Xuất khẩu cá tra kỳ vọng tăng trưởng những tháng cuối năm

	Cá tra xuất khẩu sang Bỉ tăng hơn 34%
	Xuất khẩu cá tra sang Trung Đông giảm
	Xuất khẩu khó khăn, giá cá tra “lao dốc”

Các doanh nghiệp kỳ vọng xuất khẩu cá tra sẽ tăng trong cuối năm 2019. Ảnh: T.H

Tăng trưởng âm

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tính đến hết tháng 7/2019, giá trị XK cá tra của 5 tháng liên tiếp (từ tháng 3/2019) đều giảm so với cùng kỳ năm trước. Do đó, tổng giá trị XK cá tra trong 7 tháng đầu năm nay giảm 5,5%, đạt 1,13 tỷ USD. Riêng tháng 7/2019, giá trị XK cá tra giảm 12,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhiều khả năng, trong các tháng tới, XK cá tra khó thoát khỏi mức tăng trưởng âm kéo dài.

Tháng 7/2019, giá trị XK cá tra sang Mỹ đạt 25,6 triệu USD, giảm 56,2% so với cùng kỳ năm trước. Tính đến hết tháng 7/2019, tổng giá trị đạt 167,6 triệu USD, giảm 34,3% so với cùng kỳ năm 2018. Cho dù, Mỹ vẫn đứng thứ 2 trong top thị trường XK lớn nhất của cá tra Việt Nam nhưng từ nay tới hết năm 2019, XK cá tra sang thị trường này khó thoát khỏi mức tăng trưởng âm và sẽ còn tiếp tục giảm trong các tháng tới. Nhiều rào cản kỹ thuật và thương mại tại thị trường này đang được dựng lên đối với nhiều nguồn cung cá thịt trắng, trong đó có cả Trung Quốc và Việt Nam.

Các doanh nghiệp XK cá tra vẫn cố gắng đẩy mạnh XK cá tra sang một số thị trường tiềm năng khác, trong đó đáng chú ý là thị trường Bahrain và Qatar. Nửa đầu năm nay, giá trị XK cá tra sang hai thị trường này tăng rất mạnh, Brahrain tăng 209,8% đạt 14,9 triệu USD và Qatar tăng 109,8%, đạt 2,26 triệu USD. Ngoài ra, XK sang thị trường Kuwait cũng tăng 13,3%.

Trong top 10 thị trường XK cá tra lớn nhất Việt Nam thì ASEAN và Trung Đông là hai khối thị trường được đánh giá là quan trọng và rất đáng lưu ý cho các DN XK cá tra Việt Nam.

Tuy nhiên, cho tới nay thị trường Ảrập Xêút vẫn chưa được mở cửa trở lại, đây là một thiệt thòi lớn cho các doanh nghiệp XK cá tra Việt Nam trong thời gian qua. Thị trường này cũng dựng rào cản thương mại đối với cá tra Việt Nam khi gia tăng tiêu chuẩn về “Chương trình chăn nuôi Halal” khi áp dụng với cả các sản phẩm thức ăn chăn nuôi và cơ sở sản xuất giống, chứ không riêng gì đối với sản phẩm NK. Hiện nay, các DN XK cá tra vẫn đang trông chờ vào các động thái tích cực từ phía Ảrập Xêút để hoạt động XK được bình thường trở lại.

Tác động từ nhiều phía

Do tác động từ nhiều phía, XK cá tra của Việt Nam sang một số thị trường có sự tăng trưởng đột biến. Trong đó, 7 tháng đầu năm 2019, tổng giá trị XK cá tra sang thị trường Trung Quốc - Hồng Kông đạt 320 triệu USD, tăng 10,4% so với cùng kỳ năm 2018. Trong đó, riêng tháng 7/2019, giá trị XK sang thị trường này tăng trưởng đột biến 71,1% so với cùng kỳ năm ngoái cho dù giá trị XK cá tra sang Hồng Kông giảm 19,1%.

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đã khiến cho hàng hóa XK Trung Quốc đang luân chuyển chậm chạp. Động thái Trung Quốc phá giá đồng Nhân dân tệ để thúc đẩy XK và giảm nhập khẩu cũng làm giảm lượng hàng hóa vào thị trường này. XK cá tra Việt Nam sau nhiều năm tăng khả quan đã có 3 tháng (trong 7 tháng đầu năm nay) giá trị XK giảm sang thị trường này.

Hơn thế nữa, kế hoạch “nội địa hóa” cá tra Trung Quốc cũng đang được Chính phủ nước này khuyến khích và đầu tư. Có thể trong nửa cuối năm nay, XK cá tra Việt Nam sang Trung Quốc - Hồng Kông vẫn tăng trưởng dương nhưng không đạt được mức như kỳ vọng.

Với tác động từ hiệp định EVFTA, dự báo, quý III/2019, XK cá tra sang EU tiếp tục giữ tốc độ tăng trưởng tương đương với hai quý đầu năm. Có một thuận lợi với cá tra Việt Nam tại EU là sau khi EVFTA có hiệu lực, XK cá tra sẽ có nhiều cơ hội hơn nữa để đẩy mạnh sang thị trường này.

Với 2 sản phẩm cá tra chủ lực là cá tra phile tươi, ướp lạnh (HS 030432) thuế sẽ giảm từ 9% xuống 0% sau 3 năm; cá tra phile đông lạnh (HS 030462) sẽ giảm từ 5,5% xuống còn 0% sau 3 năm EVFTA có hiệu lực. Sản phẩm cá tra đông lạnh (HS 030324) được xóa bỏ thuế trong vòng 3 năm từ mức 8% như hiện nay.

Đức là một trong những thị trường nhập khẩu cá tra giá cao ở EU. Hiện nay, có khoảng 15 doanh nghiệp XK cá tra sang thị trường Đức, trong đó phần lớn tập trung tại hai địa phương là Đồng Tháp và Cần Thơ. Cá tra phile đông lạnh là sản phẩm XK chiếm tỷ trọng hơn 90% trong cơ cấu XK cá tra của các DN sang thị trường Đức.

Trong tháng 7/2019, giá trị XK cá tra sang thị trường Anh bắt đầu giảm và chậm lại rõ rệt. Đây là thị trường được đánh giá là tiềm năng lớn tại khu vực này với giá tốt và ưa chuộng sản phẩm cá tra chất lượng cao. Tính đến hết tháng 7/2019, giá trị XK cá tra sang thị trường Anh - thị trường lớn thứ 2 tại EU đạt 33,3 triệu USD, tăng 36,3%, riêng tháng 7/2019, giá trị giảm 10% so với cùng kỳ năm trước. XK cá tra sang Đức và Bỉ trong 7 tháng đầu năm nay tăng trưởng tốt, lần lượt tăng 39,6% và 32,5% so với cùng kỳ năm 2018. Nhờ giá trị XK tăng trưởng dương ở một số thị trường đơn lẻ lớn nên tổng giá trị xuất cá tra sang EU trong 7 tháng đầu năm đạt 156,7 triệu USD, tăng 12,6%.

Ngoài ra, trong 7 tháng đầu năm 2019, giá trị XK cá tra sang ASEAN tăng 4,6%; Mexico tăng 13%; Nhật Bản tăng 7,7% nhưng XK sang Brazil lại giảm 25,4%, Colombia giảm 18,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Dự báo, trong nửa cuối năm, mức tăng trưởng tại các thị trường lớn tiềm năng này vẫn như nửa đầu năm.

Giá cá tra nguyên liệu và cá tra giống tại Đồng bằng sông Cửu Long tiếp tục giảm thêm do ảnh hưởng và tác động ngược từ thị trường. Giá XK cũng giảm trong thời gian qua khiến giá trị XK giảm. Sự khó khăn trong hoạt động XK chung tại nhiều thị trường lớn trên thế giới khiến bức tranh XK cá tra trong 7 tháng đầu năm 2019 chưa có dấu hiệu khả quan hơn và có khả năng tiếp tục trong quý tới.