Xác định hàng hoá của Việt Nam và sản xuất tại Việt Nam: Cần cụ thể và bao quát hơn

Hàng trăm máy điều hòa nhiệt độ trong lô hàng 500 triệu đồng không hóa đơn, chứng từ (HQ Online) - Lô hàng chứa nhiều hàng hóa vi phạm là dàn nóng, dàn lạnh điều hòa nhiệt độ vừa bị lực lượng Quản ...

Hàng nhập khẩu giả nhãn mác Việt Nam: Chủ nhãn hàng bị làm giả có liên quan? (HQ Online) - Nhiều vụ nhập khẩu hàng Trung Quốc nhưng thể hiện nhãn mác Việt Nam đã bị cơ quan Hải quan phát hiện, ngăn ...

Bà Bùi Kim Thuỳ, Trưởng Đại diện hội Đồng kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN tại Việt Nam trao đổi tại hội thảo. Ảnh: Nguyễn Huế

Nhiều thắc mắc

Ghi nhận sự cần thiết của việc Ban hành dự thảo Thông tư, tuy nhiên ông Nguyễn Hữu Nam, Trưởng phòng pháp chế VCCI cũng đề nghị Bộ Công Thương cần thận trọng khi ban hành thông tư, tránh nóng vội do áp lực của dư luận gây ảnh hưởng đến DN. Bên cạnh đó, các quy định đưa ra cũng cần có ví dụ cụ thể để dẫn chiếu. Trong các quy định hướng dẫn xác định hàng hoá của Việt Nam và sản xuất tại Việt Nam cũng nên cân nhắc đối với một số sản phẩm có công đoạn sản xuất cuối cùng tại Việt Nam. Do đó, các tiêu chí về chuyển đổi mã số cần cân nhắc kỹ tránh trường hợp nhiều hàng hoá đang sản xuất tại Việt Nam mà không được công nhận là hàng hoá có xuất xứ Việt Nam.

“Đối chiếu với các tiêu chí tại Thông tư thì nhiều tập đoàn lớn của nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam sẽ không đáp ứng được. Ví dụ như trường hợp của Panasonic đang nhập toàn bộ từ nước ngoài về và xuất đi sẽ không đáp ứng được các tiêu chí của Thông tư. Bộ Công Thương cân nhắc kỹ các tiêu chuẩn, quy chuẩn của các quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các quốc gia lân cận để đưa ra các quy định phù hợp nhất, đáp ứng được nguyện vọng của người tiêu dùng nhưng vẫn đảm bảo quyền lợi kinh doanh của các DN trên lãnh thổ Việt Nam”, ông Nam đề nghị.

Cũng liên quan đến vấn đề nêu trên, Đại diện Công ty Intel tại châu Á cho rằng, việc ra đời của Thông tư là rất cần thiết vì chưa bao giờ Chính phủ các nước lại quan tâm đến xuất xứ hàng hoá như hiện nay. Thời gian qua, Công ty Intel Việt Nam cũng giải quyết khá nhiều vấn đề về xuất xứ hàng hoá tại các nước .

Tuy nhiên, đại diện Công ty Intel cũng nêu một số thắc mắc. Trong đó, về phạm vi điều chỉnh hiện tại hàng hoá của Intel đang xuất khẩu (XK) ra nước ngoài nhưng có nhiều nhà phân phối của Việt Nam lại nhập khẩu (NK) sản phẩm của Intel từ nước ngoài về để bán tại thị trường nội địa. Bên cạnh đó, nhiều DN cũng mua nguyên liệu tại Việt Nam sản xuất tại Việt Nam, chuyển tiêu thụ nội địa rồi ghi nhãn mác xuất xứ Việt Nam thì có bị điều chỉnh bởi Thông tư không? Đối với các mặt hàng công nghệ cao thuế NK 0%, ít khi khách hàng yêu cầu xuất xứ thì căn cứ nào để xin chứng nhận xuất xứ không phải để hưởng ưu đãi thuế, có thể áp dụng Thông tư này không?.

Liên quan đến các tiêu chí xác định hàng hoá là của Việt Nam hoặc sản xuất tại Việt Nam, đại diện Intel cho biết, DN đang đầu tư tại Việt Nam, đóng góp không chỉ về công nghệ và con người mà cả công đoạn sản xuất cuối cùng (không phải sản xuất đơn giản) nhưng vẫn không đáp ứng được tiêu chí chuyển đổi HS.

Như vậy, toàn bộ hàng hoá hoàn tất công đoạn cuối cùng ghi xuất xứ tại Việt Nam, có đúng không? Từ các thắc mắc trên, đại diện Intel đề nghị, Ban soạn thảo khi đưa ra tiêu chí cần xét đến ngành nghề sản xuất, công nghệ cao và quy trình sản xuất, tự động hoá, mức độ đầu tư của DN đặc biệt về con người… để có các quy định công bằng với DN.

Đại diện Công ty thiết bị điện tử Omron Việt Nam cũng thắc mắc về việc hàng hoá mua nguyên liệu trong nước đóng gói lại có được ghi "Made in Việt Nam"? Đại diện Vinamilk thì cho rằng, 5 cách ghi thể hiện hàng hoá là của Việt Nam có sự khác biệt lớn. Hiện nay có nhiều DN FDI gia công tại nước ngoài đang ghi là chế tác tại Việt Nam do vậy cần phải quy định rõ từng trường hợp để tránh nhầm lẫn cho người tiêu dùng.

Cũng theo đại diện Vinamilk, Thông tư cần làm rõ quy định về hàm lượng GTGT. Đặc biệt đối với các trường hợp nguyên liệu đầu vào được NK từ nước thứ 3 nhưng là hàng có xuất xứ tại Việt Nam có được xem là một phần trong tổng giá trị hàng hoá được sản xuất và chế biến tại Việt Nam?

Đại diện một DN cũng thắc mắc về việc Quy định về xuất xứ hàng hoá bắt buộc DN phải ghi xuất xứ hàng hoá trên bao bì trong khi Thông tư lại không bắt buộc?… Ngoài các câu hỏi nêu trên một số DN cũng nêu thắc mắc về việc có được cộng gộp GTGT đối với các yếu tố trung gian, các bán thành phẩm được sản xuất ra tại Việt Nam để làm ra sản phẩm hoàn chỉnh.

Tiếp thu nhiều ý kiến

Trả lời ý kiến nêu trên, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Bộ Công Thương cho biết, quan điểm của lãnh đạo Bộ Công Thương là không muốn vì một, hai DN làm sai mà đưa ra quy định cho cả triệu DN áp dụng. Thực tế vừa qua dư luận đã có nhiều bức xúc và các cơ quan truyền thông cũng đã vào cuộc về nhãn mác hàng hoá. Đồng thời, việc ban hành Thông tư cũng đã được Bộ Công Thương cân nhắc rất kỹ và đã có thời gian một năm tham khảo ý kiến của các đơn vị liên quan.

Về các thắc mắc cụ thể của DN, ông Hải cho biết, việc ghi nhãn mác đối với hàng hoá sản xuất trong nước, XK ra nước ngoài rồi lại NK trở lại để tiêu thụ nội địa còn tuỳ thuộc vào nhu cầu của DN. Đây là sự linh hoạt của Thông tư để tránh những hệ luỵ không cần thiết về nhãn mác cho DN. Đối với hàng hoá là nguyên liệu mua trong nước không xác định được nguồn gốc thì không đảm bảo đáp ứng được tiêu chí. DN muốn dãn nhãn mác thì phải chứng minh thông qua chuyển đổi mã số hoặc tính hàm lượng giá trị gia tăng.

Liên quan đến việc chuyển đổi mã số HS, bà Bùi Kim Thuỳ, Trưởng đại diện Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN tại Việt Nam cho rằng, các quy định về chuyển đổi mã số HS của Dự thảo Thông tư là rất cụ thể, rõ ràng và quen thuộc với các DN XNK, chỉ mới mẻ với các DN đang kinh doanh tại thị trường nội địa. Đối với các nhóm hàng sản xuất phức tạp ô tô, hàng điện tử, các DN thường lựa chọn lựa chọn mã số hàng hoá 4 số, hoặc 6 số. Việc lựa chọn tiêu chí chuyển đổi mã số hàng hoá không cần hồ sơ chứng từ chứng minh đầu vào rất thuận tiện và dễ dàng nên các DN cần tranh thủ vận dụng tiêu chí này, nếu không đáp ứng được thì mới lựa chọn tiêu chí cộng gộp hàm lượng GTGT.

Trả lời câu hỏi về các thành phần gian, các bán thành phẩm được sản xuất tại Việt Nam từ nhiều nguyên liệu NK từ nước ngoài, bà Thuỳ cho biết, sẽ được quyền cộng gộp, không cần bóc tách khi tính hàm hàm lượng GTGT tại Việt Nam. Cũng theo bà Thuỳ, khi xem xét về chuyển đổi mã HS, Ban soạn thảo cần thêm tiêu chí, điều kiện linh hoạt đối với các ngành có lợi thế, các lĩnh vực gia công phức tạp có đóng góp nhiều cho thị trường nội địa để tạo điều kiện cho hoạt động sản xuất của các DN tại Việt Nam...

Tiếp thu nhiều ý kiến góp ý của các DN và chuyên gia về một số nội dung của Thông tư, ông Trần Thanh Hải cho biết, đây là vấn đề cấp bách nhưng còn mới mẻ với các DN sản xuất trong nước. Bộ Công Thương sẽ tiếp thu ý kiến của các DN để xem xét đảm bảo sự khả thi của Thông tư khi áp dụng vào thực tế./.