TP Hồ Chí Minh tìm giải pháp thu hút đầu tư năng lượng tái tạo

Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan thông tin chính sách của thành phố tới các nhà đầu tư

14 nhóm nhiệm vụ tăng trưởng xanh

Sáng 20/9, Phiên toàn thể Diễn đàn Hỗ trợ pháp lý đầu tư 2024 - kỳ 2 do Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) phối hợp cùng Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TPHCM (ITPC) với gần 300 đại biểu tham gia là đại diện các cơ quan có thẩm quyền, luật sư, chuyên gia, nhà đầu tư đang hoạt động trên địa bàn TPHCM.

Thông tin tới các nhà đầu tư, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan cho biết, TPHCM vừa ban hành Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh giai đoạn 2024 – 2030 nhằm thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, hướng đến phát triển bền vững trên địa bàn giai đoạn 2021 – 2030.

Theo đó, thành phố xác định 14 nhóm nhiệm vụ chính nhấn mạnh đến yếu tố “xanh” trong phát triển, nổi bật trong đó là nhấn mạnh tầm quan trọng của các dự án năng lượng tái tạo. Như vậy, Thành phố đã có Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh giai đoạn 2024 – 2030, đã có cơ chế chính sách đặc thù từ Nghị quyết 98/2023/QH15 - đều là những hành lang cần thiết cho sự thúc đẩy phát triển các dự án xanh tại thành phố.

“Tuy nhiên, bản thân thành phố vẫn đau đáu rằng, liệu với chính sách tạo điều kiện, việc triển khai các dự án năng lượng tái tạo, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế xanh tại TPHCM có thuận lợi không đối với nhà đầu tư. Diễn đàn này là cơ hội để thành phố đến gần và lắng nghe ý kiến của nhà đầu tư, từ đó, có sự cải cách trong môi trường đầu tư, kinh doanh tại thành phố.”- ông Võ Văn Hoan đề xuất.

Đánh giá về phát triển năng lượng tái tạo, TS. Trần Du Lịch, Phó Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) nhận định, việc thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, nhất là các loại năng lượng như năng lượng gió, năng lượng mặt trời, năng lượng sinh khối không chỉ giúp ứng phó các tác hại đối với môi trường, mà còn tạo lợi thế lớn cho địa phương, quốc gia trong xu hướng xanh hóa toàn cầu.

Tính đến hiện tại, “xanh hóa” hay “năng lượng tái tạo” vẫn đang còn là những cụm từ chưa thực sự quen thuộc với doanh nghiệp; khung quy định cho lĩnh vực này tại Việt Nam cũng chưa đầy đủ. Điều này dẫn đến tình trạng muốn làm nhưng không làm được hoặc làm nhưng bị trì hoãn do vướng. Không chỉ vậy, rủi ro hơn, việc thiếu quy định, hướng dẫn còn làm tăng nguy cơ phát sinh tranh chấp khiến nhà đầu tư và nhà nước đều quan ngại.

TS. Trần Du Lịch trao đổi tại diễn đàn

Ông Lịch đánh giá, TPHCM có nhiều lợi thế khi được cho phép thí điểm cơ chế đặc thù, bao gồm cả đặc thù trong phát triển các dự án năng lượng tái tạo, tuy vậy vì những rào cản chung của chính sách, quá trình hiện thực hóa Nghị quyết 98 đối với lĩnh vực này gặp không ít thách thức.

Từ những thách thức trên, ông Lịch nhấn mạnh, chính quyền thành phố, cộng đồng doanh nghiệp cần phải cùng phối hợp trong việc nhìn nhận vấn đề và tìm ra giải pháp; cùng với đó, ông cũng kỳ vọng các chuyên gia có kinh nghiệm, đặc biệt về mặt pháp lý có thể đồng hành để tư vấn, hỗ trợ Thành phố trong tiến trình thu hút đầu tư và triển khai các dự án năng lượng tái tạo nhằm giúp quá trình đầu tư, vận hành diễn ra an toàn, đảm bảo quyền lợi cho các bên tham gia.

Giải quyết băn khoăn của nhà đầu tư

Ở góc độ nhà đầu tư, ông Nguyễn Xuân Thắng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (Eurocham Việt Nam), Tổng Giám đốc Schaeffler Việt Nam cho biết, hiện nay, nhà đầu tư dành phần nhiều quan tâm đối với dự án năng lượng mặt trời. Tuy vậy, ông Thắng cũng mở rộng thêm, để tạo dựng sự an tâm cho các bên nhằm triển khai hiệu quả các dự án này, nhà đầu tư kỳ vọng nhiều hơn ở một cơ chế hợp tác hiệu quả giữa nhà đầu tư tư nhân và cơ quan nhà nước.

Một trong những khó khăn được chỉ ra liên quan đến sự chậm trễ trong việc ban hành các quy định, hướng dẫn thực hiện các dự án điện mặt trời khi các quy định này vẫn đang trong quá trình soạn thảo. Điều này, một mặt, gây bế tắc cho nhà đầu tư đang vận hành các dự án năng lượng mặt trời sau năm 2020; mặt khác lại tạo ra sự e ngại cho nhà đầu tư muốn triển khai các dự án mới trong thời gian tới.

Phân tích các quy định hiện hành, ông Nguyễn Đức Minh, Luật sư Cấp cao Công ty Luật TNHH Kim & Chang (Việt Nam, chỉ ra những mặt hạn chế trong khung khổ pháp lý, trong đó nối bật có thể kể đến đến sự cần thiết của một luật riêng điều chỉnh lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Theo ông Minh, hiện nay, một dự án trong lĩnh vực này sẽ chịu sự điều chỉnh của nhiều quy định, phân tán tại nhiều luật khác nhau. Điều này vô hình trung gây nên sự khó khăn cho doanh nghiệp khi triển khai đầu tư, đặc biệt là trong bối cảnh, khung khổ pháp luật tại Việt Nam còn nhiều điểm chồng chéo và chưa theo kịp thực tiễn.

Một điểm khác được ông Minh chỉ ra liên quan đến mẫu hợp đồng mua bán điện (PPA). Hiện nay, các hợp đồng mua bán điện đều phải sử dụng theo mẫu và rất hạn chế sự thỏa thuận của các bên. Như vậy, trường hợp quyền lợi của các bên không ở vị trí cân bằng hoàn toàn có khả năng xảy ra; đáng lo ngại hơn, nhiều bên cho vay quốc tế còn từ chối cấp vốn do mẫu PPA không đạt tiêu chuẩn.

Như vậy, với trợ lực từ Nghị quyết 98, TPHCM cần có những bước đi quyết liệt hơn, mạnh dạn hơn nhằm tận dụng những lợi thế từ cơ chế đặc thù. Theo đó, ông Minh đề xuất, thành phố cần sớm công bố danh mục dự án năng lượng tái tạo, cũng như có hướng dẫn rõ hơn về thủ tục, quy trình thực hiện dự án…