Cấm cầm cố, mua bán sổ Bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm xã hội Việt Nam: Chuyển đổi số toàn diện, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ Cảnh báo mạo danh tổng đài Bảo hiểm xã hội Rao bán cả hàng cấm qua mạng xã hội |
BHXH Việt Nam đã yêu cầu BHXH các tỉnh, thành phố tiếp tục tăng cường kiểm soát để phát hiện dấu hiệu trục lợi từ việc thu gom, mua bán sổ BHXH.. Ảnh minh họa: ST |
Quyền lợi của người lao động bị ảnh hưởng
Thời gian qua, nhiều kẻ gian lợi dụng quy định cho phép ủy quyền nhận lương hưu, trợ cấp BHXH để lôi kéo người lao động (NLĐ) mua bán sổ BHXH kèm giấy ủy quyền nhận trợ cấp, từ đó rút một lần, hưởng chênh lệch. Theo phản ánh tại nhiều địa phương có khu công nghiệp lớn, tập trung đông lao động như TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai… đã xuất hiện tình trạng công nhân rao bán sổ BHXH dưới hình thức ủy quyền, cam kết không đi làm và nếu hủy kèo rút lại sổ sẽ phải đền tiền gấp đôi. Giá thu gom, mua bán, cầm cố sổ BHXH chỉ bằng 30-50% so với giá trị được thanh toán BHXH một lần.
Báo cáo của các địa phương gửi Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho thấy, thực tế hiện nay có tình trạng thu gom mua bán, cầm cố sổ BHXH với giá thấp hơn rất nhiều so với giá trị được thanh toán BHXH một lần, dưới hình thức ủy quyền làm thủ tục đề nghị giải quyết hưởng BHXH một lần, dẫn đến quyền lợi của NLĐ bị ảnh hưởng, đã phát sinh tranh chấp dân sự, khiếu nại, tố cáo trong việc cho vay, cầm cố… Tình trạng này kéo dài khiến NLĐ mất quyền lợi, dễ sa vào “tín dụng đen” và nảy sinh tranh chấp gây mất trật tự xã hội.
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 2 Bộ luật Dân sự: “Quyền dân sự chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng”. Như vậy, quyền mua bán, cầm cố là quyền dân sự, do đó khi phát sinh tranh chấp thì một trong những cơ sở pháp lý để cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp là căn cứ vào việc hành vi này có bị pháp luật nghiêm cấm hoặc hạn chế quyền hay không. Trong khi đó, sổ BHXH không phải là một loại giấy tờ tùy thân, một loại tài sản hoặc một loại giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu đối với tài sản (như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cổ phiếu hay sổ tiết kiệm…). Sổ BHXH là một loại giấy tờ ghi nhận quá trình tham gia BHXH, Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), Bảo hiểm y tế của NLĐ mà quá trình đó có sự tham gia đóng góp của cả NLĐ, người sử dụng lao động và sự hỗ trợ của Nhà nước (nếu có). Do đó, sổ BHXH không thể xem là một loại tài sản thuộc sở hữu của NLĐ có quyền định đoạt như mua bán, cầm cố, thế chấp…
Ngoài ra, nếu coi sổ BHXH là một loại tài sản và không thể quy định hạn chế quyền định đoạt đối với tài sản của NLĐ thì họ không chỉ có quyền mua bán, cầm cố, thế chấp sổ BHXH mà còn có quyền tặng, cho, thừa kế… sổ BHXH. Như vậy, theo BHXH Việt Nam việc chính sách BHXH quy định chế độ tuất sẽ không còn ý nghĩa. Điều này không phù hợp với bản chất của BHXH, đó là đảm bảo an sinh xã hội và có sự chia sẻ giữa những người cùng tham gia và khiến sổ BHXH trở nên giống với hợp đồng bảo hiểm thương mại.
Mua bán sổ BHXH có thể xử lý hình sự
Trước thực trạng trên, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã thảo luận lần đầu về dự án Luật BHXH (sửa đổi) và dự kiến tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội sẽ thông qua dự án luật quan trọng, tác động tới hàng triệu NLĐ này.
Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đã quy định các hành vi bị nghiêm cấm liên quan tới BHXH, đó là: chiếm dụng tiền hưởng BHXH; cản trở, gây khó khăn hoặc làm thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của NLĐ, người sử dụng lao động; gian lận, giả mạo hồ sơ trong việc thực hiện BHXH.
Dự thảo luật cũng nêu rõ nghiêm cấm các hành vi sử dụng các quỹ BHXH không đúng quy định pháp luật; truy cập, khai thác, cung cấp trái pháp luật cơ sở dữ liệu về BHXH; báo cáo sai sự thật; cung cấp thông tin không chính xác về BHXH; xuyên tạc về chính sách BHXH.
Các hành vi như: cộng tác, bao che, giúp sức cho tổ chức, cá nhân khác thực hiện hành vi vi phạm pháp luật về BHXH hoặc cản trở người khác thực hiện nghĩa vụ đóng, không thực hiện quyết định xử phạt vi phạm hành chính, quyết định cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về BHXH; chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc; cầm cố, mua bán sổ BHXH dưới mọi hình thức cũng bị nghiêm cấm.
Hiện Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và BHXH Việt Nam đang tổng hợp ý kiến của các ban, ngành, địa phương về dự thảo Luật BHXH (sửa đổi). Trong các phương án đề cập, nhiều cơ quan, đơn vị và người dân tỏ ý đồng tình với đề xuất, để đảm bảo quyền lợi NLĐ cần có quy định cấm mua bán, cầm cố sổ BHXH. Theo đó, góp ý vào dự thảo Luật BHXH (sửa đổi), UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế; Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Long An, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Bắc Giang, Tập đoàn Điện lực Việt Nam… đề nghị bổ sung quy định: “Nghiêm cấm hành vi cầm cố, mua bán sổ BHXH; hành vi mượn hồ sơ, giấy tờ của người khác để tham gia quan hệ lao động và tham gia BHXH”.
Dưới góc độ quản lý, BHXH Việt Nam cho biết, BHXH là chính sách nhân văn, là trụ cột chính trong hệ thống an sinh xã hội nhằm bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc qua đời... Theo quy định của pháp luật hiện hành, sổ BHXH được cấp và giao cho từng người lao động giữ để theo dõi việc đóng, hưởng các chế độ BHXH gắn với nhân thân từng người lao động và là cơ sở để giải quyết các chế độ BHXH, BHTN, đặc biệt khi đủ điều kiện, người lao động sẽ được hưởng chế độ hưu trí và được cấp thẻ bảo hiểm y tế để an sinh, chăm sóc sức khỏe khi về già. Do đó, hoạt động mua bán, thu gom sổ BHXH dưới bất kể hình thức nào đều là hành vi trục lợi bất chính và bị xử lý nghiêm. Vừa qua, Trung tâm Truyền thông BHXH Việt Nam đã có công văn gửi Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) đề nghị hỗ trợ xử lý nghiêm các hoạt động thu gom, mua bán sổ BHXH trên mạng xã hội. Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam cũng yêu cầu BHXH các tỉnh, thành phố tiếp tục tăng cường kiểm soát để phát hiện dấu hiệu trục lợi từ việc thu gom, mua bán sổ BHXH.
Tin liên quan
Tiếp tục cảnh báo tình trạng mạo danh người của cơ quan BHXH nhằm lừa đảo người dân
11:21 | 21/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Người tham gia BHYT đã tăng gấp hơn 2 lần sau 15 năm thực hiện Chỉ thị số 38
17:26 | 18/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Để người lao động gắn bó với hệ thống an sinh
08:23 | 19/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Hiệp định Geneve: Bài học quý cho hoạt động đối ngoại quốc phòng, an ninh trong tình hình mới
10:47 | 27/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Lạng Sơn điều động, bổ nhiệm một số lãnh đạo chủ chốt
10:33 | 27/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Lừa đảo mất tiền trong tài khoản ngân hàng, chứng khoán: Nhận diện "bẫy trực tuyến"
08:22 | 27/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Tăng năng suất từ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
07:45 | 27/04/2024 Người quan sát
Ban Chấp hành TW Đảng đồng ý để đồng chí Vương Đình Huệ thôi giữ các chức vụ
21:07 | 26/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
TP Hồ Chí Minh có đầy đủ yếu tố để phát triển và làm chủ ngành công nghệ AI
20:11 | 26/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Phố chuyên doanh
14:00 | 26/04/2024 Người quan sát
Kỳ điều hành giá xăng dầu ngày 25/4: Mức giảm sâu nhất 730 đồng/lít
15:39 | 25/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Xây dựng Việt Nam thành tháp nhân lực toàn cầu để thu hút đầu tư về công nghiệp bán dẫn
23:19 | 24/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Tìm hướng đi bền vững cho sản phẩm tái chế
07:53 | 24/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Chương trình THPT kết hợp học nghề: Hướng phân luồng phù hợp thị trường lao động
07:49 | 24/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật thuế GTGT (sửa đổi)
20:49 | 23/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
TP Hồ Chí Minh thu hút Kiều hối phát triển hạ tầng
16:45 | 23/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Triệt phá đường dây rửa tiền, vận chuyển tiền tệ trái phép qua biên giới với số lượng khủng
BIDV chốt phương án phát hành cổ phiếu để tăng vốn lên hơn 70.600 tỷ đồng
Sau 20 năm cổ phần hóa, Rạng Đông đạt doanh thu tăng hơn 20 lần
Đại diện Hải quan Việt Nam tại WCO được bầu làm Chủ tịch Uỷ ban Kỹ thuật thường trực
Hiệp định Geneve: Bài học quý cho hoạt động đối ngoại quốc phòng, an ninh trong tình hình mới
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics