháp được Cục Giám sát quản lý về hải quan triển khai trong năm 2021 như: áp dụng các chuẩn mực quốc tế, quy trình quản lý hải quan hiện đại hướng tới hải quan thông minh, hải quan số nhằm tạo thuận lợi tối đa cho cộng đồng doanh nghiệp nhưng vẫn đảm bảo giám sát, quản lý chặt chẽ theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả sử dụng các trang thiết bị kiểm tra giám sát hiện đại, tăng cường kết nối các ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác giám sát quản lý và quản lý nội bộ.
Ngọc Linh
