Vốn của “sếu đầu đàn”

Theo lý giải của Chính phủ, việc đầu tư bổ sung là cần thiết vì các ngân hàng thương mại nhà nước nói chung và Vietcombank nói riêng có vai trò rất quan trọng, là lực lượng chủ lực, chủ đạo về quy mô, thị phần, khả năng điều tiết thị trường, được xác định là “sếu đầu đàn” của ngành tài chính – ngân hàng.

Tuy nhiên, thực trạng hiện nay cho thấy, vốn điều lệ của Vietcombank mới chỉ có 55.891 tỷ đồng, thấp hơn nhiều so với VPBank (79.339 tỷ đồng), Techcombank (70.450 tỷ đồng) và không có sự cách biệt lớn so với một số ngân hàng TMCP tư nhân khác như MB (52.871 tỷ đồng), ACB (44.667 tỷ đồng), SHB (36.629 tỷ đồng).

Tính đến cuối năm 2023, tỷ lệ an toàn vốn (CAR) theo báo cáo tài chính hợp nhất của Vietcombank là 11,39%, cũng thấp hơn so với nhóm ngân hàng TMCP tại Việt Nam, thấp hơn nhiều so với các ngân hàng trong khu vực châu Á và Đông Nam Á.

Theo các chuyên gia, phần vốn tự có chưa bền vững sẽ khó để mở rộng quy mô tín dụng, khó đảm bảo vai trò chủ lực, định hướng thị trường ngân hàng. Vì thế, việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại Vietcombank hơn 20.695 tỷ đồng từ cổ tức được chia của cổ đông nhà nước từ nguồn lợi nhuận còn lại là phù hợp.

Tuy nhiên, câu chuyện tăng vốn của Vietcombank nói riêng và các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước nói chung không dễ. Nếu như các ngân hàng tư nhân muốn tăng vốn điều lệ thì chỉ cần thông qua đại hội đồng cổ đông, trình Ngân hàng Nhà nước phê duyệt là thực hiện nhưng các ngân hàng có vốn nhà nước lại phải có tờ trình của Chính phủ và chờ Quốc hội xem xét.

Trước Vietcombank, Nghị quyết Kỳ họp thứ 5, Quốc hội XV đã chấp thuận bổ sung vốn cho Agribank tối đa 17.100 tỷ đồng, qua đó nâng vốn điều lệ lên hơn 51.500 tỷ đồng. Nhưng quy mô vốn này vẫn thấp hơn một số ngân hàng TMCP tư nhân kể trên.

Không chỉ ngân hàng, vấn đề đầu tư bổ sung vốn nhà nước vào doanh nghiệp cũng có nhiều băn khoăn. Vì thế, tới đây, Quốc hội sẽ xem xét về dự án Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp với kỳ vọng khi Luật được thông qua sẽ tăng thêm quyền chủ động cho các doanh nghiệp nhà nước, giúp nguồn lực của Nhà nước và doanh nghiệp được phát huy tối đa, mang lại hiệu quả cao cho từng đồng vốn của Nhà nước tại doanh nghiệp.