Tỷ trọng tín dụng xanh còn thấp do thiếu tiêu chí đánh giá cụ thể

Kết quả trên tăng 7,11% so với cuối năm 2023, tập trung chủ yếu vào các ngành năng lượng tái tạo, năng lượng sạch (chiếm hơn 43%) và nông nghiệp xanh (trên 30%).

Ngoài ra, NHNN cũng cho biết, dư nợ tín dụng được đánh giá rủi ro môi trường và xã hội đạt 3,28 triệu tỷ đồng, chiếm hơn 22,33% tổng dư nợ cho vay của nền kinh tế, tăng 15,62% so với cuối năm 2023.​

Phát biểu tại Hội thảo “ESG trong ngành ngân hàng: Thực thi để dẫn đầu” được tổ chức vào ngày 19/11/2024, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh, thời gian qua, ngành ngân hàng đã luôn tiên phong đi đầu trong việc áp dụng các tiêu chuẩn ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị).

Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú phát biểu tại sự kiện.

Như tại Agribank, dư nợ lĩnh vực năng lượng tái tạo, năng lượng sạch đứng đầu với giá trị cho vay 15.330 tỷ đồng, chiếm 55% tổng dư nợ tín dụng xanh. Tiếp đến là lâm nghiệp bền vững đạt 6.805 tỷ đồng, chiếm 24,5%; lĩnh vực nông nghiệp xanh với dư nợ 5.540 tỷ đồng, chiếm 20% tổng dư nợ tín dụng xanh.

Tại SHB, tỷ trọng dư nợ cấp tín dụng cho lĩnh vực xanh chiếm gần 10% tổng dư nợ. Cùng với đó, SHB đã áp dụng các biện pháp quản trị doanh nghiệp nhằm đảm bảo tính bền vững trong mọi hoạt động của ngân hàng…

Mặc dù có nhiều nỗ lực, song kết quả trên cho thấy, đến nay tỷ trọng tín dụng xanh trong tổng dư nợ toàn ngành còn thấp.

Ông Lê Hoài Ân, Công ty Cổ phần Giải pháp tài chính tích hợp (IFSS) cho rằng, các khoản tín dụng xanh tại Việt Nam chủ yếu tập trung vào các dự án năng lượng tái tạo, trong khi các tiêu chí đánh giá vẫn phụ thuộc vào tiêu chuẩn riêng của từng ngân hàng thay vì dựa trên các thông lệ quốc tế.

Vị này cũng nêu, việc không có tiêu chuẩn rõ ràng dẫn đến nhà đầu tư gặp khó khăn trong việc đánh giá độ an toàn và tính minh bạch của các khoản đầu tư vào tín dụng xanh và trái phiếu xanh.

Hơn nữa, thiếu tiêu chí cụ thể còn làm giảm cơ hội tiếp cận vốn của các dự án thực sự thân thiện với môi trường, cũng như không thể duy trì tính nhất quán trong các quyết định tài trợ từ phía ngân hàng và tổ chức tài chính…

Vì thế, các chuyên gia cho rằng cần xây dựng bộ tiêu chuẩn định lượng đo lường mức độ tuân thủ ESG, với các tiêu chí cụ thể như khả năng giảm phát thải khí CO₂, tính hiệu quả trong việc quản lý tài nguyên, tác động tích cực đến cộng đồng và việc thực thi các chuẩn mực quản trị minh bạch…

Chẳng hạn, một dự án có thể được coi là đạt tiêu chuẩn môi trường của ESG nếu giảm ít nhất 30% phát thải khí nhà kính so với tiêu chuẩn ngành, tích cực cải thiện phúc lợi xã hội và duy trì quy trình quản trị rõ ràng, minh bạch.

Cũng về vấn đề này, theo bà Hà Thu Giang, Vụ Trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN), để thúc đẩy thực hành ESG, xanh hóa hoạt động ngành ngân hàng, NHNN sẽ hướng dẫn các TCTD cấp tín dụng xanh, báo cáo tình hình triển khai tín dụng xanh sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Danh mục phân loại xanh quốc gia.

Tuy nhiên, để các cơ chế, chính sách của ngành ngân hàng thực sự phát huy hiệu quả, bà Giang cho rằng phải có sự phối, kết hợp từ nhiều bộ, ngành, các đơn vị liên quan.

TS. Nguyễn Thị Thu Hà, Phó trưởng ban chỉ đạo ESG Agribank cũng đề xuất sớm ban hành bộ tiêu chí môi trường và các tiêu chí xác định đối với các dự án được cấp tín dụng xanh.

Đại diện Agribank cũng kiến nghị xây dựng và hình thành hệ thống dữ liệu về tình hình tuân thủ, vi phạm yêu cầu về môi trường của doanh nghiệp, tạo cơ sở cho các TCTD trong việc thẩm định, xác định mức độ rủi ro môi trường khi đánh giá khách hàng vay.

Cùng với đó, Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài chính có các chính sách thúc đẩy phát triển thị trường carbon, xây dựng quy chế vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon...