Cao tốc Bắc - Nam: Lo khó về vốn

	Hoãn khởi công đoạn tuyến cao tốc Bắc – Nam đầu tiên
	Đấu thầu dự án cao tốc Bắc – Nam: Sẽ loại “nhà đầu tư 0 đồng”
	Gọi vốn cho cao tốc Bắc – Nam: Không phân biệt nhà đầu tư trong và ngoài nước
	Nhiều ý kiến băn khoăn về dự án đường cao tốc Bắc – Nam

Giữ nguyên các tiêu chí lựa chọn

Theo Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Ngọc Đông, sau khi Bộ Giao thông vận tải hủy mời thầu quốc tế và chuyển sang mời thầu rộng rãi trong nước, Bộ Giao thông vận tải sẽ điều chỉnh hồ sơ mời sơ tuyển phù hợp với hình thức đấu thầu trong nước lựa chọn nhà đầu tư thực hiện 8 dự án trên.

Đến nay, Bộ Giao thông vận tải đã chỉ đạo các đơn vị liên quan thông báo cho các nhà đầu tư dự sơ tuyển về việc hủy sơ tuyển đấu thầu quốc tế. Đồng thời khẩn trương hoàn thành hồ sơ sơ tuyển đấu thầu cạnh tranh trong nước rộng rãi để phát hành hồ sơ mời sơ tuyển các nhà đầu tư trong nước từ tháng 10/2019 tới đây.

Cho biết thêm về tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông cho biết, sẽ không có chuyện thay đổi tiêu chí theo hướng giảm nhẹ, các tiêu chí chọn nhà đầu tư dù là trong hay ngoài nước thực hiện dự án này đều tuân thủ Nghị quyết 52 của Quốc hội và Nghị quyết 20 của Chính phủ về dự án. Tuy nhiên, do có nhiều nhà đầu tư chưa từng tham gia thực hiện các dự án đường cao tốc, Bộ Giao thông vận tải kiến nghị Chính phủ, Quốc hội có thể điều chỉnh một số tiêu chí như kinh nghiệm nhà đầu tư trong việc làm đường cao tốc khi nước ta mới có khoảng 900km đường cao tốc. Theo đó, với những nhà đầu tư tiêu chí kinh nghiệm có thể không cao nhưng sẽ được điểm cộng nếu được xác định có thành tích tốt trong quản lý.

Cũng theo Thứ trưởng Đông, việc đấu thầu chọn nhà đầu tư phải tuân thủ quy định pháp luật về đấu thầu. Các quy định về vốn tối thiểu tự có của nhà đầu tư bằng 20% tổng vốn dự án tham gia đấu thầu hay quy định không có bảo lãnh khoản vay và doanh thu tối thiểu cho nhà đầu tư tham gia dự án vẫn giữ nguyên. Như vậy, các nhà đầu tư quyết định tham gia dự án sẽ phải chấp nhận nguyên tắc “lời ăn lỗ chịu”, không có sự bảo lãnh của Chính phủ.

Đồng thời, dự án sẽ không chia nhỏ các gói thầu mà vẫn giữ nguyên như hiện nay bởi điều này đã được quy định trong Nghị quyết của Quốc hội. Nghị quyết 52 quy định dự án đường cao tốc Bắc - Nam có 11 dự án thành phần. Trong đó có 3 dự án đầu tư công, 8 dự án thành phần theo hình thức PPP hợp đồng BOT. Các dự án này đã chốt điểm đầu điểm cuối nên không thể thay đổi, chia nhỏ dự án để đấu thầu lại. Nếu thay đổi Nghị quyết Quốc hội sẽ kéo dài thời gian thực hiện. Còn về mặt kinh tế, chọn dự án từ đâu tới đâu là phù hợp khả năng kết nối và thu phí. Không thể làm 5km rồi thu phí được, nếu chia nhỏ thì có khi việc làm đường nối với quốc lộ lại dài hơn cao tốc sẽ đầu tư thì không có hiệu quả tài chính. Về lý do pháp lý, kỹ thuật và kinh tế đều không cho phép chia nhỏ dự án.

Về lý do pháp lý, kỹ thuật và kinh tế đều không cho phép chia nhỏ dự án.Ảnh: Internet.

Sẽ khó vay vốn

Về nguồn vốn đầu tư của dự án, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Ngọc Đông khẳng định, khả năng huy động vốn ngân hàng trong nước cho các dự án PPP cao tốc Bắc – Nam là rất khó khăn trong điều kiện Việt Nam hiện nay, đặc biệt cung cấp gói tín dụng giá trị lớn.

“Như các dự án trước đây các gói vay chỉ 3.000 tỷ đồng, hoặc 1.000 tỷ đồng. Còn các dự án cao tốc Bắc - Nam thì dự án thông thường vốn vay tương đối lớn, từ 7.000-8000 tỷ đồng trở lên. Nên chắc chắn việc vay vốn ngân hàng để làm đường cao tốc Bắc - Nam sẽ khó khăn. Để giải quyết được khó khăn này, Bộ Giao thông vận tải đã làm việc với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về con số có thể huy động, để các ngân hàng nghiên cứu và kiến nghị giải pháp.

Thứ trưởng Đông cũng khẳng định trong trường hợp không có nhà đầu tư thì trong Nghị quyết đã chỉ rõ, sẽ báo cáo lại để xem xét chuyển sang đầu tư công. Tuy nhiên, sẽ không có chuyện chỉ định nhà đầu tư trong dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông như một số ý kiến quan ngại.

Đánh giá về việc Bộ Giao thông vận tải hủy đấu thầu quốc tế và điều chỉnh hồ sơ mời sơ tuyển phù hợp với hình thức đấu thầu trong nước lựa chọn nhà đầu tư thực hiện 8 dự án của cao tốc Bắc – Nam, ông Lê Thanh Vân, đại biểu Quốc hội, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho rằng, đây là cơ hội tốt cho các nhà đầu tư trong nước. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là kỷ luật kỷ cương trong đấu thầu, về đích về tiến độ và phải giám sát chặt chẽ tiến độ công trình trong đó đặc biệt là phải kiểm soát chặt chẽ việc tăng quy mô vốn.

“Đây là một thói quen của doanh nghiệp Việt, theo đó sẽ xuất hiện các vấn đề như thay đổi thiết kế, thay đổi quy mô công trình để đội vốn lên. Trong khi đó, kế hoạch đầu tư công trung hạn, kế hoạch tài chính 5 năm đã được Quốc hội thông qua nên nguồn lực dự phòng không nhiều, đặc biệt là cho các gói thầu huy động nguồn vốn tài chính bên ngoài phải kiểm soát chặt chẽ để tránh nguy cơ tăng nợ công”, ông Lê Thanh Vân nhấn mạnh.