Chiến tranh thương mại: Nguy cơ cao gian lận qua xuất xứ hàng hóa

Cục trưởng Hải quan TP.HCM Đinh Ngọc Thắng chia sẻ nhiều khuyến nghị đến các DN.

Nhiều rủi ro

Theo các chuyên gia, chiến tranh thương mại Hoa Kỳ - Trung Quốc là cơ hội để các DN Việc Nam có thể tận dụng gia tăng xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Tuy nhiên, “Chiến tranh thương mại” có thể tác động tiêu cực tới thương mại Việt Nam với nguy cơ cao về gian lận thương mại qua xuất xứ hàng hóa, chuyển tải hàng hóa bất hợp pháp sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hàng hóa của Việt Nam sang Hoa kỳ.

Chính vì lẽ đó, nhằm hỗ trợ các DN Việt Nam xuất khẩu hàng hóa sang Hoa kỳ, giúp DN giảm chi phí tuân thủ và giúp hạn chế các rủi ro trong kinh doanh thông qua cơ chế xác định trước về xuất xứ, trị giá và phân loại mã số, các chuyên gia hải quan về các lĩnh vực này cùng thảo luận, đánh giá thực trạng, nêu các rủi ro, nguy cơ khó khăn, trao đổi các kinh nghiệm để cùng đưa ra giải pháp và thời cơ tận dụng cơ hội quý giá từ chiến tranh thương mại Hoa kỳ - Trung Quốc nhằm thúc đẩy thuận lợi hóa thương mại Việt Nam – Hoa kỳ nhưng vẫn phòng ngừa được rủi ro.

Cơ quan Hải quan đã đưa ra những khuyến nghị, hướng dẫn về quy trình, thủ tục áp dụng trong quá trình thông quan hàng hóa nói chung và việc áp dụng xác định trước mã số, xuất xứ và trị giá hải quan nói riêng. Đây là cơ hội để DN thực hiện ngay việc áp dụng các quy tắc này như một lợi thế trong bối cảnh chiến tranh thương mại này.

Nhấn mạnh những rủi ro rất lớn cho cả DN và cơ quan quản lý cần lưu ý, Cục trưởng Cục Hải quan TPHCM Đinh Ngọc Thắng cho biết, đó là việc lợi dụng gian lận thương mại qua xuất xứ hàng hóa. Chẳng hạn, hàng hóa Trung quốc sẽ đội lột xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu sang Hoa Kỳ; Chuyển tải, mượn đường, tuyến để xuất khẩu hàng hóa bất hợp pháp; Việc khai sai, áp sai mã số hàng hóa để gian lận trị giá hải quan; gian lận qua việc chuyển giá; chuyển máy móc, nhà máy, công nghệ cũ về Việt Nam…

Phòng ngừa gian lận xuất xứ

Để hạn chế những rủi ro nêu trên, phòng ngừa gian lận qua xuất xứ hàng hóa, lãnh đạo Cục Hải quan TPHCM đã đưa ra nhiều khuyến nghị. Theo đó, về phía DN, đặc biệt DN xuất khẩu, nắm bắt nhanh và chắc cơ hội này, xác định trách nhiệm, cập nhật ngay các quy định mới về thủ tục hải quan và quy tắc, điều kiện áp dụng xác định trước mã số, xuất xứ và trị giá; tuân thủ các quy định về hải quan trong quá trình XNK.

Các hiệp hội DN chủ động hướng dẫn, tập huấn, khuyến nghị để DN nắm bắt cơ hội, thực hiện đúng và vượt qua các rào cản, khó khăn; là cầu nối giữa DN XNK với cơ quan quản lý nhà nước như Hải quan, Thuế, cơ quan quản lý chuyên ngành…

Về phía Hải quan, lãnh đạo Cục Hải quan TPHCM cam kết tiếp tục tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động thương mại; luôn đồng hành chia sẻ và là đối tác hợp tác cùng phát triển với DN; hướng dẫn thủ tục, giải quyết nhanh chóng các vướng mắc khó khăn của cộng đồng DN; phối hợp chặt chẽ với VCCI, AmCham và các hiệp hội để có các hoạt động, hội nghị thiết thực, hiệu quả hỗ trợ cho quan hệ thương mại Việt Nam – Hoa kỳ và với các DN.

“Năm 2019 sẽ là năm đột phá để Hải quan TPHCM cải cách, hiện đại hóa tạo thuận lợi cho thương mại. Chúng tôi cam kết và quyết tâm thực hiện nhưng cũng rất mong muốn đón nhận những góp ý, kiến nghị và sự hỗ trợ từ các hiệp hội DN và các DN hoạt động trên địa bàn để chúng tôi hoàn thành cam kết chủ trương này”- Cục trưởng Đinh Ngọc Thắng nhấn mạnh.

Hướng dẫn các DN về xác định trước, ông Nguyễn Quốc Toản, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Thuế XNK - Cục Hải quan TPHCM cho biết, xác định trước mã số, xuất xứ, trị giá hải quan là việc cơ quan Hải quan xác định mã số, xuất xứ, trị giá hải quan của hàng hóa trước khi làm thủ tục hải quan.

Trong trường hợp người khai hải quan đề nghị cơ quan Hải quan xác định trước mã số, xuất xứ, trị giá hải quan đối với hàng hóa dự kiến xuất khẩu, nhập khẩu, người khai hải quan cung cấp thông tin, chứng từ liên quan, mẫu hàng hóa dự kiến xuất khẩu, nhập khẩu cho cơ quan hải quan để cơ quan hải quan xác định trước mã số, xuất xứ, trị giá hải quan.

Trường hợp không thể cung cấp mẫu hàng hóa dự kiến xuất khẩu, nhập khẩu, người khai hải quan phải cung cấp tài liệu kỹ thuật liên quan đến hàng hóa đó.

Theo ông Toản, Chính phủ cũng quy định chi tiết về xác định trước tại Nghị định số 08/2015/NĐ-CP ngày 21/01/2015 và Nghị định số 59/2018/N Đ-CP ngày 20/4/2018.