Tránh đứt gãy chuỗi sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản

	Đồng Nai nỗ lực bảo vệ chuỗi sản xuất
	Thống nhất điều kiện đi lại cho lao động tại cảng để hạn chế đứt gãy sản xuất
	Doanh nghiệp FDI lo đứt gãy chuỗi sản xuất
	Nguy cơ đứt gãy sản xuất, chuỗi cung ứng nông, lâm, thuỷ sản rất lớn

Tình hình tiêu thụ lúa gạo ở ĐBSCL hiện tại đã khá hơn do các tỉnh tích cực tháo gỡ để DN, thương lái đẩy mạnh công tác thu mua, song vẫn đối mặt khó khăn nhất định. Ảnh: Nguyễn Thanh

Động đâu cũng khó

Theo thông tin cập nhật mới nhất từ Tổ công tác chỉ đạo sản xuất, kết nối cung ứng tiêu thụ nông sản tại 19 các tỉnh, thành phố phía Nam trong điều kiện dịch Covid-19 (Tổ công tác 970), Bộ NN&PTNT, báo cáo từ các tỉnh gửi về Tổ công tác 970 và thông tin của Bộ Công Thương cho thấy, gần đây giá lúa tươi tại các địa phương ĐBSCL đã có xu hướng tăng trở lại sau khi giảm sâu ở thời điểm cuối tháng 7/2021. Tình hình tiêu thụ lúa gạo ở ĐBSCL khá hơn do các tỉnh tích cực tháo gỡ để DN, thương lái đẩy mạnh thu mua.

Tuy vậy, ở góc độ địa phương cụ thể, ông Nguyễn Tấn Nhơn, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Cần Thơ cho biết, hiện nay toàn thành phố có 26/45 DN XK gạo hoạt động, nhưng cũng chỉ sản xuất 50% do phải đảm bảo giãn cách. Trong kho của các DN còn tồn 64.000 tấn lúa, 217.000 tấn gạo. “Hiện nay, các tỉnh ĐBSCL còn áp dụng Chỉ thị 16 nên quá trình cho người sang tỉnh khác đi thu mua lúa gạo gặp khó khăn. Do thủ tục mỗi tỉnh mỗi khác nên kiến nghị Bộ NN&PTNT có ý kiến với Bộ Giao thông vận tải hướng dẫn các tỉnh có giấy cấp cho lưu thông đường sông giống như xe tải trên đường bộ; đồng thời các tỉnh phải ưu tiên tiêm vắc xin cho đội ngũ thu hoạch lúa gạo”, ông Nhơn nhấn mạnh.

Với ngành hàng thuỷ sản, ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), Tổ phó Tổ công tác 970 thông tin thêm, tình hình chế biến, XK thuỷ sản đang tiếp tục gặp khó khăn. Số DN chế biến thủy sản XK khu vực Nam Bộ tạm dừng sản xuất là 123 cơ sở. Trong đó, số cơ sở có ca nhiễm Covid-19 phải dừng sản xuất là 19 và 104 cơ sở dừng sản xuất do không đáp ứng yêu cầu “3 tại chỗ”. Như vậy còn 326/449 cơ sở tại 19 tỉnh, thành phố phía Nam tiếp tục sản xuất, chiếm 65%.

“Do thiếu công nhân và chia ca để phòng chống dịch bệnh nên tổng công suất chỉ khoảng 30-40% so với trước khi áp dụng Chỉ thị 16. Do TPHCM và các tỉnh đều kéo dài thời gian giãn cách sau ngày 15/8/2021 nên các DN chế biến thủy sản sẽ thêm khó khăn bởi chi phí “3 tại chỗ” rất cao. Tình trạng này sẽ ảnh hưởng đến toàn chuỗi sản xuất, kinh doanh thủy sản’, lãnh đạo Cục Trồng trọt nhận định.

Tổng lực tháo gỡ

Tổ công tác 970 đánh giá, hiện tại tình hình lưu thông vận chuyển nông sản cũng như việc đi lại của lực lượng lao động nông nghiệp ở các tuyến giao thông như quốc lộ, tỉnh lộ giữa các tỉnh với nhau và với TPHCM đã đi vào ổn định. Tuy nhiên, tại một vài địa phương, các tuyến đường liên ấp, liên xã với sự kiểm soát của lực lượng tại chỗ vẫn chưa cập nhật chỉ đạo chung nên còn gây ra một số khó khăn trong việc đi lại cho các lực lượng lao động, DN, nông dân trong tham gia sản xuất và lưu thông nông sản hàng hóa.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam, thông tin thêm, các tỉnh ĐBSCL hiện còn 690.000 ha lúa Hè Thu, thu hoạch từ nay đến giữa tháng 9/2021. Công tác thu hoạch lúa, nhất là đối với lúa Hè Thu không thể để chậm trễ được vì đang mùa mưa, hạt thóc sẽ nảy mầm trên bông, hư hỏng. Vì vậy, vấn đề vận chuyển và đưa nhân công, máy móc thu hoạch rất quan trọng. Tương tự, sản phẩm thủy sản như tôm, cá tra cũng không để dưới ao lâu vì sẽ quá lứa. Các địa phương cần tạo điều kiện cho DN, người sản xuất thu hoạch, thu mua, vận chuyển sản phẩm nhanh chóng.

Tổ công tác 970 đề nghị Sở NN&PTNT các tỉnh Nam Bộ tham mưu, đề xuất với UBND tỉnh tạo điều kiện cho nhân công, máy móc thu hoạch lúa, DN thực hiện các hoạt động thu mua, vận chuyển, xay xát, chế biến, tiêu thụ lúa gạo được thuận lợi trong tình hình tuân thủ các quy định về phòng dịch ở địa phương. “Bên cạnh đó, tăng cường các hình thức liên kết sản xuất, hình thành vùng nguyên liệu, kết nối cung cầu của tất cả các mặt hàng nông sản chủ lực của địa phương, liên kết rải vụ thu hoạch nông sản để chủ động cung ứng và hạn chế hiện tượng thừa cung ở một vài thời điểm trong năm, trước mắt là lúa gạo trong năm 2021”, ông Lê Thanh Tùng nói.

Về những khó khăn trong lưu thông hàng hoá, tại cuộc Họp trực tuyến về công tác phối hợp trong lưu thông vận chuyển hàng hóa, thu hoạch nông sản vừa diễn ra, đại diện Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) đã nhấn mạnh, các tỉnh, thành phố không lập chốt kiểm tra, dừng phương tiện giao thông trên các tuyến đường giao thông huyết mạch như Quốc lộ 1. Các tỉnh, thành phố chỉ dừng phương tiện kiểm tra trên các chốt vào nội địa địa phương mình.

Các xe chở nông sản từ Tây Nam bộ ra các tỉnh biên giới để XK, thời gian vận chuyển dài, trên đường không tiếp xúc ai vì nhiều tỉnh đang thực hiện giãn cách xã hội. Vì vậy, đại diện Cục Cảnh sát giao thông cho rằng nên nới thời hạn hiệu lực giấy xét nghiệm Covid-19 cho lái xe đường dài, có các điểm xét nghiệm nhanh Covid-19 trên các tuyến quốc lộ huyết mạch trên cả nước.

Thứ trưởng Trần Thanh Nam đặc biệt nhấn mạnh: “Tinh thần là khó đến đâu tháo gỡ đến đó. Các Sở Giao thông vận tải, Sở NN&PTNT, Sở Y tế từng địa phương phối hợp thực hiện, nếu còn vướng mắc thì đề xuất với Ban chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 của tỉnh tháo gỡ. Các vấn đề liên quan đến liên vùng cả nước thì kiến nghị tới các Tổ công tác của các Bộ để có giải pháp phù hợp, tránh phải báo cáo nhiều đến Thủ tướng Chính phủ”.

Góp thêm quan điểm vào bài toán gỡ khó cho sản xuất, tiêu thụ nông sản, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan thẳng thắn chỉ rõ: Không có quy định nào phủ kín được mọi ngóc ngách của cuộc sống. Các địa phương cần có sự chủ động hơn. “Ví dụ, các địa phương nêu vấn đề ‘luồng xanh’ đường thuỷ, theo tôi không cần phải chờ đến sự quyết định của Bộ Giao thông vận tải vì đã có ‘luồng xanh’ ở đường bộ thì trên nguyên tắc này địa phương có thể xây dựng ‘luồng xanh’ đường thuỷ”. Hay như vấn đề chưa tiếp cận được vốn ở các ngân hàng thương mại, các địa phương cũng phải thấy rõ việc lâu nay các ngân hàng vốn e ngại với việc sản xuất nông nghiệp bấp bênh, lại thêm bệnh dịch ảnh hưởng đến sản xuất. Nếu lãnh đạo tỉnh không đối thoại cụ thể với ngân hàng thì rất khó tiếp cận nguồn vốn”, “tư lệnh” ngành Nông nghiệp nói.

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, đây cũng chính là thời điểm các tỉnh ĐBSCL phải có tư duy sâu sắc về làm kinh tế nông nghiệp chứ không phải là sản xuất nông nghiệp đơn thuần. Giá lúa gạo xuống quá thấp thì cũng phải tính phương án giảm diện tích để thay vào các cây trồng khác cho hiệu quả. Không thể đổi thành tích sản lượng XK lấy sự rủi ro cho nông dân.