Bộ trưởng Bộ Tài chính: Quỹ bình ổn giá xăng dầu giúp giảm sốc cho thị trường

	Đại biểu Quốc hội đề nghị thêm cơ chế để dùng quỹ bình ổn giá linh hoạt
	Chính phủ đề nghị chưa bỏ công cụ Quỹ bình ổn giá xăng dầu
	Phối hợp sử dụng công cụ thuế, phí, quỹ bình ổn để điều hành thị trường xăng dầu

Chiều 11/11, thảo luận về vấn đề liên quan đến bình ổn giá và quỹ bình ổn giá theo quy định tại dự án Luật Giá (sửa đổi), đại biểu Vũ Tuấn Anh (đoàn Phú Thọ) cho rằng, thực tiễn thời gian qua cho thấy, Quỹ bình ổn giá xăng dầu đã góp phần làm giảm sốc về giá khi giá xăng dầu thế giới tăng cao hoặc là giảm quá mạnh. Việc sử dụng quỹ bình ổn giá đã hạn chế tác động xấu đến nền kinh tế và đời sống của nhân dân.

Hơn nữa, theo đại biểu, xét về bản chất, giá cả hàng hóa, dịch vụ thực hiện trích quỹ bình ổn giá vẫn vận hành theo cơ chế thị trường, tăng hay giảm vẫn phụ thuộc vào thị trường. Tuy nhiên, khi sử dụng công cụ quỹ bình ổn giá sẽ tác động làm giá cả tăng chậm hơn hoặc giảm chậm hơn. Do đó, nếu sử dụng được biện pháp bình ổn giá khác như thông qua điều hòa, kiểm soát cung cầu như quy định tại dự thảo Luật thì không cần thiết phải sử dụng công cụ quỹ bình ổn giá.

Trong điều kiện hiện nay thì việc bình ổn giá xăng dầu thông qua điều hòa, kiểm soát cung cầu còn khó khăn. Vì vậy, trước mắt, đại biểu Vũ Tuấn Anh thống nhất giữ Quỹ bình ổn giá như dự án Luật, song cần quy định rõ là chỉ lập quỹ bình ổn giá xăng dầu, còn không lập quỹ bình ổn giá đối với các hàng hóa, dịch vụ khác. Đồng thời cần có quy định cụ thể về việc công khai, minh bạch việc trích và sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu để đảm bảo được thực thi.

Còn theo đại biểu Đinh Thị Phương Lan (đoàn Quảng Ngãi), Chính phủ cần tiếp tục đánh giá sự phù hợp của Quỹ nhằm tránh lạm dụng hoặc giảm thiểu tác động không mong muốn khi thực hiện bình ổn giá.

Góp ý về những quy định liên quan đến bình ổn giá, đại biểu Đinh Thị Phương Lan cho rằng, cần quy định chi tiết một số nguyên tắc, tiêu chí, điều kiện được bình ổn giá. Đặc biệt là đối với mặt hàng xăng dầu thành phẩm, thuốc bảo vệ thực vật nhằm tránh can thiệp quá sâu vào thị trường; đồng thời, đảm bảo định hướng phát triển kinh tế xanh và bền vững. Đồng thời, tiếp tục rà soát các nội dung liên quan đến bình ổn giá để không làm hoặc giảm thiểu ảnh hưởng đến việc đầu tư nâng chất lượng trang thiết bị, vật tư y tế cho khám chữa bệnh.

Bày tỏ đồng tình với nguyên tắc bình ổn giá được quy định tại dự thảo, nhưng đại biểu Đinh Thị Phương Lan đề nghị cần tiếp tục quy định rõ hơn các tiêu chí để xác định khi nào giá tăng quá cao hoặc quá thấp gây ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội, sản xuất kinh doanh mặt bằng giá thị trường.

Hơn nữa, với quy định Chính phủ cũng là cơ quan có thẩm quyền thực hiện các biện pháp bình ổn giá, bao gồm điều hòa sản xuất hàng hóa trong nước, hàng hóa xuất nhập khẩu, điều hòa hàng hóa giữa các vùng… thì đại biểu đoàn Quảng Ngãi cho rằng quy định trên là khá rộng về thẩm quyền những lại thiếu các tiêu chí, căn cứ và phương pháp định giá cụ thể. Điều này có thể dẫn đến sự thiếu minh bạch, ảnh hưởng không tốt cho thị trường, không đảm bảo với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, còn một số ý kiến cho rằng nên bỏ Quỹ bình ổn giá xăng dầu do những bất cập đang xảy ra gần đây.

Những cửa hàng xăng dầu tại Hà Nội luôn chật kín người dân xếp hàng mua xăng những ngày qua. Ảnh: X.Thảo

Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (đoàn Khánh Hòa) cho biết, từ đầu tháng 10 đến nay, tình trạng đứt gãy nguồn cung, khan hiếm xăng dầu xảy ra trên diện rộng, không hiếm gặp hình ảnh các cây xăng đóng cửa, người dân xếp hàng dài chờ đến lượt mua.

“Vậy không rõ vai trò của Quỹ bình ổn giá xăng dầu ở đâu, liệu có nên duy trì quỹ này nữa hay không? Nên chăng đã đến lúc phải thay đổi cơ chế quỹ bình ổn giá bằng các công cụ điều tiết giá khác hiệu quả hơn để giá cả hàng hóa vận hành theo quy luật của thị trường”, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh bày tỏ.

Vì thế, đại biểu đề nghị liên Bộ Tài chính - Công Thương cần cân nhắc một cách thận trọng hơn, việc quy định lập Quỹ bình ổn giá thành một điều luật riêng tại dự thảo Luật Giá có thể không phù hợp.

Cũng với quan điểm này, đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai), về bình ổn giá, đặc biệt là bình ổn giá xăng dầu thì chỉ nên can thiệp vào thị trường ở một vài thời điểm nhất định, cần có sự điều chỉnh phù hợp để đảm bảo ổn định thị trường, đồng thời cũng hài hòa lợi ích của các doanh nghiệp. Không đồng tình với việc tiếp tục duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu, đại biểu cho rằng Quỹ bình ổn giá không phải là một biện pháp để bình ổn giá, nên dự thảo Luật cần rà soát, nghiên cứu kỹ lưỡng, và đề nghị sử dụng linh hoạt nhiều công cụ khác trong bình ổn giá.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc giải trình trước Quốc hội. Ảnh: Quochoi.vn

Trước những ý kiến còn khác nhau của các đại biểu Quốc hội tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho hay đã lấy ý kiến của Bộ Công Thương, các bộ ngành đều đồng tình giữ quỹ này. Bởi theo Bộ trưởng, nếu giá xăng dầu tăng lên thì sẽ ảnh hưởng tới đời sống nhân dân, sản xuất kinh doanh, kinh tế vĩ mô. Vì vậy, Quỹ bình ổn giá xăng dầu giúp giảm sốc cho thị trường.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng nói thêm, hiện nay Nhà nước sử dụng 5 công cụ để điều chỉnh giá xăng dầu. Bao gồm thuế, chi phí định mức, đảm bảo nguồn cung, thông qua cấp phép để xây dựng bộ máy và Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

"Càng nhiều công cụ thì càng đảm bảo điều chỉnh, giảm sốc giá xăng dầu phục vụ cho việc phát triển kinh tế - xã hội, ổn định sản xuất kinh doanh, cuộc sống người dân là điều rất cần thiết. Nếu chúng ta buông ra cho thị trường, không có bàn tay của nhà nước thì giống như buông lỏng một bàn tay", Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ.