Cần cải cách căn bản kiểm tra chuyên ngành

	Từ vụ “tắc” lô hàng hơn 22.000 hộp sữa viện trợ, kiểm tra chuyên ngành cần thay “áo mới”
	Cải cách kiểm tra chuyên ngành sẽ kéo giảm thời gian thông quan
	Nghiêm túc triển khai chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về cải cách kiểm tra chuyên ngành

Phó Cục trưởng Cục Hải quan TPHCM Nguyễn Hữu Nghiệp.

Hiện nay, Bộ Tài chính đang trình Chính phủ dự thảo Nghị định, là đơn vị tham gia đóng góp nhiều ý kiến cho dự thảo Nghị định này, xin ông cho biết so với hiện nay thì việc thông quan hàng hóa có những thay đổi gì khi Nghị định được triển khai?

Trước đây việc thông quan đối với hàng hóa nhập khẩu thuộc diện phải KTCN thì công chức hải quan sẽ căn cứ trên các văn bản có xác nhận của cơ quan KTCN do doanh nghiệp nộp hoặc tra cứu trên Cổng thông tin một cửa quốc gia và theo từng lô hàng nhập khẩu. Theo quy định của Nghị định mới, công chức Hải quan chủ động tra cứu kết quả KTCN của các cơ quan KTCN trên Cổng thông tin một cửa quốc gia để thực hiện thông quan hàng hóa theo quy định.

Cũng theo quy định mới chỉ KTCN theo mặt hàng. Do đó, đối với hàng hóa có cùng tên gọi, công dụng, nhãn hiệu, kiểu loại, đặc tính kỹ thuật, cơ sở sản xuất, nước xuất xứ với hàng hóa đã được cấp mã số đăng ký bản công bố hợp quy; hàng hóa có cùng loại, cùng tên gọi, cùng nhãn hàng hóa, cùng cơ sở sản xuất hàng hóa, cùng nước xuất xứ, cùng chất liệu bao bì đã được cấp Mã số tự công bố sản phẩm/Mã số đăng ký bản công bố sản phẩm thì khi nhập khẩu, doanh nghiệp sẽ chỉ phải khai mã số đã được cấp trên tờ khai. Công chức hải quan sẽ trực tiếp kiểm tra, đối chiếu hồ sơ đăng ký mã số công bố hợp quy, mã số tự công bố sản phẩm/Mã số đăng ký bản công bố sản phẩmtrên Cổng thông tin một cửa quốc gia với chứng từ đính kèm bộ tờ khai hải quan để quyết định thông quan theo quy định, trừ một số nhóm hàng phải kiểm tra chặt. Như vậy, khối lượng công việc của công chức Hải quan sẽ tăng rất nhiều so với trước đây, vừa phải kiểm tra hồ sơ hải quan, vừa phải kiểm tra hồ sơ đăng ký KTCN trên Cổng thông tin một cửa quốc gia.

Như vậy, triển khai quy định mới về KTCN sẽ mang lại nhiều thuận lợi cho doanh nghiệp?

Như đã nói ở trên, việc KTCN, thông quan hàng hóa khi triển khai Nghị định mới sẽ có những thay đổi căn bản so với trước đây.

Về phía doanh nghiệp, thủ tục đơn giản và thực hiện thông qua Cổng thông tin một cửa quốc gia (NSW) giúp giảm thời gian, chi phí đi lại giữa các cơ quan liên quan KTCN; được phép lựa chọn tổ chức đánh giá sự phù hợp được đăng ký, thừa nhận hoặc chỉ định; cơ sở kiểm nghiệm được công nhận hoặc chỉ định để giám định, thử nghiệm, kiểm nghiệm, chứng nhận hàng hóa được Bộ quản lý ngành, lĩnh vực chỉ định. Đồng thời, chủ động đăng ký cơ quan tiếp nhận hồ sơ để thực hiện thủ tục kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu.

Thực hiện kiểm tra theo mặt hàng, không phân biệt nhà nhập khẩu giúp giảm số lần phải kiểm tra so với trước đây cắt giảm chi phí và thời gian cho doanh nghiệp; doanh nghiệp chỉ cần thực hiện thủ tục công bố hợp quy, tự công bố sản phẩm, đăng ký bản công bố sản phẩm lần đầu nhập khẩu. NSW tự động cấp mã số đăng ký bản công bố hợp quy, mã số tự công bố sản phẩm và mã số đăng ký bản công bố sản phẩm. Các lần nhập khẩu sau được áp dụng phương thức kiểm tra thông thường, giảm hoặc miễn kiểm tra và việc KTCN được thực hiện cùng thời điểm làm thủ tục hải quan. Việc áp dụng và chuyển đổi phương thức kiểm tra được áp dụng đối với hàng hóa, không phân biệt nhà nhập khẩu và được công khai trên NSW.

Cùng với đó, các thông tin được công khai, chia sẻ trên NSW để doanh nghiệp nhập khẩu chủ động tra cứu, khai thác và thực hiện các thủ tục kiểm tra, minh bạch hóa, công khai hóa thông tin xử lý của các cơ quan, tổ chức nhằm hạn chế phiền hà, sách nhiễu trong quá trình thực hiện.

Cục Hải quan TPHCM sẽ triển khai những công việc gì để đảm bảo khi Nghị định được ban hành sẽ đi vào cuộc sống ngay, thưa ông?

Khi Nghị định có hiệu lực thì công tác KTCN đối với hàng hóa nhập khẩu sẽ thay đổi căn bản so với trước đây, thay vì việc kiểm tra hồ sơ chuyên ngành sẽ do các cơ quan thuộc các bộ quản lý ngành, lĩnh vực thực hiện thì theo quy định mới, các trường hợp đã có Mã số đăng ký bản công bố hợp quy/Mã số tự công bố sản phẩm/Mã số đăng ký bản công bố sản phẩm thuộc trường hợp chỉ kiểm tra hồ sơ thì sẽ chuyển sang cơ quan Hải quan kiểm tra tại thời điểm làm thủ tục hải quan, do đó khối lượng công việc đối với cơ quan Hải quan sẽ tăng lên rất nhiều, tạo áp lực đối với công chức hải quan.

Do đó, để triển khai thực hiện Nghị định được thuận lợi, ngay thời điểm này Cục Hải quan TPHCM đã lên kế hoạch thực hiện. Theo đó, xây dựng kế hoạch đào tạo, tập huấn, cập nhật kiến thức chuyên môn về kiểm tra chất lượng, an toàn thực phẩm cho công chức hải quan để đáp ứng với quy định kiểm tra, đối chiếu hồ sơ thông tin của Mã số đăng ký bản công bố hợp quy/Mã số tự công bố sản phẩm/Mã số đăng ký bản công bố sản phẩm trên Cổng thông tin một cửa quốc gia và có kiến thức để kiểm tra tính đầy đủ, phù hợp của hồ sơ và kết quả chứng nhận, giám định xác định hàng hóa phù hợp với tiêu chuẩn quốc gia, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng.

Chủ động rà soát, nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng các nghiệp vụ được giao cho cơ quan hải quan thực hiện trong nghị định; Đảm bảo hệ thống hoạt động, kết nối với Cổng thông tin một cửa quốc gia liên tục.

Xin cảm ơn ông!