Những gam màu sáng trong bức tranh kinh tế của TPHCM giữa đại dịch Covid-19
45 năm qua kể từ ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, thành phố vinh dự mang tên Bác đã năng động, sáng tạo, cùng cả nước phát triển kinh tế, xã hội, kiến thiết đất nước. Năm nay, trong khó khăn chung của nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, TPHCM đã nỗ lực khắc phục khó khăn, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội với những gam màu sáng về thu hút đầu tư và xuất khẩu hàng hoá...
Trong mùa dịch Covid-19, hàng hóa XNK qua các cảng biển tại TPHCM vẫn nhộn nhịp. Trong ảnh: Cảng Cát Lái, TPHCM. Ảnh: ST |
Xuất khẩu tăng trưởng kỳ diệu
Là địa phương đầu tiên trong cả nước cán đích trên 10 tỷ USD trong quý I/2020, xuất khẩu (XK) của TPHCM vẫn đang đà tăng trưởng tốt trong tháng 4 này. Lợi thế này tác động đẩy “đầu tàu” kinh tế của cả nước vượt qua thách thức đại dịch Covid-19.
Trong bối cảnh kinh tế - xã hội bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi dịch Covid-19, kinh tế TPHCM trong quý I chỉ tăng trưởng 0,42% nhưng cũng có các điểm sáng, như sản xuất công nghiệp vẫn tiếp tục phát triển, xuất khẩu vẫn duy trì mức tăng khá. Đặc biệt, tổng thu ngân sách giảm nhưng TPHCM vẫn đóng góp 27% vào tổng thu ngân sách của cả nước. |
Theo số liệu thống kê của Cục Hải quan TPHCM, cả kim ngạch XK và NK của doanh nghiệp qua các cửa khẩu đều có mức tăng trưởng tốt trong tháng 4 và quý I/2020. Theo đó, tính từ đầu năm 2020 đến 15/4/2020, kim ngạch XK qua các cửa khẩu TPHCM đạt 15,4 tỷ USD, tăng 8,1% so với cùng kỳ năm 2019 (cùng kỳ đạt 14,26 tỷ USD).
Đóng góp tới 16,6% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước trong quý I, TPHCM duy trì dẫn đầu về XK của cả nước với trị giá 10,5 tỷ USD, tăng 14,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Tiếp tục đà tăng trưởng này, trong tháng 4/2020, hàng hoá XK qua các cửa khẩu TPHCM tiếp tục tăng trưởng tốt, với kim ngạch XK đạt khá cao. Trong đó, nhiều nhóm mặt hàng chủ lực của TPHCM có kim ngạch XK tăng trưởng rất cao. Dẫn đầu là nhóm hàng máy vi tính, phụ kiện XK đạt kim ngạch 4,78 tỷ USD (cùng kỳ 2019 đạt trị giá 3,192 tỷ USD), tăng 49,7% so với cùng kỳ năm 2019. Tiếp đến là mặt hàng gạo XK đạt 675.484 tấn, trị giá 807,39 triệu USD (cùng kỳ 2019 đạt 511.410 tấn, trị giá 611,97 triệu USD), tăng 31,9% về trị giá so với cùng kỳ năm 2019...
Đáng chú ý, trong lĩnh vực xuất khẩu, khu vực kinh tế ngoài nhà nước đạt 932,7 triệu USD, tăng 15,9%; khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đạt 2,042 tỷ USD, tăng 5,6%. Nhìn chung, hầu hết các mặt hàng xuất khẩu trong tháng đều tăng hơn so với tháng trước, trong đó một số mặt hàng xuất khẩu tăng khá cao như: Gạo tăng 29,1%; thủy sản tăng 20,4%; dệt may tăng 18,6%; túi xách, ví, vali 19 tăng 16,7%; hạt tiêu 16,1%; hạt điều tăng 16%; sản phẩm chất dẻo tăng 15,7%; gỗ và sản phẩm gỗ 15,6%.
Không chỉ có XK, hàng hoá NK qua các cảng TPHCM trong thời gian qua mặc dù giảm hơn so với thời điểm trước đó, tuy nhiên, so với cùng kỳ vẫn tăng trưởng. Theo Cục Hải quan TPHCM, kim ngạch NK hàng hoá trong nửa đầu tháng 4/2020 đạt 2,68 tỷ USD, lũy kế đến 15/4/2020 đạt 16,71 tỷ USD, tăng 3,57% so với cùng kỳ năm 2019 (kỳ 1 tháng 4/2019 đạt 2,53 tỷ USD và lũy kế đạt 16,13 tỷ USD).
Trong đó, nhiều mặt hàng NK có kim ngạch lớn, tăng cao, như: Máy tính và sản phẩm điện tử đạt kim ngạch lớn nhất với hơn 4,3 tỷ USD, tăng gần 43% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhóm hàng NK này tăng, cũng là nguyên nhân tác động khiến nhóm hàng có kim ngạch XK tăng cao trong 4 tháng qua; nhóm hàng gia dụng linh kiện đạt trên 328 triệu USD, tăng hơn 5%; nhóm thực phẩm dùng cho người đạt kim ngạch gần 700 triệu USD, tăng khoảng 8%. Tuy nhiên, 14 nhóm mặt hàng NK khác có thuế cao lại giảm khiến số thu ngân sách giảm đến hơn 13% so với cùng kỳ.
Những năm gần đây, TPHCM đã phát triển thêm nhiều công trình giao thông huyết mạch giúp kết nối lưu thông hàng hoá giữa TPHCM với các tỉnh Đông Nam bộ và Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước. Ngoài việc xây dựng, mở rộng các tuyến đường nội thành, nhiều dự án mang tính chiến lược, kết nối vùng cũng lần lượt được xây dựng như các tuyến đường cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây và TPHCM - Trung Lương, đường Xuyên Á (Quốc lộ 22)... Hiện TPHCM đang trong giai đoạn hoàn thành tuyến metro đầu tiên trong cả nước. Theo quy hoạch, TPHCM có 8 tuyến metro với tổng chiều dài 230 km - là những dự án trọng điểm quốc gia. Hiện nay tuyến số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) đang chạy nước rút với khối lượng thực hiện toàn dự án đạt hơn 71% và dự kiến hết năm 2020 sẽ nâng lên 85% và sẽ hoàn thành toàn dự án trong năm 2021. |
Ổn định xuất khẩu nhiều thị trường lớn
Điểm đáng ghi nhận là TPHCM vẫn nỗ lực duy trì ổn định xuất khẩu tại một số thị trường trọng điểm. Trung Quốc vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất đối với doanh nghiệp thành phố với kim ngạch XK trong 3 tháng đầu năm 2020 đạt 2,15 tỷ USD, tăng 31,6% so với cùng kỳ năm 2019 và chiếm 23,4% tỷ trọng XK.
Thị trường xuất khẩu lớn thứ hai là Hoa Kỳ với kim ngạch XK đạt 1,58 tỷ USD, tăng 5,9% so với cùng kỳ và chiếm tỷ trọng 17,2%.
XK sang thị trường Nhật Bản đạt 777,2 triệu USD, giảm 1,8% so với cùng kỳ và chiếm 8,5% tỷ trọng xuất khẩu.
Đối với các thị trường mà Việt Nam đã tham gia các Hiệp định thương mại tự do (FTA), trị giá xuất khẩu trong 3 tháng đầu năm 2020 có xu hướng giảm. Trong đó, xuất khẩu sang thị trường châu Âu (Hiệp định EVFTA) trong 3 tháng đầu năm 2020 đạt 1,155 tỷ USD, giảm 8,4% so với cùng kỳ và chiếm tỷ trọng 12,6% tổng kim ngạch xuất khẩu của thành phố.
Theo nhận định của TPHCM, trong quý I/2020, tăng trưởng kinh tế toàn cầu suy giảm do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, giá dầu thô giảm mạnh... Trong nước, giá cả bị tác động một phần bởi giá vàng, giá dầu của thế giới; ngành du lịch gặp khó khăn do dịch bệnh; ngành chăn nuôi chưa kịp hồi phục sau Dịch tả lợn châu Phi lại đối phó với nguy cơ nhiễm bệnh dịch cúm khác.
Đứng trước những khó khăn, thách thức này, Thành uỷ và UBND TPHCM đã lãnh đạo, chỉ đạo các ngành, quận, huyện vừa phải tập trung phòng, chống dịch một cách hiệu quả, quyết liệt với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, vừa phải bảo đảm thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Với nhiều giải pháp đồng bộ, mặc dù các chỉ tiêu phát triển thấp hơn so với cùng kỳ, nhưng vẫn có điểm sáng. Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) ước tăng 0,42% (cùng kỳ tăng 7,64%). Chỉ số sản xuất công nghiệp 3 tháng đầu năm 2020 đạt 99,01% so với cùng kỳ 2019, giảm 0,99%. Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt 316.909 tỷ đồng, giảm 1,7%; tổng vốn đầu tư xã hội đạt 60.276 tỷ đồng, giảm 15,7%, so với cùng kỳ (quý I/2019 tăng 11,9%)...
Đặc biệt, nhiều kịch bản, giải pháp về đẩy mạnh hỗ trợ phát triển sản xuất, khôi phục nền kinh tế sau đại dịch đang được TPHCM triển khai tới từng ngành, từng cấp nhằm tạo thuận lợi nhất cho người dân, DN sản xuất, kinh doanh... thúc đẩy “đầu tàu” kinh tế của cả nước phát triển.