Chặn hành vi lợi dụng loại hình quá cảnh để buôn lậu

Lực lượng Hải quan kiểm tra lô hàng vi phạm tại khu vực cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn).

Nhiều hàng giả xuất xứ, nhãn hiệu

Tháng 5 và tháng 6 vừa qua, Đội 2 (Chi cục Điều tra chống buôn lậu, Cục Hải quan) chủ động thu thập thông tin, nắm tình hình địa bàn, tổ chức lực lượng; phối hợp với Phòng Thu thập xử lý thông tin và giám sát trực tuyến (Chi cục Điều tra chống buôn lậu) và Hải quan cửa khẩu quốc tế Cha Lo (Chi cục Hải quan khu vực IX) liên tục kiểm tra bắt giữ 6 lô hàng quá cảnh từ Trung Quốc đi Lào qua cửa khẩu quốc tế Cha Lo.

Qua kiểm tra phát hiện số lượng lớn hàng vi phạm gồm 19.309 sản phẩm các loại, trị giá 4,188 tỷ đồng. Các mặt hàng vi phạm như: Điện thoại di động, quần áo, màn hình máy tính, kính mắt, màn hình máy tính bảng, ốp điện thoại, đèn xe ô tô tải, màn hình LCD, loa vi tính, máy điện tâm đồ, tai nghe, dây cáp sạc điện thoại, quạt đa năng, loa mini cầm tay, đèn trần trang trí, thắt lưng nam, đồng hồ đeo tay loa JBL, túi xách tay PRADA (Milano)…

Đặc biệt, có 2 lô hàng cất giấu 130 túi xách tay PRADA (Milano) và 120 chiếc loa JBL có dấu hiệu hàng giả nhãn hiệu (có gắn các nhãn hiệu PRADO và JBL). Ngoài ra, 3.369 sản phẩm, trị giá khoảng 2,8 tỷ đồng là hàng bách hoá, tiêu dùng không khai báo hải quan, được cất giấu xen lẫn trong các container.

Liên quan đến hành vi giả mạo xuất xứ, ngày 24/4/2025, tại một bãi kiểm tra thực tế hàng hoá xuất nhập khẩu ở khu vực cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn), Tổ công tác thuộc Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã phối hợp với Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Chi cục Hải quan khu vực VI) kiểm tra thực tế 1 lô hàng quá cảnh do Công ty H (tên viết tắt) đăng ký ngày 22/4/2025, nghi vấn vi phạm về khai báo hải quan.

Theo khai báo của doanh nghiệp, hàng hóa trong lô hàng gồm 35 mục hàng. Kết quả kiểm tra thực tế hàng hoá cho thấy, đối với 35 mục hàng theo bảng kê doanh nghiệp xuất trình chỉ có 2/35 mục hàng phù hợp với khai báo hải quan.

Trong 33 mục hàng còn lại có 11 mục hàng khai thừa hoặc thiếu số lượng so với thực tế hàng hoá; 1 mục hàng không rõ nhãn hiệu và xuất xứ hàng hoá; 16 mục hàng không có hàng hoá thực tế; 5 mục hàng khai sai nhãn hiệu và tên hàng.

Ngoài ra, cơ quan Hải quan còn phát hiện 91 mục hàng không có trong khai báo hải quan, trong đó 23 mục hàng (trên 5.000 sản phẩm dép, giày, áo thể thao, tất, dây thắt lưng, túi, đồng hồ,…) nghi vấn vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Đáng chú ý, trong số 91 mục hàng không khai báo hải quan có 6 mục hàng với số lượng gần 2.000 sản phẩm đã dán sẵn tem nhãn “Made in Viet Nam”. Đặc biệt, 5 mục hàng (hơn 1.700 sản phẩm giày, dép) vừa có nghi vấn vi phạm sở hữu trí tuệ vừa có dấu hiệu giả mạo xuất xứ Việt Nam (dán tem nhãn “Made in Viet Nam”).

Nếu lực lượng Hải quan không kịp thời phát hiện, bắt giữ, khi hàng hoá nêu trên được vận chuyển ra nước ngoài tiêu thụ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến uy tín, thương hiệu của hàng hóa Việt Nam.

Lợi dụng quá cảnh để vận chuyển hàng trăm nghìn bao thuốc lá giả

Tháng 6, Đội 3 (Chi cục Điều tra chống buôn lậu) chủ trì, phối hợp với Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép và PC03, Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (nay là Công an TP Hồ Chí Minh) bắt giữ 525.000 bao thuốc lá giả mạo nhãn hiệu CHESTERFIELD là hàng vận chuyển quá cảnh tại cảng Cái Mép.

Thuốc lá CHESTERFIELD chưa được chủ sở hữu quyền phân phối chính thức ở Việt Nam, tuy nhiên đại diện chủ sở hữu quyền ước tính trị giá hàng theo thị trường của nước nhập khẩu là Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) khoảng 926.376 Việt Nam đồng/cây thuốc. Tổng trị giá hàng hóa vi phạm trong vụ việc này lên đến hơn 48,6 tỷ đồng.

Theo Chi cục Điều tra chống buôn lậu, thủ đoạn buôn lậu, vi phạm về hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ của các đối tượng rất đa dạng, tinh vi như: cất giấu thuốc lá phía trong bồn cầu thép và hàn kín lại; để một phần, phía trong cùng của container hàng gia dụng, ghế, giường xếp, bồn cầu, gạch lát nền, tủ quần áo…; khai báo trên tờ khai vận chuyển độc lập, trên manifest (bản lược khai hàng hóa) của tàu xuất cảnh tên khác nhằm tránh sự phát hiện của nước nhập khẩu; hoặc đưa vào hàng hóa quá cảnh nhằm tránh sự kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ của các lực lượng chức năng nói chung, cơ quan Hải quan nói riêng…

Qua các vụ việc trên có thể thấy, từ một loại hình vận chuyển hàng hóa thông thường trong thương mại quốc tế, các đối tượng buôn lậu đã lợi dụng loại hình quá cảnh để phục vụ mục đích buôn lậu, vận chuyển hàng cấm với những chiêu thức hết sức tinh vi. Điều này đòi hỏi lực lượng Hải quan và cơ quan chức năng phải không ngừng nâng cao cảnh giác để kịp thời phát hiện, bắt giữ, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.