Ầu ơ bánh tráng, bánh đa
Dưới thời chúa Trịnh Tráng, người Đằng Ngoài kiêng tên Chúa, mới gọi chệch bánh tráng ra thành “bánh đa”. Đằng Trong vẫn giữ nguyên tên “bánh tráng”. Ở Thanh Hóa, nơi văn hoá Đằng Trong – Đằng Ngoài có sự giao thoa hoà quyện, thì bánh đa cũng được, bánh tráng cũng hiểu ngay. Lại còn có cả từ “bánh khô”, để chỉ loại bánh tráng dùng để nướng. Rồi “bánh chả” là loại bánh đa mỏng dùng để gói nem (nem rán ở vùng này gọi là chả).
Dù đa phần nguyên liệu chính của bánh đa là bột gạo tẻ, vừng, lạc, dừa nhưng ở các làng nghề khác nhau vẫn có bí quyết riêng. Có nơi pha thêm bột sắn (khoai mì), bột khoai lang. Bánh tráng Trung bộ gia giảm thêm nhiều gia vị (nước mắm, đường, tiêu, gừng, hành…), bánh Nam bộ ưa vị ngọt (sữa), còn bánh đa Bắc thường chỉ có vị mộc mạc của bột gạo nướng thơm thơm, bùi bùi. Nhưng thế cũng đủ “bánh đúc thì dẻo, bánh đa thì bùi” rồi. Trong lời ru (có lẽ dành cho em bé nông thôn miền Bắc) đầy ắp các thứ quà mọn ngon lành không thể thiếu bánh đa. “À ơi, em tôi buồn ngủ buồn nghê/ buồn ăn cơm nếp, cháo kê, thịt gà/ Buồn ăn bánh đúc, bánh đa/ Thịt gà cơm nếp, cùng là cháo kê”.
Rõ ràng là chẳng lấy gì làm đắt đỏ, nên mới có bài ca dao vui rằng: “Cỗ cưới em thật là sang/ Bánh đa cả sọt, bỏng rang cả sề/ Họ mạc ăn uống thỏa thuê/ Lại lấy phần về ít hạt bỏng rơi”.
Bánh đa, dĩ nhiên, không chỉ để nướng ăn ngay hay gói nem rán. Còn có nhiều cách chế biến khác. Ai đã từng yêu mến bánh đa cua Hải Phòng đều biết sợi bánh đa đỏ là một nguyên liệu đóng góp vào hương vị của đặc sản này. Rồi bánh tráng trộn. Người làng Chòm (tên nôm của làng Minh Châu, xã Thiệu Châu, huyện Thiệu Hóa - Thanh Hóa) còn đem bánh đa dẻo xào cùng lươn, ếch, ốc… thành những món ăn rất lạ miệng.
Tuỳ vào mục đích (để nướng, để làm sợi bánh khô hay để gói nem), mà kỹ thuật tráng bánh có khác nhau, dù có cùng yêu cầu láng bột đều, phẳng. Như bánh đa Kế (Bắc Giang) hay bánh đa làng Chòm là loại bánh lớn, dày, thì phải tráng hai lớp. Đổ một lượt bột, đợi bánh định hình rồi đổ thêm lượt bột thứ 2, lúc ấy mới rắc thêm vừng, lạc, dừa và đôi khi cả những sợi khoai lang thái nhỏ.
Tôi cũng rất thích giai điệu “vặn mình” của những phên bánh đa ngày nắng. Khi bánh khô, tách khỏi phên sẽ phát ra tiếng lách tách vui tai. Đi giữa những giàn phên phơi bánh, đôi khi bạn ngỡ nghe thấy tiếng tằm ăn rỗi.
Cuộc sống thời hội nhập đã đem đến vô số món ăn mới trong thực đơn của người Việt. Nhưng có lẽ bánh đa đã, đang và sẽ đồng hành.
Tin liên quan
Phố chuyên doanh
14:00 | 26/04/2024 Người quan sát
Kỳ điều hành giá xăng dầu ngày 25/4: Mức giảm sâu nhất 730 đồng/lít
15:39 | 25/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Xây dựng Việt Nam thành tháp nhân lực toàn cầu để thu hút đầu tư về công nghiệp bán dẫn
23:19 | 24/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Tìm hướng đi bền vững cho sản phẩm tái chế
07:53 | 24/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Chương trình THPT kết hợp học nghề: Hướng phân luồng phù hợp thị trường lao động
07:49 | 24/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật thuế GTGT (sửa đổi)
20:49 | 23/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
TP Hồ Chí Minh thu hút Kiều hối phát triển hạ tầng
16:45 | 23/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Điều chỉnh kế hoạch cung cấp điện cao điểm mùa khô và cả năm 2024
16:42 | 23/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Chuyên gia IMF: Việt Nam là điểm đến hấp dẫn cho đầu tư nước ngoài
08:56 | 23/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
“Lạc nhịp” hàng không-du lịch
07:45 | 23/04/2024 Người quan sát
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Xây dựng Cửa khẩu thông minh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp
18:06 | 22/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Hà Nội triển khai thí điểm thủ tục cấp Phiếu Lý lịch tư pháp trên VneID
10:15 | 22/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Thủ tướng Phạm Minh Chính trao quyết định công bố quy hoạch tỉnh Lạng Sơn
19:58 | 21/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Tăng sức cạnh tranh, chống hàng giả từ truy xuất nguồn gốc hàng hoá
ĐỐI THOẠI CHÍNH SÁCH: Ký quỹ trước giao dịch- Điểm mấu chốt giúp nâng hạng thị trường chứng khoán vào năm 2025?
Triển khai toàn diện các giải pháp quản lý thuế đối với thương mại điện tử
HDBank đặt mục tiêu lợi nhuận 16.000 tỷ đồng, chia cổ tức cao tới 30%
Chủ tịch Sacombank phủ nhận tin đồn liên quan đến bà Trương Mỹ Lan
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics