Cải thiện môi trường kinh doanh: Gói giải pháp “phi tài chính” được kỳ vọng

	Cải thiện môi trường kinh doanh năm 2022: Đi vào vào trọng tâm, cụ thể
	10 nhiệm vụ để cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh năm 2022
	VCCI: Cần cơ chế kiểm soát việc bổ sung điều kiện kinh doanh mới

Sản xuất xe ôtô tại Nhà máy Ford Hải Dương. Ảnh: TTXVN

Phản ứng chính sách nhanh, nhưng chưa thực sự hiệu quả

Khu vực doanh nghiệp là động lực chính, đóng góp lớn cho tăng trưởng kinh tế, tuy nhiên dịch Covid-19 kéo dài đã làm nhiều doanh nghiệp phải đối mặt với nguy cơ phá sản, chuỗi cung ứng trong nước và quốc tế bị đứt gãy do các đợt giãn cách liên tiếp. Với tinh thần nỗ lực đồng hành cùng người dân, doanh nghiệp, từ đầu năm 2021, Chính phủ ban hành hơn 20 văn bản nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân. Một số văn bản đáng chú ý như: Nghị quyết số 128/NQ-CP quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19”; Nghị định số 52/2021/NĐ-CP gia hạn thời hạn nộp thuế; Nghị quyết số 55/NQ-CP hỗ trợ giảm tiền điện; Nghị quyết số 68/NQ-CP, 126/NQ-CP, Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19...

Ở cấp độ địa phương, nhiều tỉnh, thành phố cũng triển khai các hành động hỗ trợ doanh nghiệp. Đơn cử như Hà Nội triển khai chương trình hỗ trợ chữ ký số và hóa đơn điện tử cho doanh nghiệp thành lập mới năm 2021, hỗ trợ phí công bố nội dung đăng ký doanh nghiệp, phí chuyển phát nhanh kết quả thủ tục hành chính về đăng ký doanh nghiệp...

Với mong muốn hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện thủ tục thuận lợi hơn trong bối cảnh địa phương áp dụng giãn cách vì dịch bệnh, một số cơ quan đã áp dụng các biện pháp cần thiết như: Hải quan cho phép doanh nghiệp nộp hồ sơ qua mạng để thông quan và bổ sung bản giấy khi các biện pháp giãn cách được nới lỏng;...

Những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp bị tác động bởi dịch Covid-19 nêu trên đã phần nào kịp thời tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, đặc biệt là các giải pháp của năm 2021 có tính khả thi hơn, thủ tục đơn giản hơn. Nhưng vẫn còn một số giải pháp hỗ trợ vẫn chưa thật sự hiệu quả, chưa đến được đa số doanh nghiệp còn gặp khó khăn do đại dịch.

Trong bối cảnh đó, cải thiện môi trường kinh doanh thông thoáng, thuận lợi và an toàn được xác định là giải pháp “phi tài chính” có ý nghĩa đối với doanh nghiệp để thích ứng và phục hồi sau đại dịch. Đây là giải pháp đem lại hiệu quả dài hạn, bền vững và được cộng đồng doanh nghiệp mong chờ. Bởi vậy, Nghị quyết số 02/NQ-CP của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2021 và năm 2022 tiếp tục xác định nhóm giải pháp hỗ trợ người dân và doanh nghiệp phục hồi sản xuất, kinh doanh, khắc phục tác động tiêu cực của dịch Covid-19 là một nội dung trọng tâm.

Để kinh tế trở lại quỹ đạo tăng trưởng

Dịch Covid-19 tác động nặng nề tới người dân, doanh nghiệp và nền kinh tế, do vậy doanh nghiệp rất trông chờ vào những cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh của Chính phủ để dỡ bỏ rào cản, góp phần giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn để phục hồi và phát triển. Tuy nhiên, năm 2020 và 2021, các nhóm giải pháp của Chính phủ tập trung nhiều vào chống dịch, hỗ trợ doanh nghiệp dưới hình thức giãn thời gian nộp thuế, bảo hiểm xã hội, giảm tiền thuê đất, hỗ trợ an sinh xã hội,… nên nỗ lực cải cách, cải thiện môi trường kinh doanh của các bộ, ngành có xu hướng chững lại, triển khai chậm hơn.

Trên thực tế, rào cản đối với hoạt động đầu tư, kinh doanh còn nhiều và khá phổ biến. Thực tế này làm trầm trọng thêm những khó khăn mà doanh nghiệp đang phải đối mặt do tác động của dịch bệnh. Đơn cử như, tình trạng không rõ ràng, chồng chéo, trùng lặp, mâu thuẫn, khác biệt trong pháp luật về đầu tư, đất đai, xây dựng, môi trường đã và đang là rào cản lớn, gây ra không chỉ khó khăn, phức tạp, tốn kém, mà cả không ít rủi ro đối với doanh nghiệp. Công tác quản lý, kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu đã có một số chuyển biến tích cực trong giai đoạn 2015-2019, nhưng vẫn còn nhiều bất cập, gây tốn kém chi phí cho doanh nghiệp và nỗ lực cải cách chững lại trong hai năm qua. Dịch vụ công trực tuyến thực thi chưa hiệu quả, do đó gánh nặng thủ tục hành chính vẫn là rào cản đáng kể.

Môi trường kinh doanh sẽ tác động đến cách thức vượt qua đại dịch và mức độ tận dụng cơ hội này của các doanh nghiệp. Cải cách thể chế, tạo môi trường kinh doanh thực sự thông thoáng và thuận lợi là yếu tố cơ bản không thể thiếu để doanh nghiệp phục hồi kinh doanh, góp phần đưa nền kinh tế quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng cao và bền vững. Đây là thời điểm doanh nghiệp càng cần hơn sự vào cuộc của các bộ, ngành trong cải cách quy định, thủ tục, dỡ bỏ rào cản để doanh nghiệp an tâm đầu tư, sản xuất, kinh doanh và thực hiện các biện pháp phòng chống dịch.

Vì thế, một chương trình cải cách cải thiện môi trường kinh doanh cho giai đoạn 2022-2025 là không thể thiếu, đặc biệt trong bối cảnh phục hồi và tăng tốc phát triển kinh tế sau đại dịch Covid-19. Theo đó, trọng tâm của chương trình này phải bao gồm: Cắt giảm danh mục ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện và cải cách điều kiện kinh doanh; Loại bỏ rào cản đối với đầu tư kinh doanh do chồng chéo, mâu thuẫn, không hợp lý, khác biệt của các quy định pháp luật; Tiếp tục cải cách quản lý, kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, đảm bảo phù hợp với thông lệ quốc tế; Đẩy mạnh thực hiện các giải pháp chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước cũng như tại doanh nghiệp; Tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sản xuất kinh doanh, khắc phục các tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid-19.