“Vàng đỏ" đến nửa tỷ đồng/kg nhưng... khó phân biệt thật giả

Sản phẩm nhụy hoa nghệ tây được nhiều chị em săn lùng. Ảnh: ST

Thời gian qua, sản phẩm này đã được người tiêu dùng Việt Nam tìm kiếm và sử dụng thường xuyên, song với một thị trường có nhiều chủng loại, không rõ nguồn gốc, xuất xứ và chất lượng không được kiểm chứng, dẫn tới việc người tiêu dùng mất lòng tin vào sản phẩm quý này khi mua phải hàng kém chất lượng.

Hàng hiếm nên càng có nguy cơ làm giả

TS Phạm Hưng Củng, nguyên Cục trưởng Cục Y học cổ truyền, Bộ Y tế, Phó Chủ tịch Hiệp hội thực phẩm chức năng Việt Nam cho biết, nhụy hoa nghệ tây chứa nhiều hoạt chất sinh học quý hiếm. Y học hiện đại cũng thừa nhận Saffron là một chất chống oxy hóa mạnh có thể làm giảm đau và viêm, ngoài ra, nhuỵ hoa nghệ tây còn có các hoạt chất như crocin, crocetin, safranal giúp ức chế sự hình thành của tế bào ung thư và sự di chuyển của chúng, đồng thời hỗ trợ điều trị bệnh trầm cảm, mất trí nhớ nhờ các chất flavonoid, tanin, anthoocyanin… TS Củng cũng chia sẻ, loại thảo dược này còn có tác dụng khác là cải thiện thị lực. Các chất zeaxanthin và flavooid giúp tái tạo tế bào võng mạc, sáng mắt, chống lão hoá mắt, chống đục tinh thể, thoái hoá võng mạc. Ngoài ra, nó còn có tác dụng làm đẹp, giúp sáng da, mềm mịn, phòng chống mụn nám, giúp bảo vệ tế bào da chống lại tác động của tia UV, giảm quá trình chống lão hoá da.

Dù có nhiều tác dụng đối với sức khỏe con người, song hoa nghệ tây là loại hoa mà rất ít nước trên thế giới trồng được, vùng nổi tiếng bậc nhất và là thủ phủ của loại hoa này chính ở Iran. Ngoài ra, còn có một số nước khác như: Hy Lạp, Dubai, Kashmir, Maroc… Để có một kilogram nhụy hoa nghệ thành phẩm bán cho người tiêu dùng, thì người lao động bản địa sẽ phải hơn 200.000 bông hoa nghệ tây dưới ánh nắng mặt trời để có chất lượng tốt nhất. Đồng thời các thao tác này phải được thực hiện bằng tay như hái, tách lấy nhụy vô cùng kỳ công, tỉ mỉ.

Cũng vì tác dụng thần kỳ của nhụy hoa nghệ tây nên khoảng 2 năm trở lại đây sản phẩm này được nhiều người tiêu dùng “săn lùng”, đặc biệt là phái đẹp. Song do là sản phẩm quý hiếm, nên giá nhụy hoa nghệ tây đang được bán trên thị trường với mức giá khá cao, từ 130 triệu đồng- 500 triệu đồng/kg, tùy loại. Với mức giá này không phải người tiêu dùng nào cũng đủ năng lực tài chính để sử dụng. Hơn nữa, nguồn cung của sản phẩm nhụy hoa nghệ tây ở Việt Nam chủ yếu là hàng xách tay, hiện chỉ có một vài công ty nhập khẩu phân phối sản phẩm này. Ngoài ra, nhụy hoa nghệ tây là sản phẩm có giá trị cao nên cũng không thể thoát được vấn nạn hàng giả, hàng nhái.

Mới đây, đại diện Tập đoàn Bahraman – đơn vị sản xuất nhụy hoa nghệ tây ở Iran cho biết, 90% nhụy hoa nghệ tây lưu hành trên toàn thế giới có nguồn gốc từ Iran. Tại Việt Nam, nhụy hoa nghệ tây được nhiều phụ nữ tìm mua để làm đẹp và bồi bổ cơ thể. Tuy nhiên, do quý hiếm và lợi nhuận kinh tế cao, nhụy hoa nghệ tây thường bị làm giả, kém chất lượng. Đặc biệt, nhụy hoa nghệ tây dạng bột càng dễ bị làm giả với các chất độn là bột nghệ, bột ớt lẫn phẩm màu. Những loại saffron giả hoặc kém chất lượng này giá rẻ hơn hàng thật nhiều.

Không dễ phân biệt thật - giả

Hiện nay, người tiêu dùng mua sản phẩm nhụy hoa nghệ tây chủ yếu tin vào người bán, cũng không thể phân biệt được đâu hàng thật và hàng giả. Anh Nguyễn Văn Hưng (Tây Hồ- Hà Nội) vừa mua 3 gram nhụy hoa nghệ tây với giá 400.000 đồng/gram. Tuy nhiên, anh Hưng cũng không thể khẳng định sản phẩm mình mua có phải là hàng thật hay không. Anh Hưng chia sẻ: “Tôi mua sản phẩm nhụy hoa nghệ tây thông qua một người bạn, cũng không biết chất lượng sản phẩm như thế nào. Tôi mua vì biết người bán thường xuyên đi công tác nước ngoài nên xách hàng về bán. Chúng tôi mua hàng chủ yếu dựa vào sự tin tin tưởng đối với người bán là chính”.

Hiện nhụy hoa nghệ tây là sản phẩm mới xuất hiện trên thị trường Việt Nam nên không phải người tiêu dùng nào cũng đủ thông thái để phân biệt hàng thật, hàng giả. Một số người có kinh nghiệm đưa ra cách phân biệt như: Hình dáng của sợi nhụy hoa nghệ tây thật có dáng thuôn dài, mảnh và hơi phình ra ở đầu nhụy. Đối với các loại sợi giả rất khó có thể làm được nhụy hoa này có hình dáng phình to ở đầu nhụy. Nhụy hoa huệ tây chất lượng có màu đỏ thẫm hoàn toàn hoặc loại sợi có lẫn chân màu vàng. Ngoài ra, mùi vị của sợi nhụy thật rất đặc biệt, có mùi của cỏ khô và mật ong hòa quyện. Còn đối với nhụy giả không có được hương vị đặc trưng này.

Một cách khác được một số người áp dụng để phân biệt nhụy hoa nghệ tây thật – giả bằng cách trộn sợi với bột baking soda và nước. Nếu là sợi thật, màu tan ra có màu vàng tươi, loại giả sẽ cho màu cam đỏ. Tuy nhiên, cách làm này có thể không cho kết quả một cách tuyệt đối nếu không phải là chuyên gia về lĩnh vực này.

Ngoài ra, người tiêu dùng có cho vài sợi nhụy hoa này vào nước lạnh, nếu là sợi giả nhuộm màu nước loang màu rất nhanh, sợi hầu như bị mất màu và chìm hẳn xuống đáy cốc nước. Cốc nước gần như ngay lập tức chuyển sang màu đỏ cam. Nếu là nhụy hoa thật thời gian để sợi tan màu phải mất từ 10 – 15 phút. Tuy nhiên, màu sắc của sợi không bị biến mất mà vẫn giữ nguyên hình dáng và màu sắc ban đầu. Lúc này, nước có màu vàng tươi rất đẹp mắt.