Xuất nhập khẩu tăng - thu ngân sách tăng nhưng khó khăn phía trước

	Thành phố Hồ Chí Minh: Xuất nhập khẩu tăng trưởng ấn tượng
	Xuất nhập khẩu tăng nhanh, Hải quan thu đạt 40,62% dự toán
	Infographics: Xuất nhập khẩu tăng 2 con số ở 5 châu lục

Dịch Covid-19 diễn biến nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến hoạt động XNK.

Ảnh hưởng lớn từ dịch

Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến hoạt động XNK, làm đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa, nguyên liệu phục vụ cho sản xuất XK của DN, công tác thu ngân sách nhà nước của ngành Hải quan càng trở nên khó khăn hơn.

Năm 2021 mới đi qua được 8 tháng nhưng có đến 7 tháng cả nước phải căng mình chống dịch, hoạt động XNK từ cửa khẩu, cảng biển cho tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN trong nội địa liên tục bị gián đoạn do dịch bùng phát mạnh ở nhiều địa phương trong cả nước. Có thể nói, năm 2021 là một năm đặc biệt khó khăn đối với kinh tế nói chung và hoạt động của DN nói riêng.

Sự gia tăng của dịch bệnh đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến tất cả các lĩnh vực, tác động không nhỏ đến chuỗi cung ứng và lưu chuyển thương mại, làm đình trệ các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước. Tuy nhiên, nhờ tích cực thực hiện có hiệu quả các biện pháp vừa chống dịch Covid-19 vừa tạo thuận lợi cho hoạt động XNK, tháo gỡ khó khăn cho DN, tổng kim ngạch XNK chung của cả nước trong 8 tháng đầu năm dự kiến đạt 428,82 tỷ USD, tăng 27,2% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó kim ngạch XK ước đạt 212,55 tỷ USD, tăng 21,2% và kim ngạch NK ước đạt 216,27 tỷ USD, tăng 33,8% so với cùng kỳ năm trước. Số thu ngân sách ước đạt 250.871 tỷ đồng, đạt 79,6% dự toán, đạt 75,58% chỉ tiêu phấn đấu, tăng 30,07% so với cùng kỳ năm 2020.

Công chức Chi cục hải quan cửa khẩu cảng Đình Vũ, Cục Hải quan Hải Phòng kiểm tra thực tế hàng hóa nhập khẩu. Ảnh: T.BÌNH

Mặc dù, trong bối cảnh dịch Covid-19 tiếp tục có những diễn biến phức tạp, lan rộng ra nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước, đặc biệt là tại TPHCM - đầu tàu kinh tế của cả nước và nhiều tỉnh thành khác tại khu vực phía Nam, hoạt động XNK trong tháng 7 đang có phần chững lại. Nhưng tình hình XNK vẫn tăng là do nhiều đơn hàng của các DN đã ký các hợp đồng NK từ trước khi dịch bệnh bùng phát nên hàng hóa vẫn được làm thủ tục giúp cho công tác thu NSNN của ngành Hải quan tăng cao. Theo đó, tính chung 7 tháng, hoạt động XNK vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng cao so với cùng kỳ năm trước.

Bước sang tháng 8 đà tăng trưởng này đang chậm lại, nhiều đơn hàng trước đó của DN đã kết thúc kéo theo tốc độ tăng trưởng hàng hóa đã sụt giảm trầm trọng, giảm tới 5,8% so với tháng 7 và số thu của toàn Ngành cũng chỉ đạt 19.311 tỷ đồng.

Mặt khác, việc thực hiện các cam kết quốc tế hội nhập về thuế quan theo các cam kết Hiệp định Thương mại tự do (FTA) cũng khiến số thu ngân sách từ thuế NK sụt giảm, ảnh hưởng đến công tác thu NSNN nói chung. Các FTA tác động giảm thu trực tiếp từ lượng và trị giá hàng hóa NK từ các nước đã ký kết. Ngoài ra, FTA còn gây giảm thu gián tiếp từ việc “chuyển hướng thương mại”, nghĩa là các nhà NK chuyển hướng sang nhập từ các nước có cam kết FTA để được hưởng thuế suất ưu đãi đặc biệt thay vì NK từ các nước ngoài FTA như trước đây.

Do đó, không thể phủ nhận rằng, việc thực hiện các cam kết thuế quan theo lộ trình trong các FTA và dịch bệnh hoành hành đã tác động mạnh mẽ tới số thu NSNN từ hoạt động XNK của ngành Hải quan, đặc biệt là năm 2021.

Cùng doanh nghiệp vượt khó

Trong những tháng còn lại của năm 2021, ngành Hải quan xác định, việc thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách sẽ khó khăn khi tình hình dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp, ảnh hưởng xấu đến hoạt động XNK của DN.

Do đó, để tạo thuận lợi cho DN làm thủ tục trong bối cảnh nhiều tỉnh, thành phố duy trì việc thực hiện Chỉ thị 16, Tổng cục Hải quan cũng triển khai mạnh mẽ việc áp dụng công nghệ thông tin, các phương thức giao dịch điện tử để hỗ trợ DN hoàn thành thủ tục hải quan, ứng dụng toàn diện trong tất cả các lĩnh vực nghiệp vụ của cơ quan hải quan, góp phần đơn giản hóa quy trình, thủ tục hải quan, giảm thời gian thông quan cho DN.

Đảm bảo 100% cục hải quan và chi cục hải quan thực hiện thủ tục hải quan điện tử, thu nộp ngân sách có thể thực hiện mọi lúc, mọi nơi, mọi phương tiện.

Tổng cục Hải quan cũng yêu cầu các đơn vị hải quan tỉnh, thành phố thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp đồng hành cùng DN tháo gỡ khó khăn, đảm bảo nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất, kinh doanh, cũng như không làm đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa. Trong đó, Tổng cục Hải quan yêu cầu các đơn vị thuộc và trực thuộc thực hiện các giải pháp hỗ trợ, tạo thuận lợi tối đa cho các cá nhân, DN, đảm bảo quản lý hải quan trong tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, chú trọng công tác cải cách thủ tục hành chính.

Song song đó là thực hiện các giải pháp hỗ trợ, tạo thuận lợi tối đa cho các cá nhân, DN trong thực hiện thủ tục hải quan, áp dụng phương pháp quản lý hải quan hiện đại đảm bảo công tác giám sát, kiểm tra hàng hóa XNK nhanh chóng, góp phần đẩy lùi và hạn chế tối đa khả năng lây lan của dịch bệnh; tăng cường họp trực tuyến, làm việc từ xa để đảm bảo các hoạt động của đơn vị không bị gián đoạn bởi dịch bệnh.

Đặc biệt, nhằm phấn đấu thu ngân sách đạt và vượt chỉ tiêu dự toán được giao, trong những tháng cuối năm 2021, Tổng cục Hải quan chỉ đạo toàn ngành bám sát và triển khai nghiêm túc Chỉ thị 215/CT-TCHQ về việc tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, quyết liệt triển khai nhiệm vụ thu và công tác chống thất thu, theo công văn số 119/TCHQ-GSQL về tăng cường hoạt động kiểm tra, kiểm soát hàng hóa XNK.

Trong đó, ngành Hải quan sẽ tiếp tục đôn đốc các cục hải quan tỉnh, thành phố triển khai các biện pháp cấp bách thực hiện “mục tiêu kép” vừa phòng chống dịch Covid-19 vừa tạo thuận lợi cho hoạt động XNK.

Cùng với việc nỗ lực thông quan hàng hóa, cơ quan Hải quan cũng có đề xuất với các bộ quản lý chuyên ngành trong việc tháo gỡ khó khăn cho DN trong quá trình XNK, nhằm không để đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa của DN trong thời gian thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16.