Những "khoảng mờ" trên trang giấy...
(HQ Online) - Ngày 1/8 vừa qua, Nghị định 46/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thể thao chính thức có hiệu lực. Sự ra đời của Nghị định là hết sức cần thiết, phù hợp với sức phát triển mạnh mẽ của thể thao cũng như của toàn xã hội.
Tuy nhiên, ngay khi có hiệu lực, Nghị định này lập tức đã trở thành chủ đề gây tranh cãi khi có những điều khoản được đánh giá là "mơ hồ"... và đây cũng không phải lần đầu, văn bản trong lĩnh vực thể thao có "khoảng mờ" như thế.
Từ... quy định của FIFA
Lật lại dòng thời gian. Đó là vào ngày 31/3/2017 khi Nghị định 06/2017/NĐ-CP về kinh doanh đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế có hiệu lực. Nghị định này được xem là bước chuyển lớn trong công tác quản lý cấp vĩ mô, khi đặt cược bóng đá quốc tế, hành vi vi phạm pháp luật trước đây được hợp thức hóa, nhằm tăng cường kiểm soát vấn nạn lan tràn trong đời sống xã hội, tăng thêm nguồn thu cho ngân sách, tránh lượng lớn ngoại tệ chảy ra nước ngoài.
Tuy hợp pháp hóa việc kinh doanh đặt cược, nhưng Chính phủ nhấn mạnh quan điểm: Đây là hoạt động kinh doanh có điều kiện, không khuyến khích phát triển; chịu sự kiểm soát chặt chẽ của cơ quan quản lý nhà nước. Vì vậy, nhiều bước đi được đặt ra theo Nghị định như: Cho phép một doanh nghiệp được phép thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế trong 5 năm, sau đó tiến hành tổng kết; Doanh nghiệp được chọn thông qua đấu thầu; Việc đặt cược có những quy định hết sức cụ thể...
Sau khi ra đời, hành lang pháp lý để Nghị định 06 đi vào thực hiện tiếp tục được hoàn thiện khi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thể dục, thể thao đã được kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIV thông qua đã bổ sung thêm điều luật 68a Đặt cược thể thao. Bộ Tài chính cũng ban hành Thông tư hướng dẫn số 107 và Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch ban hành quyết định danh mục các giải đấu...
Nhưng đã 4 năm trôi qua, đặt cược bóng đá quốc tế vẫn nằm im trên giấy khi các doanh nghiệp vẫn không mặn mà với loại hình kinh doanh tưởng như hốt bạc này. Lý do thì đơn giản... vướng câu chữ trong Nghị định 06. Cụ thể, Nghị định 06 của Chính phủ có quy định danh mục giải đấu phải do Liên đoàn Bóng đá thế giới FIFA công bố và phê chuẩn. Chiếu theo quy định này, chỉ có khoảng hơn chục giải đấu như World Cup, các giải giao hữu... được phép đặt cược. Trong khi đó, 5 giải đấu hàng đầu châu Âu gồm: Anh, Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Ý vốn thu hút người chơi lại nằm ngoài.
... Đến "mơ hồ" thể thao khiêu dâm
Trở lại với Nghị định số 46/2019/NĐ-CP vừa có hiệu lực vào ngày 1/8 vừa qua. Rõ ràng với sự phát triển rất nhanh của thể thao trong đời sống xã hội hiện đại, sự ra đời của Nghị định này là rất cần thiết. Phạm vi điều chỉnh của nghị định này không chỉ với mảng thi đấu, thể thao chuyên nghiệp mà còn cả với việc tập luyện, thi đấu thể thao phong trào vốn đang bùng nổ, với nhiều mặt tích cực lẫn cả tiêu cực.
Gồm 4 chương, 31 điều, Nghị định số 46 quy định về hành vi vi phạm, hình thức xử phạt, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành vi vi phạm hành chính; thẩm quyền xử phạt và thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực thể thao. Trong đó, đáng chú ý, mức phạt tối đa trong lĩnh vực thể thao được quy định tại Nghị định này là 50 triệu đồng đối với cá nhân và 100 triệu đồng đối với tổ chức.
Nhưng, Điều 7 của Nghị định này quy định: Phạt tiền từ 5-10 triệu đồng đối với hành vi sử dụng các bài tập, môn thể thao hoặc các phương pháp tập luyện, thi đấu thể thao mang tính chất khiêu dâm, đồi trụy, kích động bạo lực, trái với đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục và bản sắc văn hóa dân tộc của Việt Nam, lại gây nhiều băn khoăn, kể cả với giới thể thao chuyên nghiệp khi khái niệm "mang tính chất khiêu dâm, đồi trụy, kích động bạo lực" là khá mơ hồ.
Không phủ nhận trong tập luyện, thi đấu thể thao hiện xuất hiện nhiều biến tướng mang tính chất khiêu dâm, bạo lực. Tuy nhiên, trừ những trường hợp cụ thể như thế, chính Thanh tra Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch khi trả lời báo chí cũng phải thừa nhận rằng: Quy định về môn thể thao khiêu dâm chỉ mang tính "định tính, khó xác định cụ thể và: "Không có môn thể thao khiêu dâm mà chỉ có những môn thể thao có hành vi khiêu dâm. Nếu nhận được thông tin về sự việc, chúng tôi sẽ mời chuyên gia xem xét để đưa ra kết luận"!
Cũng theo thanh tra Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, điều 7 của Nghị định mang tính răn đe, giáo dục hơn là xử phạt. Trong khi dư luận thì cho rằng, khó để xử phạt được cái gọi là "thể thao khiêu dâm, trái thuần phong mỹ tục".
Đó chính là sự mơ hồ trong văn bản luật, đôi khi sẽ lại làm khó chính những người thi hành luật.