Áp lực kép từ đà tăng giá của đồng USD

	Tăng lãi suất điều hành giúp giảm áp lực lên tỷ giá, cải thiện thanh khoản ngân hàng
	Lãi suất cho vay đang chịu áp lực tăng

VND có thể mất giá khoảng 3,5-4% so với đồng USD trong năm 2022

Gánh nặng gia tăng

Trong một báo cáo cập nhật ngành dệt may mới đây, SSI Research chỉ ra rằng, mặc dù hầu hết các công ty dệt may đều ghi nhận doanh thu bằng USD, nhưng nhiều chi phí của họ cũng được tính bằng USD, chẳng hạn như chi phí nguyên vật liệu, chi phí logistics và chi phí lãi vay. Theo đó, trong quý 2/2022, nhiều công ty đã ghi nhận khoản lỗ tỷ giá đã thực hiện và chưa thực hiện tăng đáng kể (dẫn đến khoản lỗ hoạt động tài chính) do tỷ giá USD/VND giảm 2% trong kỳ.

Theo phân tích của SSI Research, khi triển vọng bán hàng trở nên ảm đạm, trong khi tỷ giá USD/VND được dự báo sẽ tiếp tục giảm trong nửa cuối năm 2022, điều này sẽ tiếp tục ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp có chi phí bằng USD cao.

Báo cáo phân tích của Công ty chứng khoán VNDirect cũng nêu lên rằng, biến động bất lợi của tỷ giá hối đoái và lãi suất đồng USD tăng cao làm gia tăng chi phí đối với những doanh nghiệp có cơ cấu nợ lớn bằng đồng USD.

Theo đó, các doanh nghiệp phải chịu áp lực tăng chi phí lãi vay và lỗ tỷ giá (đánh giá lại khoản vay) do ảnh hưởng bất lợi của biến động tỷ giá và lãi vay đồng USD. Đồng USD mạnh lên sẽ kéo theo việc giá trị của chi phí lãi vay lẫn giá trị nợ gốc đều sẽ tăng lên khi quy ra VND. Thêm vào đó, những doanh nghiệp sử dụng khoản vay USD với lãi suất thả nổi sẽ chịu áp lực lớn hơn những khoản vay có lãi suất cố định. Bởi ngoài chịu tác động về tỷ giá lên chi phí lãi và nợ gốc, khoản vay thả nổi sẽ còn chịu thêm áp lực tăng chi phí lãi vay khi lãi suất khoản vay bằng đồng USD tăng lên do FED thắt chặt chính sách tiền tệ

Bên cạnh đó, những doanh nghiệp có tỷ trọng nợ vay ngắn hạn lớn sẽ bị tác động tiêu cực hơn những doanh nghiệp có tỷ trọng nợ vay dài hạn lớn. FED với quan điểm “diều hâu” hơn về thắt chặt chính sách tiền tệ, sẽ gây ra áp lực lớn lên tỷ giá hối đoái, khiến cho giá trị các khoản vay ngắn hạn gia tăng về nợ gốc, gây ra những rủi ro về dòng tiền đối với doanh nghiệp khi phải xoay sở để trả nợ gốc và chi phí lãi vay. Hơn nữa, khi khoản nợ vay ngắn hạn này đáo hạn, khả năng cao doanh nghiệp sẽ phải vay mới với lãi suất cao hơn để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ngược lại, những doanh nghiệp có tỷ trọng cao khoản vay USD dài hạn sẽ chưa phải đối diện với việc đáo hạn nợ gốc. Tuy nhiên, biến động bất lợi của tỷ giá cũng sẽ khiến cho các doanh nghiệp này phải đánh giá lại khoản vay và ghi nhận lỗ kế toán trên báo cáo kết quả kinh doanh, cũng như gia tăng chi phí lãi vay.

VNDirect cũng điểm tên một số doanh nghiệp có khoản nợ vay bằng USD lớn như Vingroup với dư nợ 65.550 tỷ đồng, chiếm 39,4% tổng dư nợ của doanh nghiệp; PGV có 36.868 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 86,6%; Vietnam Airlines có 21.815 tỷ đồng, tỷ trọng 66,3%; GE2 có 12.669 tỷ đồng, tỷ trọng 35,2%; NVL nợ 14.821 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 21,6%. Ngoài ra còn có nhiều doanh nghiệp trong ngành điện từ PC1, POW, QTP, HND… với khoản vay bằng USD từ 1.000 – 4.000 tỷ đồng…

Áp lực vẫn lớn

Cùng với việc tăng lãi suất điều hành thêm 75 điểm cơ bản lên biên độ mới từ 3,0% đến 3,25% của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cũng đã đưa ra quan điểm có phần “diều hâu” hơn về việc thắt chặt chính sách tiền tệ. Theo đó các quan chức FED dự báo lãi suất điều hành có thể tăng lên mức 4,25-4,5% vào cuối năm 2022 và 4,5-4,75% vào cuối năm 2023.

USD mạnh hơn đã gây áp lực lên tỷ giá hối đoái của Việt Nam. Tại thời điểm ngày 30/09/2022, chỉ số USD-Index (đo lường sức mạnh của đồng USD so với rổ tiền tệ) đạt 112,17 điểm. USD mạnh hơn khiến tỷ giá USD/VND trên thị trường liên ngân hàng tăng lên mức cao nhất lịch sử. Trong khi đó, tỷ giá trung tâm do NHNN ấn định cho cặp tỷ giá USD/VND ở mức 23.400. Sở Giao dịch NHNN cũng tăng giá bán USD giao ngay lên mức 23.925 đồng/USD.

Sáng 30/9, Ngân hàng Nhà nước đã điều chỉnh tỷ giá bán USD tại Sở giao dịch NHNN từ 23.700 đồng/USD lên 23.925 đồng/USD. Như vậy, từ đầu năm đến nay, NHNN đã tăng tỷ giá này thêm 905 đồng, tương đương tăng 3,9%. Chỉ trong khoảng thời gian ngắn, sau khi nâng lãi suất điều hành, NHNN đã tiếp tục sử dụng công cụ tỷ giá cho thấy sức ép lớn vẫn đang duy trì với các chỉ báo ổn định kinh tế vĩ mô.

Trong một báo cáo mới phát hành, Công ty chứng khoán VNDirect cho rằng tỷ giá hối đoái sẽ tiếp tục chịu áp lực trong những tháng cuối năm 2022 do đồng USD neo cao khi FED duy trì lộ trình tăng lãi suất. Tuy nhiên, vẫn có những yếu tố hỗ trợ tỷ giá, bao gồm dòng vốn FDI mạnh hơn, thặng dư thương mại cải thiện (dự báo đạt khoảng 8,9 tỷ USD trong năm 2022), thặng dư cán cân thanh toán, dự trữ ngoại hối đạt ngưỡng an toàn (tương đương 3,3 tháng nhập khẩu).

Theo đó, dự báo VND có thể mất giá khoảng 3,5-4% so với đồng USD trong năm 2022. Sang năm 2023, VNDirect kỳ vọng áp lực lên tỷ giá hối đoái của Việt Nam sẽ hạ nhiệt đáng kể và dự báo VND tăng giá so với USD trong năm 2023 do FED chuyển từ "thắt chặt chính sách tiền tệ" sang "bình thường hóa chính sách" trong năm tới và lãi suất USD giảm nhẹ trong nửa cuối năm 2023. Bên cạnh đó, lãi suất VND duy trì xu hướng tăng trong năm 2023 cùng với bộ đệm tốt từ thặng dư thương mại và cán cân thanh toán, dự trữ ngoại hối cải thiện trong năm 2023.