Chặn nhiều vụ “né” thuế chuyển nhượng bất động sản

	Doanh nghiệp cho thuê tài chính phải kê khai, nộp thuế khi chuyển giao tài sản
	Cục Thuế Hà Nội sắp có Ban quản lý hoạt động chuyển nhượng bất động sản
	Đề nghị thực hiện nghiêm pháp luật về thuế khi kê khai giá mua bán chuyển nhượng bất động sản

Người dân thực hiện nộp thuế giao dịch bất động sản tại Chi cục Thuế thành phố Thủ Đức ngày 7/4/2022. Ảnh: T.D

Siết chặt kê khai giá

Thời gian qua, việc kê khai giá chuyển nhượng bất động sản thấp hơn giá giao dịch thực tế để trốn thuế là câu chuyện diễn ra mặc nhiên trên thị trường bất động sản. Tuy nhiên, tình trạng này đang được các cơ quan thuế phối hợp với các cơ quan liên quan quyết liệt đấu tranh, ngăn chặn. Nhiều trường hợp được kê khai lại giá sát với giá thị trường, tăng hàng chục lần so với giá kê khai ban đầu.

Đơn cử như trường hợp mới đây, một diện tích đất trồng cây lâu năm hơn 10.000 m2 tại phường Tăng Nhơn Phú B thuộc thành phố Thủ Đức (TPHCM) được hai bên làm hợp đồng mua bán kê khai với giá chỉ 1 tỷ đồng. Sau khi điều tra giá, cơ quan thuế thành phố Thủ Đức đã vận động người dân thực hiện kê khai lại với giá lên tới 40 tỷ đồng. Điều này đồng nghĩa với mức thuế phải thu ban đầu gần chỉ khoảng 25 triệu đồng nay đã lên 1 tỷ đồng.

Hay như một trường hợp khác, một hồ sơ giao dịch mua bán căn nhà có diện tích gần 70 m2 ở phường Linh Đông, thành phố Thủ Đức ban đầu chỉ được kê khai tính thuế với giá 1,7 tỷ đồng. Tuy nhiên, cơ quan thuế trả hồ sơ, yêu cầu khai lại giá và giá mới đã được kê khai gần 5 tỷ đồng.

Các sự việc trên chỉ là hai trong hàng nghìn hồ sơ mà Chi cục Thuế thành phố Thủ Đức yêu cầu kê khai lại từ đầu năm 2022 đến nay. Ông Thân Thiết Sơn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuế thành phố Thủ Đức cho biết, tính đến 31/3/2022, đơn vị đã tiếp nhận 10.975 hồ sơ chuyển nhượng bất động sản, trong đó đã trả về Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai 1.648 hồ sơ do sai thông tin, thiếu thông tin, trùng phiếu chuyển, giá chuyển nhượng không theo giá giao dịch thông thường trên thị trường. Chi cục Thuế thành phố Thủ Đức đã điều chỉnh 1.949 hồ sơ không đúng với giá thực tế giao dịch. Sau khi điều chỉnh chênh lệch giá chuyển nhượng là 3.701 tỷ đồng. Theo đó, số thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ được đơn vị thu thêm là 92,5 tỷ đồng.

Tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, chỉ trong 2 tuần đầu tháng 3 năm 2022, cơ quan thuế đã thực hiện trả lại hơn 1.200 hồ sơ đóng thuế sang nhượng đất vì có dấu hiệu kê khai không sát thực tế, trong đó có 155 hồ sơ kê khai bổ sung nộp lại cơ quan thuế. Giá kê khai lại tăng từ 2 - 5 lần so với ban đầu, cá biệt có hồ sơ kê khai giá chuyển nhượng đất tăng từ 500 triệu đồng lên 10 tỷ đồng.

Tương tự, từ đầu năm 2022 đến nay, ngành thuế Long An đã trả lại và yêu cầu kê khai điều chỉnh nâng lên theo đúng với giá thực tế giao dịch mua, bán bất động sản gần 500 hồ sơ. Theo đó, các hồ sơ sau khi được người nộp thuế tự điều chỉnh giá giao dịch phù hợp thị trường, số thuế nộp ngân sách tăng gần 2,2 tỷ đồng so với mức khai ban đầu.

Cần giải pháp đồng bộ

Theo đánh giá của các cơ quan thuế, qua thời gian quyết liệt đấu tranh với việc kê khai giá chuyển nhượng bất động sản trong thời gian qua, bước đầu ghi nhận có sự chuyển biến theo hướng tích cực. Số hồ sơ kê khai giá sát với giao dịch trên thị trường có chiều hướng tăng lên.

Vừa hoàn tất hồ sơ giao dịch mua bán căn nhà 80m2 cho khách hàng tại Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận 12, TPHCM, anh Trương Phước Tài, chuyên dịch vụ môi giới bất động sản cho biết, việc kê khai giá bất động sản thật thấp để “né” thuế đã không còn như trước. “Trước đây do nhà nước chưa siết chặt quy định về vấn đề kê khai giá bán nên khách hàng làm hồ sơ với mức giá thấp để hưởng mức thuế thấp. Thế nhưng hiện nay, nếu hồ sơ kê khai giá thấp đã không được cơ quan thuế chấp nhận dù mức giá bằng khoảng 70-80% giá thị trường”, anh Tài khẳng định.

Để có thể đánh giá việc kê khai giao dịch có thực sự phù hợp hay không, cơ quan thuế phải tham khảo nhiều nguồn dữ liệu như căn cứ giá bán của chính bất động sản đó ở thời gian gần nhất; căn cứ hồ sơ bất động sản tại cơ quan thuế có vị trí tương đồng là cùng địa bàn, cùng khu vực. Đối với tài sản là bất động sản và nhà chung cư trong quá trình giải quyết hồ sơ của cơ quan thuế có thể thu thập giá giao dịch tại các sàn giao dịch bất động sản, cũng như là giá bán của chủ đầu tư để làm cơ sở đối chiếu so sánh với giá kê khai. Đây đều là nguồn thông tin đáng tin cậy để cơ quan thuế đấu tranh với những hành vi cố tình khai sai số tiền thuế phải nộp.

Tuy nhiên, theo ông Thân Thiết Sơn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuế thành phố Thủ Đức để xác định đúng giá chuyển nhượng bất động sản là vô cùng khó khăn. Thông thường có nhiều hồ sơ, cơ quan thuế phát hiện bất thường, đề nghị hai bên mua bán đến làm việc nhưng không thể gặp tiếp xúc được do đối tượng môi giới gây khó dễ. Dẫn đến tình trạng hồ sơ bị trễ hạn trả kết quả theo quy định. Bên cạnh đó, khung giá đất do UBND các tỉnh, thành phố ban hành thường thấp hơn nhiều so với giá thực tế giao dịch. Do vậy, pháp luật cần sửa đổi, bổ sung giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất hằng năm để đảm bảo đúng thời gian quy định, phù hợp với giá thực tế trên thị trường. Đặc biệt, cần quy định bắt buộc thanh toán không dùng tiền mặt đối với các giao dịch về bất động sản nhằm hạn chế rủi ro cho người bán và người mua… Có như vậy mới có thể giám sát tốt về giá, chống thất thu trong hoạt động chuyển nhượng bất động sản.