Các phiên livestream hàng trăm tỷ đồng: Quản lý thuế như thế nào?

Tăng cường quản lý thuế đối với bán hàng qua livestream để tránh thất thu cho NSNN. Ảnh: ST

Tăng cường quản lý thuế bán hàng qua livestream

Sự phát triển nhanh chóng của hoạt động thương mại điện tử (TMĐT), kinh doanh trên nền tảng số đặt ra những thách thức đối với công tác quản lý, giám sát, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đặc biệt là công tác quản lý thu thuế…

Trong bối cảnh bùng nổ của TMĐT, đặc biệt là bán hàng qua phát video trực tiếp (livestream), mới đây, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế đã ban hành công điện yêu cầu cục thuế tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và Cục thuế Doanh nghiệp lớn quyết liệt triển khai hiệu quả quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT. Trong đó, yêu cầu rà soát, kiểm tra đồng bộ, toàn diện việc kê khai, nộp thuế, sử dụng hoá đơn điện tử của các tổ chức, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh TMĐT, kinh doanh trên sàn giao dịch TMĐT, tiếp thị liên kết, cung cấp các sản phẩm nội dung thông tin số và nhận thu nhập từ hoạt động quảng cáo, cung cấp phần mềm, đặc biệt là các tổ chức, cá nhân kinh doanh online, bán hàng hóa, dịch vụ qua livestream.

Theo nhận định của các chuyên gia, việc quản lý thuế đối với hoạt động livestream về cơ bản bao gồm quản lý thuế đối với nhãn hàng cũng như thuế TNCN đối với cá nhân người bán hàng qua livestream. Trên thực tế, doanh thu của các phiên livestream có thể không đạt được như con số họ công bố do vẫn tồn tại những đơn hàng ảo nhằm tạo hiệu ứng mua hàng, nhưng cũng không lại trừ doanh số có thể cao hơn. Vì vậy, khó để thống kê được chính xác doanh số của các phiên livestream, con số doanh thu thực của từng phiên livestream thường chỉ có người bán mới biết chính xác.

Ông Nguyễn Quý Trung, Phó vụ trưởng Vụ Quản lý thuế Doanh nghiệp nhỏ và vừa và Hộ kinh doanh, cá nhân (Tổng cục Thuế) cho biết, trong trường hợp hoa hồng từ hoạt động tiếp thị liên kết trên các sàn TMĐT được trả cho đối tượng cá nhân thì khoản hoa hồng này được tính vào thu nhập từ tiền lương, tiền công. Đến cuối năm, cá nhân được hưởng khoản hoa hồng này sẽ phải thực hiện tự quyết toán thuế TNCN theo biểu lũy tiến từng phần với 7 bậc từ 5% đến 35%. Tiền nộp thuế của những người này không phải toàn bộ doanh số của phiên bán hàng mà chỉ tính trên cơ sở phần thu nhập được nền tảng TMĐT chi trả.

Thu thuế TNCN với người bán hàng qua livestream

Đối với quản lý thuế của các nhãn hàng, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho biết, doanh thu để tính thuế trong các phiên livestream không phải là doanh thu từ các đơn hàng chốt mà phải là doanh thu bán thực. Có thể doanh thu chốt live là một trăm tỷ đồng, nhưng doanh thu chốt giao hàng chỉ đạt 70% thì đây chính là doanh thu của nhãn hàng và nhãn hàng sẽ nộp thuế với doanh thu này. Bên cạnh đó, hàng hoá cần phải được vận chuyển từ nhãn hàng đến người bán (phát sinh chi phí vận chuyển) và chi phí cho nền tảng TMĐT, chi phí cho những người livestream trực tiếp. Như vậy, mỗi người phải chịu trách nhiệm về nghĩa vụ thuế trong quy trình bao gồm cả nhãn hàng, sàn TMĐT, cá nhân livestream, đơn vị vận chuyển. “Những cá nhân trực tiếp livestream trên nền tảng TMĐT thì phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Nếu cá nhân đó không đăng ký kinh doanh hộ mà họ chỉ có bán hàng hưởng hoa hồng cho nhãn hàng thì lúc đó họ sẽ nộp thuế theo biểu thuế lũy tiến từng phần, họ được giảm trừ gia cảnh và nhãn hàng sẽ trừ đi 10%. Còn lại đối với những cá nhân đăng ký hộ cá nhân kinh doanh thì họ sẽ nộp thuế 7%”, bà Nguyễn Thị Cúc cho biết.

Đối với những cá nhân bán hàng qua livestream trực tiếp trên trang cá nhân không qua nền tảng TMĐT, ví dụ họ mua hàng và thực hiện bán hàng online trên tài khoản Facebook thì họ sẽ nộp thuế trực tiếp, họ chỉ nộp thuế là 1,5% vì doanh thu qua hoạt động này là doanh thu bé. “Cái lớn nhất hiện nay là bán hàng qua các sàn TMĐT. Hiện cơ chế thuế đã có. Thực hiện quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT trong hai năm 2022 và 2023, cơ quan Thuế đã thu được 180 nghìn tỷ đồng. Nói như thế chưa hẳn là cơ quan Thuế đã thu đủ. Chúng ta thấy rằng tốc độ tăng doanh thu livestream đang ngày càng cao, vậy quản lý như thế nào?

Câu chuyện đặt ra là làm sao để khoản thuế thu nhập này được kê khai đúng, đủ, hợp lý để tránh thất thu cho NSNN. Đối với những cá nhân livestream tự do trên không gian mạng thì việc thu thuế không dễ dàng. Đối với hình thức bán hàng qua livestream, nhiều ý kiến cho rằng, việc quản lý kinh doanh cũng như quản lý thuế rất phức tạp, vì hình thức bán hàng này không giống như hình thức đưa hàng lên sàn TMĐT. Ngay trong phiên livestream, giá bán của sản phẩm cũng có thể liên tục thay đổi so với giá gốc, chưa kể sau phiên livestream thì link live cũng có thể bị xoá nên việc kiểm soát thông tin cũng không phải là điều dễ dàng. Do đó, để đảm bảo quản lý thuế hiệu quả cần có sự phối hợp chặt chẽ của tất cả các bên liên quan.