Xuất khẩu trái cây vào Hoa Kỳ vẫn còn nhiều thách thức

Vải là một trong 8 loại trái cây tươi được phép nhập khẩu vào Hoa Kỳ.

Thị trường tiêu thụ trái cây khổng lồ

Ông Đỗ Ngọc Hưng, Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ thông tin, năm 2023, Hoa Kỳ nhập khẩu rau quả tươi và đông lạnh trị giá khoảng 20 tỷ USD trong đó chủ yếu là quả mọng berries (4,3 tỷ USD), bơ (2,98 tỷ USD), chuối (2,76 tỷ USD), nho (2,49 tỷ USD), quả có múi (1,89 tỷ USD), dâu tây (1,49 tỷ USD)…

Thị trường Hoa Kỳ còn nhiều dư địa cho trái cây Việt Nam mở rộng và phát triển. Đây là thị trường tiêu thụ trái cây khổng lồ với nhu cầu đa dạng, ngày càng chú trọng các loại rau quả, thực phẩm hữu cơ có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là các loại trái cây lệch mùa vụ, trái cây nhiệt đới mà sản lượng trong nước hạn chế.

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, 4 tháng đầu năm, xuất khẩu rau quả sang Hoa Kỳ đạt 93 triệu USD, tăng 33% so với cùng kỳ 2023.

Theo ông Đỗ Ngọc Hưng, hiện hệ thống phân phối của thị trường Hoa Kỳ rất đa dạng, nhiều kênh phân phối như siêu thị, chợ nông sản, cửa hàng tạp hóa, thương mại điện tử, ngoài ra tính đa dạng và cởi mở trong văn hóa thúc đẩy người tiêu dùng muốn thử nghiệm sản phẩm mới, đặc sản, bổ dưỡng cho sức khỏe đặc biệt là trái cây nhiệt đới.

Trong khi đó, các doanh nghiệp Việt Nam ngày càng có nhiều kinh nghiệm xuất khẩu sang Hoa Kỳ và luôn nhận được sự đồng hành của các cơ quan quản lý nhà nước.

Riêng với trái cây, hiện nay Việt Nam có 8 loại trái cây tươi được phép nhập khẩu vào Hoa Kỳ bao gồm thanh long, xoài, nhãn, vải, chôm chôm, vú sữa, bưởi, dừa.

Trái cây nhập khẩu vào Hoa Kỳ chịu sự điều chỉnh của nhiều quy định và đạo luật khác nhau như Đạo luật Bảo vệ thực vật, Đạo luật Hiện đại hóa an toàn thực phẩm, Đạo luật Bảo vệ chất lượng thực phẩm, Chương trình Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật.

“Hoa Kỳ yêu cầu doanh nghiệp xuất khẩu nông sản thực phẩm phải đăng ký cơ sở sản xuất và đăng ký đại diện tại Mỹ làm đầu mối liên lạc. Cứ sau 2 năm, doanh nghiệp nước ngoài đang xuất hàng thực phẩm vào Mỹ phải tiến hành đăng ký lại cơ sở sản xuất và người đại diện được cấp mã số kinh doanh hợp lệ với mặt hàng”, ông Đỗ Ngọc Hưng thông tin và cho biết, vùng trồng và chế biến trái cây phải đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn như GlobalGAP, chứng chỉ môi trường, ISO, HACCP, USDA, đảm bảo không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật không được đăng ký tại Hoa Kỳ, không nhiễm các loại vi sinh vật, vi khuẩn, nấm mốc, quá trình thu hoạch phải đảm bảo không ảnh hưởng đến chất lượng trái cây.

Thách thức khoảng cách địa lý

Theo Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, so với các nước xuất khẩu sang Hoa Kỳ, đặc biệt là các nước khu vực châu Mỹ, mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam gặp một số khó khăn, thách thức như: tính mùa vụ thời gian thu hoạch ngắn, sản phẩm tươi nhanh hỏng; khoảng cách địa lý xa làm phát sinh thời gian và chi phí phí vận chuyển. Cùng với đó là gia tăng cạnh tranh từ các thị trường Nam Mỹ, châu Á có cùng sản phẩm.

Bên cạnh đó, công nghệ bảo quản còn hạn chế, sản phẩm qua quá trình chiếu xạ bị thay đổi nhiệt độ nên không giữ được chất lượng ban đầu, độ tươi ngon giảm nhiều sau khi hàng cập cảng. Quy mô sản xuất trong nước còn nhỏ lẻ, khó đáp ứng được số lượng và yêu cầu từ nhà nhập khẩu. Doanh nghiệp chưa đầu tư đúng mức về khâu đóng gói, bao bì, mẫu mã và quảng bá tại thị trường Hoa Kỳ.

Để gia tăng xuất khẩu vào thị trường này, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ khuyến nghị địa phương và doanh nghiệp cần nâng cao giá trị gia tăng của trái cây mùa vụ, bổ sung sản phẩm chế biến như trái cây khô, bột trái cây, sản phẩm đóng hộp có thể tiêu thụ quanh năm. Ứng dụng công nghệ mới giúp kéo dài thời gian bảo quản trái cây.

Đồng thời xây dựng kế hoạch tổng thể để triển khai bài bản, đồng bộ, có điểm nhấn và kiên trì công tác quảng bá, xúc tiến thương mại trái cây mùa vụ, xây dựng câu chuyện gắn với trái cây, khai thác hình ảnh thực tế vùng trồng, tổ chức gian hàng giới thiệu sản phẩm tại các khu chợ người Việt, người châu Á…

Đối với đơn vị logistics, khuyến khích phát huy thế mạnh hệ thống hạ tầng, tối ưu hoá mô hình logistics chuyên dụng dành cho nông sản phục vụ xuất khẩu; chung tay hỗ trợ của các doanh nghiệp vận tải để giảm cước vận chuyển trái cây mùa vụ vào các dịp cao điểm từ Việt Nam sang Hoa Kỳ và các thị trường khác.

Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phat triển nông thôn trao đổi, đàm phán với cơ quan chức năng Hoa Kỳ cho phép áp dụng thêm các biện pháp xử lý kiểm dịch khác như xử lý hơi nước nóng để tiết giảm chi phí và tận dụng nguồn lực và trang thiết bị hiện có.