Vì sao đường sắt Cát Linh - Hà Đông chưa thể vận hành thương mại?

	Tuyến Cát Linh-Hà Đông “lỗi hẹn” cả chục lần, người dân còn mặn mà?
	Chưa chốt được thời gian vận hành tuyến đường sắt trên cao Cát Linh- Hà Đông
	Hà Nội thông qua giá vé đường sắt Cát Linh- Hà Đông
	Dự kiến giá vé tàu Cát Linh- Hà Đông cao nhất là 15.000 đồng/lượt

Vẫn tồn tại nhiều nguyên nhân

Theo Bộ Giao thông vận tải, đến nay, dự án đã hoàn thành xong phần xây dựng hạ tầng bao gồm: 13,05 km cầu cạn, 12 nhà ga trên cao, 16 khu đơn thể Depot và cảnh quan cây xanh; đã mua sắm, lắp đặt đủ 13 đoàn tàu, thiết bị phục vụ chạy tàu và đã chạy thử đơn động các hệ thống và đoàn tàu cùng 5 chuyên ngành phục vụ chạy tàu trực tiếp; đang hoàn thiện các quy trình vận hành, bảo trì, hệ thống quy trình quản lý an toàn vận hành; đánh giá an toàn hệ thống cơ bản hoàn thành cho phần xây dựng, đang tiếp tục đánh giá các hạng mục còn lại; đã hoàn thành đào tạo lý thuyết và phần thực hành các chuyên ngành vận hành, đang hướng dẫn duy tu bảo dưỡng cho từng loại thiết bị cụ thể tại hiện trường.

TP Hà Nội đã thành lập công ty tiếp nhận, vận hành sau bàn giao và đã có kế hoạch điều chỉnh các tuyến xe buýt khi tiến hành khai thác thương mại để thuận tiện kết nối.

Đến nay, dự án vẫn chưa thể hoàn thành, bàn giao vào khai thác thương mại do còn một số tồn tại chính chưa được hoàn thiện gồm: Chưa hoàn thành công tác chỉnh trang, hoàn thiện mỹ quan, khắc phục tồn tại kiến trúc các nhà ga, khu depot, hoàn chỉnh hồ sơ hoàn công, thủ tục nghiệm thu; Các thiết bị đã lắp đặt Tổng thầu chưa cung cấp được đầy đủ các chứng chỉ, hồ sơ.... để hoàn tất đánh giá an toàn hệ thống; Chưa hoàn thành đề cương vận hành thử toàn hệ thống để cho tất cả các đoàn tàu chạy thử (thông tin tín hiệu, hệ thống bán vé...) để đồng bộ hóa làm cơ sở kiểm chứng hoạt động của thiết bị và đánh giá độ sẵn sàng của hệ thống, nhân sự vận hành; Chưa bổ sung đủ hồ sơ quản lý chất lượng nên Tư vấn độc lập đánh giá an toàn hệ thống (Công ty Tư vấn ACT của Pháp) chưa có đủ cơ sở xác định mức độ an toàn của toàn hệ thống và chưa đủ điều kiện để cấp chứng nhận an toàn hệ thống theo quy định.

Từ tháng 4/2019 đến nay, Bộ trưởng Bộ GTVT cũng gặp và làm việc trực tiếp với lãnh đạo cấp cao của Tổng thầu, các cơ quan ngoại giao phía bạn trong đó có Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam để đôn đốc Tổng thầu khẩn trương hoàn thiện các vấn đề tồn đọng. Các nguyên nhân tồn tại, khó khăn, vướng mắc dẫn đến chưa vận hành, khai thác thương mại dự án đã được Thủ tướng Chính phủ giao Bộ GTVT chủ động xử lý dứt điểm theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền giải quyết. Tuy nhiên quá trình làm việc của Bộ GTVT, Ban Quản lý dự án đường sắt với Tổng thầu chưa đạt được kết quả, đặc biệt là công tác tập hợp hồ sơ của Tổng thầu chưa đáp ứng yêu cầu. Tổng thầu có dự kiến tiến độ hoàn thành nhưng theo đánh giá của Bộ GTVT là chưa khả thi.

Đến thời điểm này dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông chỉ tồn tại 1% khối lượng công việc. Ảnh: Internet.

Chỉ còn 1% khối lượng công việc

Cho biết thêm về tiến độ của dự án, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Ngọc Đông cho biết, đến thời điểm này dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông chỉ tồn tại 1% khối lượng công việc về hoàn chỉnh hệ thống, khắc phục một số khiếm khuyết về thiết kế, hoàn thiện chỉnh trang một số nơi. Tồn tại lớn nhất là việc tập hợp hệ thống các hồ sơ kèm theo các hạng mục của dự án.

Hệ thống hồ sơ về xây dựng tuyến đường đã cơ bản hoàn thiện, cơ bản nghiệm thu nhưng phần lắp đặt thiết bị của dự án còn thiếu các chứng chỉ từ xuất xứ linh kiện, lắp đặt thành một hệ thống có thể hoạt động được. Chậm chủ yếu về phần hồ sơ chứ không phải nghi ngờ về nguồn gốc xuất xứ thiết bị. Còn hệ thống thông tin tín hiệu, đường ray đã xong. Hệ thống bán vé đang khắc phục một số tính năng của phần mềm.

Đề cập đến việc vì sao dự án có chi phí vận hành lớn gây lỗ song các bên chưa có giải pháp, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông khẳng định đường sắt đô thị có chi phí đầu tư gấp 3-4 lần đường bộ, là dự án giao thông công cộng nên sẽ bị lỗ như xe buýt. Hiệu quả về tài chính của dự án đường sắt đô thị không thể cao, song đóng góp kinh tế cho cả thành phố, quốc gia.

Theo ông Đông, việc thu hồi vốn chỉ có những dự án có tính chất thương mại nhiều, dự án vận tải hành khách công cộng như đường sắt đô thị không đặt ra mục tiêu thu hồi vốn. Đường sắt đô thị đóng góp của dự án đối với sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương, của quốc gia. Khi lập dự án đã tính toán tới hiệu quả phát triển kinh tế như thế nào và đã được báo cáo cơ quan có thẩm quyền về vấn đề này. Bộ GTVT đã giải thích với Kiểm toán Nhà nước hiệu quả về kinh tế của dự án này là trên 12% lúc lập dự án. Còn hiệu quả tài chính trên dưới 2%.