Báo chí giải pháp: Hướng đi cho báo chí truyền thống?

Ông Lê Quốc Minh, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam trao đổi ý kiến tại diễn đàn

Chiều 21/9, tại Novaworld Phan Thiết, Bình Thuận, Báo Nhà báo và Công luận tổ chức Diễn đàn Tổng Biên tập 2024 với chủ đề: “Báo chí giải pháp: Hướng đi cho báo chí truyền thống?”.

Diễn đàn có sự tham dự của hơn 100 đại biểu là lãnh đạo các cơ quan báo chí, các cơ quan quản lý báo chí…

Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Lê Trần Nguyên Huy, quyền Tổng biên tập báo Nhà báo và Công luận cho biết, báo chí truyền thống đã, đang chịu sức ép cạnh tranh rất lớn từ truyền thông xã hội. Tuy nhiên, thực tế đời sống báo chí thời gian qua đã cho thấy báo chí truyền thống không nên và không thể cạnh tranh với mạng xã hội về tốc độ đưa tin.

Vì thế, để bảo đảm sự tồn tại, kiến tạo nguồn thu và giữ chân được độc giả, báo chí truyền thống buộc phải tìm những hướng đi mới.

Với báo chí cách mạng Việt Nam, hướng đi đó còn là việc làm thế nào để các cơ quan báo chí tiếp khẳng định được dòng thông tin chủ lưu, định hướng, dẫn dắt dư luận và đóng góp được vào sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, không chỉ để giữ chân độc giả mà còn để củng cố niềm tin của công chúng vào báo chí.

Theo đó, diễn đàn năm nay lựa chọn chủ đề “Báo chí giải pháp: Hướng đi cho báo chí truyền thống?”. Tại diễn đàn, bên cạnh việc nêu lên xu hướng của báo chí giải pháp, lãnh đạo các cơ quan báo chí, quản lý báo chí đã cùng thảo luận về cách thức, mô hình hiệu quả để triển khai báo chí giải pháp tại các cơ quan báo chí Việt Nam.

Diễn đàn quy tụ hơn 100 đại biểu là lãnh đạo các cơ quan báo chí, các cơ quan quản lý báo chí

Trên thực tế, báo chí giải pháp không phải khái niệm mới, việc đề cập đến các giải pháp đã xuất hiện trên báo chí thế giới từ rất lâu, nhưng phải đến khoảng hai thập kỷ qua, đặc biệt là trong những năm gần đây, báo chí giải pháp được quan tâm và được nhắc tới ngày càng nhiều hơn trên các nghiên cứu về báo chí truyền thông.

Theo đó, báo chí xây dựng, báo chí giải pháp là sự đi ngược lại xu hướng báo chí lá cải ngày càng tăng, đi ngược lại sự xuất hiện chủ nghĩa giật gân và xu hướng tiêu cực trên các phương tiện truyền thông. Điều này đặt ra yêu cầu các tờ báo, các cơ quan báo chí phải nghiên cứu các vấn đề xã hội, đề xuất các giải pháp cải thiện tình hình theo hướng tích cực, chứ không chỉ là đưa tin thuần tuý hay nhấn mạnh quá mức vào những tiêu cực. Cho đến nay, nhiều cơ quan và tổ chức báo chí có uy tín trên thế giới đã chuyển đổi theo mô hình báo chí giải pháp.

Khẳng định báo chí xây dựng, báo chí giải pháp đang là một xu thế, ông Lê Quốc Minh, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam đã nêu dẫn chứng về tính hiệu quả trong việc thu hút bạn đọc của các chuyên mục, chương trình đã được các cơ quan báo chí triển khai về thông tin tích cực và chú trọng đến yếu tố giải pháp cho các vấn đề xã hội. Điều này cho thấy công chúng vẫn dành sự quan tâm rất lớn đối với các thông tin tích cực.

Theo đó, ông Lê Quốc Minh mong muốn báo chí giải pháp, báo chí xây dựng sẽ trở thành xu hướng của báo chí Việt Nam, qua đó góp phần lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực trong xã hội.

Cách thức, mô hình hiệu quả để triển khai báo chí giải pháp tại các cơ quan báo chí Việt Nam là một trong những nội dung được thảo luận sôi nổi tại diễn đàn

Bà Vũ Thị Ánh Hồng, Tổng Biên tập Tạp chí Hải quan nhìn nhận, báo chí giải pháp là cần thiết và là mục tiêu của các cơ quan báo chí, nhất là trong bối cảnh các kênh truyền thông xã hội đang lấn át báo chí hiện nay. Nếu báo chí làm tốt vai trò kiến giải sẽ càng khẳng định vai trò, vị trí, tác động, hiệu quả của mình đối với xã hội.

Từ thực tế triển khai báo chí giải pháp tại báo Bình Thuận, ông Lê Huy Toàn, Tổng Biên tập Báo Bình Thuận cho biết, báo chí giải pháp đã thể hiện rất rõ vai trò trong truyền thông chính sách, sứ mệnh phụng sự nhân dân. Cùng với đó, báo chí giải pháp cũng đã góp phần giải bài toán tài chính cho báo Đảng.

Mặc dù là hướng đi có hiệu quả, song việc triển khai báo chí giải pháp tại các cơ quan báo chí của Việt Nam gặp không ít khó khăn. Từ thực tế triển khai, ông Phùng Công Sưởng, Tổng biên tập Báo Tiền Phong chỉ ra rằng, để thực hiện báo chí giải pháp, tòa soạn và phóng viên sẽ mất nhiều công sức hơn, kể cả về thời gian và tiền bạc để tạo ra sự hấp dẫn, sinh động, thu hút được bạn đọc. Báo chí giải pháp cũng đỏi hỏi các phóng viên, nhà báo phải có tâm, khách quan, trung thực, đồng hành với sự phát triển vì lợi ích của xã hội. Ngoài ra, báo chí giải pháp cũng đỏi hỏi nhà báo phải có kiến thức, khả năng phân tích và đánh giá các vấn đề.

Để phát triển báo chí giải pháp, ông Sưởng đề nghị các cơ quan lãnh đạo, cơ quan quản lý báo chí và cơ quan chủ quan đồng hành cùng với báo chí để báo chí có thể tiếp cận được những nguồn thông tin sớm. Cùng với đó, cơ chế cung cấp thông tin của các cơ quan, đơn vị cần nhanh chóng hơn để tránh việc báo chí chính thống đi sau mạng xã hội.

Cũng theo ông Sưởng, các cơ quan Nhà nước cần tăng cường cơ chế đặt hàng các cơ quan báo chí trong lĩnh vực truyền thông chính sách, vận dụng chính sách, đặt hàng các sản phẩm báo chí chất lượng cao để không chỉ tuyên truyền, định hướng mà còn hướng đến các giải pháp để giải quyết những vấn đề cấp thiết mà thực tiễn đang đặt ra trong các lĩnh vực quản lý.