Xuất khẩu không gian nội thất: Hướng mở đầy triển vọng cho gỗ Việt

	Điều gì đang chờ đợi xuất khẩu gỗ Việt?
	Gỗ Việt đương đầu 3 thách thức cực lớn
	Mỹ điều tra xuất xứ, gỗ Việt cuống cuồng lo loạt thị trường khởi xướng
	Khắp thế giới đổ dồn về ngành chế biến gỗ Việt Nam

Đẩy mạnh khâu thiết kế, XK cả không gian nội thất đem lại giá trị gia tăng cao hơn nhiều lần XK sản phẩm đơn lẻ. Ảnh: S.T.

Khó nhưng lợi nhuận lớn

Công ty CP Xây dựng kiến trúc AA là DN khá điển hình trong ngành gỗ có định hướng đẩy mạnh XK cả không gian nội thất. Công ty đã tạo dựng một nhà máy vào năm 1996 và bắt đầu sản xuất đồ gỗ nội thất theo hợp đồng. Trong vòng 2 thập kỷ qua, Công ty mở rộng thị trường ra Bắc Mỹ, châu Âu, Trung Á và Nam Á. Khách hàng của AA là những tập đoàn điều hành khách sạn và nghỉ dưỡng 5 sao lớn trên thế giới như Starwood, Accor, IHG, Marriott, Hilton, Hyatt và Fairmont...

Ông Nguyễn Chánh Phương - Phó Tổng giám đốc Công ty cho biết: XK không gian nội thất không còn là tiềm năng mà đã là hiện thực với AA. Tại Showroom Gallery của Công ty trong khu công nghệ cao TP HCM, 5 collection (bộ sưu tập) các sản phẩm, thiết kế mới chưa được giới thiệu chính thức ra thị trường đang được trưng bày. Toàn bộ sản phẩm sản xuất theo bộ với phong cách châu Âu với kỹ thuật làm màu khá công phu, chủ yếu làm bằng tay. Các phụ kiện kim loại đi kèm có những hoa văn đơn giản nhưng cũng có những hoa văn phức tạp đòi hỏi kỹ thuật làm khuôn kỹ lưỡng. Một chiếc bàn trong bộ sưu tập mới chưa công bố được AA dự kiến bán với giá 10 nghìn USD. Trong đó, chi phí vật liệu chưa tới 10%, lợi nhuận khoảng 10%. Số còn lại là nỗ lực để xây dựng thương hiệu, thiết kế, xây dựng quản trị nhà máy…

Ông Nguyễn Chánh Phương cho hay: Phát triển sản phẩm, DN sẽ bắt đầu từ thương hiệu, thị trường và tiếp đến là khâu thiết kế. Hiện tại, AA có hơn 100 kiến trúc sư và các nhà thiết kế. Do chưa có nguồn thiết kế nội địa đủ mạnh, AA lựa chọn hợp tác với các nhà thiết kế nước ngoài, dùng các giá trị của thiết kế để tạo ra giá trị gia tăng.

“Phần lớn ở Việt Nam hiện nay mới tập trung làm sản xuất, làm không gian thì khó hơn, đặc biệt là làm các công trình nước ngoài. XK không gian nội thất không nhiều DN trong nước làm được. Do đó, nếu XK được không gian có nghĩa là DN đã đạt được đỉnh cao trong nghề nghiệp. Làm cả công trình đòi hỏi nhiều kỹ năng quản trị khác nhau. Cụ thể như, ngoài việc làm ra một sản phẩm tốt, đòi hỏi các kỹ năng quản lý dự án, điều phối cả chuỗi bắt đầu từ nhu cầu đến khi tạo ra sản phẩm… Đương nhiên, XK cả không gian nội thất sẽ đem lại lợi nhuận nhiều hơn”, ông Phương chia sẻ.

Từng bước hoàn thiện chuỗi giá trị

Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN&PTNT) phân tích: Năm 2019, tổng giá trị tiêu dùng của ngành gỗ và nội thất toàn cầu đạt 450 tỷ USD, nhưng trong đó lĩnh vực sản xuất chỉ chiếm 140 tỷ USD, còn lại chia đều cho 3 lĩnh vực sáng tạo - thương mại - thương hiệu. Tiềm năng và dư địa thị trường cho Việt Nam vẫn còn rất rộng. Hiện nay, hầu hết giá trị của ngành chế biến lâm sản Việt Nam vẫn nằm trong lĩnh vực sản xuất. Trong một sản phẩm gỗ, nguyên vật liệu và sản xuất chỉ chiếm 30% giá trị, 70% còn lại là giá trị thiết kế. Sản phẩm có thiết kế đẹp giá bán càng cao. Thị trường thế giới đã qua giai đoạn cạnh tranh về giá, hiện nay cạnh tranh về chất lượng và tất yếu trong tương lai là cạnh tranh về thiết kế trong khuynh hướng cá nhân hóa ngày càng cao. Thống kê của Hội đồng thiết kế Anh khảo sát 1.500 DN về hiệu quả của thiết kế đối với hoạt động kinh doanh và cho thấy cứ 100 Bảng chi cho thiết kế sẽ đem lại tăng doanh thu là 225 Bảng, giúp DN tăng thêm khoảng 6,3% thị phần.

“Để đạt mục tiêu XK 20 tỷ USD vào năm 2025 đã đặt ra, ngành không thể tiếp tục chỉ dựa vào giá trị sản xuất, khó mở rộng quy mô sản xuất và khi lao động giá rẻ không còn là lợi thế. Thiết kế và thương mại, thương hiệu đóng vai trò sống còn tạo ra sức cạnh tranh cho ngành chế biến gỗ và nội thất của Việt Nam trong tương lai. Trong trung hạn, định hướng của toàn ngành là mở rộng đầu tư hoàn thiện chuỗi giá trị từ sản xuất – thiết kế - thương mại đến thương hiệu”, đại diện Tổng cục Lâm nghiệp nhấn mạnh.

Xung quanh câu chuyện XK vững bền, nâng cao giá trị gia tăng cho ngành gỗ, ông Nguyễn Quốc Khanh - Chủ tịch Hội thủ công mỹ nghệ và chế biến gỗ TP HCM (Hawa) đánh giá: Với đặc thù phần lớn DN trong ngành vẫn ở quy mô nhỏ thì việc nghĩ ngắn, giải quyết chuyện cơm, áo thường nhật là khó tránh nhưng nếu không có được tầm nhìn định hướng phát triển lâu dài, không có tâm huyết với ngành thì sẽ khó tiến đến câu chuyện bền vững. Sẵn sàng đầu tư cho những giá trị vô hình như thiết kế, thương mại, thương hiệu là cách để DN tự nâng tầm. Với thiết kế, đây là điểm yếu của DN Việt nhưng hoàn toàn có thể đầu tư để khai thác, từ việc tập trung hơn nữa trong công tác đào tạo đến việc thuê hay mua thiết kế từ các quốc gia có thế mạnh…

Về dài hạn, Tổng cục Lâm nghiệp nêu rõ, quy hoạch vùng sản xuất tập trung là yếu tố quan trọng. Phân bố vùng sản xuất và chế biến của ngành gỗ và nội thất hiện nay tập trung chủ yếu tại các địa phương có thế mạnh truyền thống: Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Tây Ninh, Bình Định. Tại các vùng này nên tập trung khai thác lợi thế cốt lõi sản xuất, hướng đến mô hình các khu sản xuất tập trung nhằm tận dụng tối đa lợi thế nguồn lực của vùng và hỗ trợ từ các ngành liên quan. Bên cạnh đó, cần tận dụng lợi thế của TPHCM, Hà Nội vốn là các trung tâm thương mại, dịch vụ lớn của cả nước để tập trung phát triển các giá trị mềm như thiết kế, cầu nối thương mại, hội chợ, đào tạo và chuyển giao công nghệ…