Vì sao Chính phủ xây dựng chỉ tiêu nhập siêu năm 2020?

	Việt Nam xuất siêu 9 tỷ USD
	Việt Nam sẽ xuất siêu năm thứ 4 liên tiếp

Bộ Công Thương đánh giá, nhiều mặt hàng nông, thủy sản xuất khẩu đối diện thách thức sẽ tác động không nhỏ tới tăng trưởng xuất khẩu thời gian tới. Ảnh: N.Thanh.

Đâu là căn cứ để Chính phủ xây dựng chỉ tiêu này? Trong báo cáo gửi Quốc hội mới đây, Chính phủ đã đưa ra nhiều phân tích, giải trình làm rõ câu trả lời.

Trên thực tế năm 2016 đến nay, cán cân thương mại luôn đạt thặng dư với mức xuất siêu tăng dần qua các năm, lần lượt là 1,77 tỷ USD (năm 2016); 2,11 tỷ USD (năm 2017); 6,83 tỷ USD (năm 2018) và đạt 7,15 tỷ USD qua 9 tháng đầu năm 2019. Cán cân thương mại thặng dư đã góp phần cải thiện cấn cân thanh toán, ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định thị trường tiền tệ, nâng cao dự trữ ngoại hối.

Xuất siêu đạt được trong các năm qua do xuất khẩu duy trì mức tăng trường cao, đạt bình quân 14,5%/năm giai đoạn 2016-2018. Trong đó 2 năm liền 2017 và 2018, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu đạt mức tăng 2 con số so với năm trước (21,8% năm 2017 và 13,3% năm 2018).

Tuy vậy, xét đến bối cảnh tình hình kinh tế trong nước và thế giới năm 2020, Bộ Công Thương dự báo xuất khẩu sẽ gặp nhiều khó khăn hơn.

Lý do được Bộ Công Thương đưa ra là, kinh tế thế giới còn tiềm ẩn nhiều yếu tố bất ổn và tăng trưởng được dự báo tiếp tục giảm tốc trong năm 2020. Chính sách kinh tế và thương mại của các nền kinh tế lớn như Hoa Kỳ, EU... có thể thay đổi nhanh và có tác động đa chiều.

Xung đột thương mại giữa các nước đang xuất hiện nhiều hơn. Trong thực tế, những tác động này phần nào đã ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam trong 10 tháng đầu năm 2019.

Ngoài ra, theo Bộ Công Thương, xu hướng bảo hộ mậu dịch ngày càng tăng, một số nước sẵn sàng vi phạm quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) để bảo hộ sản xuất trong nước.

Nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực vẫn đối diện với những khó khăn thách thức như: EU chưa bỏ "thẻ vàng" với thủy sản Việt Nam; cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ trong xuất khẩu hàng hóa nông sản, thủy sản do ngày càng nhiều nước tham gia cung ứng nông sản trong khu cầu hạn chế; kiểm soát vấn đề chất lượng cũng như về truy xuất nguồn gốc...

Bên cạnh đó, giá các mặt hàng nông, thủy sản đang trong xu hướng giảm. Việc xuất khẩu sang Hoa Kỳ tăng nhanh trong thời gian qua có thể kéo theo hệ lụy về việc tăng kiểm soát nhập khẩu từ Việt Nam.

Trong khi đó, khả năng tận dụng nguồn nguyên liệu trong nước của một số ngành đang được dần nâng cao nhưng nhìn chung vẫn phụ thuộc khá lớn vào nguồn nguyên, phụ liệu nhập khẩu để phục vụ sản xuất, chế biến xuất khẩu.

Báo cáo do Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, thừa ủy quyền của Thủ tướng ký nêu rõ: Dự kiến sẽ có dòng vốn đầu tư nước ngoài lớn đầu tư vào Việt Nam trong năm 2020 để đón đầu cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA). Ngoài ra, tác động của xung đột thương mại Mỹ-Trung kéo kim ngạch nhập khẩu máy móc, thiết bị và nguyên phụ liệu tăng cao.

Trong bối cảnh đó, Bộ Công Thương dự báo tốc độ tăng trưởng nhập khẩu (khoảng 8-10%), tăng cao hơn so với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu (khoảng 6-7%) và dự báo nhập siêu trong năm 2020 nhưng lượng nhập siêu không lớn.

Do vậy, Bộ Công Thương đề xuất chỉ tiêu nhập siêu so với tổng kim ngạch xuất khẩu ở mức dưới 3%.