Vắng bóng các thương vụ "khủng", thị trường IPO ảm đạm nhất trong 9 năm qua

Thị trường IPO Đông Nam Á đối mặt những thách thức quy mô lớn trong năm 2024.

Thị trường IPO Đông Nam Á đối mặt những thách thức quy mô lớn

Theo Deloitte, trong hơn 10 tháng năm 2024, thị trường vốn IPO (chào bán cổ phiếu ra công chúng) ở khu vực Đông Nam Á đã chứng kiến 122 thương vụ, huy động được khoảng 2,9 tỷ USD.

Tuy nhiên, trong khi số lượng thương vụ IPO vẫn cho thấy tín hiệu tích cực thì tổng số vốn huy động được lại ở mức thấp nhất trong chín năm qua. Theo đó, giá trị IPO giảm mạnh so với mức 5,8 tỷ USD huy động được qua 163 thương vụ IPO vào năm 2023.

Nguyên nhân chính của sự sụt giảm trong hoạt động IPO của khu vực so với năm trước là do không có các thương vụ IPO "bom tấn". Trong năm 2024, chỉ có một thương vụ IPO huy động được hơn 500 triệu USD, trái ngược với bốn thương vụ tương tự vào năm 2023.

Đánh giá về thị trường IPO, bà TAY Hwee Ling, Lãnh đạo Dịch vụ Đảm bảo Kế toán & Báo cáo, Deloitte Đông Nam Á cho biết, thị trường IPO của Đông Nam Á đã gặp phải những thách thức có quy mô lớn trong năm 2024 bao gồm biến động tiền tệ, sự khác biệt về quy định giữa các thị trường và căng thẳng địa chính trị. Đây đồng thời là các yếu tố tác động đến thương mại và đầu tư.

Việc các nền kinh tế ASEAN ghi nhận lãi suất cao tiếp tục hạn chế khoản vay của doanh nghiệp, làm chậm hoạt động IPO khi các công ty chọn trì hoãn việc niêm yết.

Thêm vào đó, sự biến động của thị trường giữa các đối tác thương mại lớn đã ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư, trong khi các yêu cầu pháp lý khác nhau ở các nước Đông Nam Á làm phức tạp hóa mong mỏi được niêm yết xuyên biên giới của các công ty.

Sẵn sàng cho các thương vụ IPO mới trong 2025

Tại Việt Nam, trong gần 11 tháng qua chỉ có một thương vụ IPO với giá trị huy động đạt khoảng 37 triệu USD. Con số này đã vượt qua kết quả huy động của cả thị trường Việt Nam trong năm 2023.

Đáng chú ý, thương vụ IPO duy nhất này cũng là thương vụ IPO đầu tiên của Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ tài chính.

Theo ông Bùi Văn Trịnh, Phó Tổng Giám đốc Dịch vụ Đảm bảo, Deloitte Việt Nam, thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2024 đang trải qua những khó khăn nhất định.

Tuy nhiên, đây cũng là khoảng thời gian rất tốt để nắm bắt các cơ hội được ủng hộ bởi các điều kiện kinh tế vĩ mô thuận lợi và môi trường lãi suất thấp.

“Tôi tin rằng đây cũng là cảm nhận của các nhà đầu tư hiện hữu và các nhà đầu tư tiềm năng trên thị trường hiện nay. Ngoài ra, Chính phủ cũng đã ban hành các quy định mới để giúp nâng hạng thị trường chứng khoán nhằm củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào năm 2025”, ông Bùi Văn Trịnh cho biết.

Đáng chú ý, bất chấp những thách thức cho thị trường vốn trên toàn thế giới vốn bị ảnh hưởng bởi sự bất ổn của kinh tế toàn cầu và những thay đổi đáng kể về mặt chính trị, Malaysia vẫn nổi lên như một điểm sáng ở Đông Nam Á.

Quốc gia này dẫn đầu khu vực trong cả ba chỉ số chính: số thương vụ IPO, tổng số tiền IPO huy động được và vốn hóa thị trường IPO.

Tính đến nay, thị trường đã chứng kiến 46 thương vụ IPO, vượt qua con số 32 của cả năm 2023, đồng thời là mức cao nhất kể từ năm 2006.

Tổng số tiền huy động được thông qua IPO đã chạm mức 1,5 tỷ USD, chiếm hơn 50% tổng giá trị IPO toàn thị trường, cao nhất kể từ năm 2017, trong khi vốn hóa thị trường đạt 6,6 tỷ USD, gấp đôi so với năm trước và đạt đỉnh kể từ năm 2013.

Đánh giá về triển vọng của thị trường IPO trong khu vực, bà Hwee Ling cho biết, việc dự kiến cắt giảm lãi suất cùng với việc cắt giảm lạm phát có thể tạo ra một môi trường thuận lợi hơn cho các thương vụ IPO trong những năm tới.

“Khi nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài tiếp tục chảy vào khu vực, năm 2025 đã sẵn sàng trở thành một năm cho các thương vụ IPO mới trên khắp Đông Nam Á”, bà Hwee Ling nói.