Vì sao nợ thuế tăng?

	Điểm tên những nguyên nhân khiến giải ngân vốn đầu tư công "ì ạch"
	Cục Thuế Hà Nội: Kiên nhẫn, mềm dẻo trong quản lý nợ
	Ngành Thuế tăng cường đôn đốc thu tiền thuế nợ

Đến thời điểm ngày 31/12/2021, toàn ngành Thuế thu hồi được 25.100 tỷ đồng nợ thuế. Ảnh: Thuỳ Linh.

Nợ thuế tăng so với cuối năm 2020

Theo báo cáo của Tổng cục Thuế, lũy kế đến thời điểm ngày 31/12/2021, toàn ngành Thuế thu hồi được 25.100 tỷ đồng, đạt 83,4% chỉ tiêu thu nợ giao, trong đó thu bằng biện pháp quản lý nợ đạt 17.705 tỷ đồng; thu bằng biện pháp cưỡng chế nợ đạt 7.395 tỷ đồng.

Cùng với đó, ngành Thuế cũng đã tập trung xử lý nợ thuế không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước theo Nghị quyết số 94/2019/QH14.

Theo đó, tính đến cuối năm 2021, tổng số người nộp thuế đã được xử lý khoanh nợ, xóa nợ tiền chậm nộp không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước là 860.448 người với tổng số tiền thuế, tiền chậm nộp được xử lý là 32.941 tỷ đồng, bằng 117,8% so với nhiệm vụ giao.

Trong đó, đã xử lý khoanh nợ không còn khả năng thu đối với 651.733 người nộp thuế với tổng số tiền nợ thuế khoanh là 27.671 tỷ đồng (bằng 157,8% so với nhiệm vụ giao); đã xử lý xóa nợ tiền chậm nộp đối với 208.715 người nộp thuế với tổng số tiền chậm nộp xóa là 5.270 tỷ đồng, bằng 51,3% so với nhiệm vụ giao. Hầu hết các cục thuế đang trình UBND tỉnh, thành phố, Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính xem xét để ban hành quyết định xóa nợ tiền phạt, tiền chậm nộp hoặc đang trong thời gian thực hiện công khai thông tin, lập hồ sơ, thẩm định hồ sơ xóa nợ.

Như vậy, tổng số nợ thuế ngành Thuế quản lý ước tính đến thời điểm 31/12/2021 là 104.042 tỷ đồng, tăng 9,3% so với thời điểm 31/12/2020. Tỷ lệ tổng nợ thuế trên tổng thu năm 2021 ở mức 10,1%. Nếu không kể số tiền thuế nợ đang xử lý và tiền thuế nợ đang khiếu nại, khiếu kiện thì tổng số tiền thuế nợ tính đến thời điểm cuối năm 2021 là 91.742 tỷ đồng, tỷ lệ tổng nợ thuế trên tổng thu năm 2021 ở mức 8,9%.

Theo phân tích của Tổng cục Thuế, so với thời điểm cuối năm 2020, 36/63 địa phương có tổng số tiền thuế nợ giảm; 27/63 địa phương có tổng số tiền thuế nợ tăng so với thời điểm cuối năm 2019, trong đó có 17/21 địa phương tỷ lệ tăng nợ cao từ 10% trở lên.

Còn nếu so với chỉ tiêu nợ thuế giao năm 2021, 30/63 địa phương đạt chỉ tiêu; 33/63 địa phương không đạt chỉ tiêu nợ thuế, trong đó có 25/33 địa phương còn cao hơn chỉ tiêu giao từ 10% trở lên.

Dịch Covid-19 tác động xấu đến nợ thuế

Theo Tổng cục Thuế, có nhiều nguyên nhân khiến số nợ thuế ước tại thời điểm 31/12/2021 tăng so với thời điểm 31/12/2020.

Đầu tiên phải kể đến là năm 2021, đại dịch Covid-19 bùng phát với diễn biến phức tạp, nhiều địa phương phải giãn cách xã hội theo Chỉ thị 15/CT-TTg và Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ dẫn đến sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng thua lỗ, mất khả năng thanh toán; tài sản đã thế chấp tại ngân hàng dẫn đến chưa nộp ngay, nộp kịp thời tiền thuế phát sinh vào ngân sách nhà nước.

Cùng với đó, một số người nộp thuế thuộc ngành nghề được gia hạn nộp thuế chưa nộp giấy đề nghị gia hạn nộp thuế theo Nghị định 52/2021/NĐ-CP của Chính phủ nên vẫn theo dõi nợ thuế làm tổng số nợ thuế tăng lên.

Cũng theo Tổng cục Thuế, hiện các khoản nợ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và tiền cấp quyền khai thác khoáng sản của một số dự án do có vướng mắc, chưa đi vào hoạt động, khai thác, chờ các địa phương giải phóng mặt bằng, giải quyết đền bù, tranh chấp, hoặc chờ phê duyệt phương án điều chỉnh mục đích sử dụng, điều chỉnh diện tích khai thác nên người nộp thuế chưa nộp tiền vào ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, theo quy định pháp luật, cơ quan thuế tính nợ theo thông báo nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản.

Ngoài ra, vẫn còn một số khoản tiền thuế, tiền thuê đất đã hết thời gian gia hạn nộp thuế theo Nghị định, Quyết định của Chính phủ để tháo gỡ khó khăn cho người dân và doanh nghiệp, cơ quan Thuế đã thực hiện biện pháp đôn đốc thu nhưng người nộp thuế vẫn còn khó khăn về dòng tiền, chưa nộp được tiền thuế vào ngân sách nhà nước.

Tổng cục Thuế cũng chỉ ra, còn có tình trạng một số người nộp thuế thực hiện kê khai phát sinh thuế phải nộp, không bị tác động, ảnh hưởng trực tiếp của dịch bệnh Covid-19 nhưng lợi dụng dịch bệnh, chây ỳ, chưa nộp kịp thời tiền thuế phát sinh vào ngân sách nhà nước.

Năm 2022, Tổng cục Thuế sẽ rà soát, tính toán giao chỉ tiêu thu nợ thuế cho từng cục thuế. Các cục thuế thực hiện giao chỉ tiêu thu nợ đến từng phòng, chi cục thuế, từng đội thuế, từng công chức thuế, hàng tháng, quý kiểm tra, giám sát tiến độ thực hiện, đảm bảo đến cuối năm hoàn thành chỉ tiêu thu nợ đặt ra. Đồng thời, thực hiện rà soát, phân loại các khoản nợ thuế, phân tích nguyên nhân của từng đối tượng nợ để có giải pháp đôn đốc thu nợ.

Ngành Thuế cũng sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương, các bộ ngành liên quan như: cơ quan Công an, ngân hàng nhà nước, cơ quan kế hoạch đầu tư, cơ quan quản lý thị trường... trong việc thu hồi tiền thuế nợ, đặc biệt là xử lý thu hồi các khoản tiền nợ đọng liên quan đến đất đai, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản.

Ngành Thuế đặt mục tiêu thực hiện điện tử hóa trong khâu ban hành thông báo nợ, phân công, phân loại nợ, thu gọn lại các nhóm nợ thuế, phân loại đầy đủ, chính xác, kịp thời và xử lý phù hợp theo tính chất của từng khoản nợ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế.

Đặc biệt, phối hợp chặt chẽ với Kho bạc Nhà nước để thực hiện thu tiền nợ thuế và khấu trừ thuế giá trị gia tăng theo quy định của pháp luật khi Nhà nước đẩy mạnh thanh toán vốn đầu tư công theo Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ. Tập trung rà soát các dự án hết thời gian ưu đãi thuế, các dự án mới phát sinh, các khoản truy thu theo kiến nghị của cơ quan Kiểm toán, Thanh tra;... nhằm thu đúng, đủ, kịp thời các khoản thuế, phí, lệ phí, thu từ đất đai, tài nguyên, khoáng sản và thu khác vào ngân sách nhà nước.