Tổng cục Hải quan triển khai nhiệm vụ năm 2024

Quang cảnh Hội nghị tại trụ sở Tổng cục Hải quan. Ảnh: Quang Hùng.

Điểm sáng chống buôn lậu

Thay mặt lãnh đạo Bộ Tài chính, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.

Theo báo cáo tại Hội nghị, năm 2023, bám sát chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Tài chính, sự phối hợp của các bộ, ngành Trung ương và chính quyền địa phương; cùng với quyết tâm, nỗ lực của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong toàn Ngành, Tổng cục Hải quan đã tổ chức, triển khai cụ thể hóa các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ thành các nhiệm vụ chuyên môn và đạt được những kết quả đáng ghi nhận.

Tiêu biểu là công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm; chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Năm 2023, hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa vẫn tiềm ẩn, diễn biến phức tạp, cơ quan Hải quan đã phát hiện các vụ việc vi phạm liên quan đến buôn lậu, gian lận thương mại, tập trung vào một số hành vi như: không khai báo, khai hải quan không đúng với thực tế hàng hóa; che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng nhằm buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm, ma túy, động vật hoang dã, tiền tệ qua biên giới, nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn.

Hoạt động buôn bán, vận chuyển trái phép động vật hoang dã có chiều hướng chuyển dịch từ các cảng biển thuộc khu vực miền Nam, miền Trung ra các tỉnh phía Bắc như Hải Phòng, Quảng Ninh. Thủ đoạn được các đối tượng thường sử dụng như chia nhỏ, trà trộn động vật hoang dã và sản phẩm động vật hoang dã trong hàng hóa nhập khẩu nhằm qua mặt cơ quan Hải quan, các đối tượng sử dụng phương thức khai sai tên hàng để xuất khẩu, nhập khẩu đường tiểu ngạch hoặc không khai hải quan, giấu kín trong phương tiện vận tải được gia cố hầm vách để vận chuyển qua cửa khẩu, lối mở, đường mòn.

Đặc biệt, hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy qua biên giới vẫn diễn ra hết sức phức tạp, có chiều hướng gia tăng; các đối tượng thường xuyên thay đổi phương thức vận chuyển, không theo quy luật với thủ đoạn ngày càng tinh vi…

Trước tình hình đó, Tổng cục Hải quan vừa thực hiện tốt nhiệm vụ tham mưu, giúp việc cho Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Ban chỉ đạo 389 Bộ Tài chính; vừa tổ chức quyết liệt, đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ để kịp thời phát hiện, bắt giữ, xử lý các vụ vi phạm.

Năm 2023 (tính đến 15/11), toàn ngành Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 14.618 vụ việc vi phạm; trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 11.521,26 tỷ đồng, tăng 98,9% so với cùng kỳ năm 2022.

Cơ quan Hải quan đã khởi tố 35 vụ và chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 166 vụ, tăng 48% so với cùng kỳ năm 2022; số tiền thu nộp 474,3 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2022.

Đáng chú ý, ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng phát hiện, bắt giữ 243 vụ, 277 đối tượng (trong đó cơ quan Hải quan chủ trì 112 vụ), thu giữ lượng tang vật khoảng 2,8 tấn ma túy các loại.

Xuất nhập khẩu giảm tác động mạnh đến kết quả thu ngân sách

Tính đến hết tháng 11, toàn Ngành đã giải quyết thủ tục cho hơn 15 triệu tờ khai, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 619,36 tỷ USD, giảm 8,2%, tương ứng giảm 55,56 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước.

Trong đó, xuất khẩu là 322,61 tỷ USD, giảm 5,8% (tương ứng giảm 20,01 tỷ USD); nhập khẩu là 296,75 tỷ USD, giảm 10,7% (tương ứng giảm 35,55 tỷ USD).

Hết tháng 11, cán cân thương mại hàng hóa của cả nước thặng dư với con số xuất siêu 25,86 tỷ USD.

Kết quả thu ngân sách (từ 1/1 đến 14/12/2023) đạt 351.428 tỷ đồng, bằng 82,7% dự toán, giảm 16% so với cùng kỳ năm 2022 và ước thu cả năm 2023 đạt 365.000 tỷ đồng, bằng 85,9% dự toán được giao, giảm 16,4% so với cùng kỳ năm 2022.

Việc giảm thu của toàn Ngành xuất phát từ nhiều yếu tố khách quan, đặc biệt là kim ngạch các mặt hàng nhập khẩu là nguồn thu chính giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2022. Điển hình như: Nhóm các mặt hàng nhập khẩu nguyên liệu, máy móc thiết bị, phụ tùng nhập khẩu phục vụ sản xuất (than, hóa chất và sản phẩm hóa chất, chất dẻo, sắt thép, nguyên phụ liệu dệt may, linh kiện điện tử, linh kiện ô tô…) chiếm 57% tổng kim ngạch nhập khẩu có thuế, giảm khoảng 16,7%, làm giảm thu ngân sách khoảng 32.200 tỷ đồng.

Nhóm xăng dầu nhập khẩu tăng khoảng 21,4% về lượng nhưng giảm khoảng 1,4% về kim ngạch, làm giảm thu khoảng 2.400 tỷ đồng.

Ngoài ra còn nguyên nhân khác như: tác động ưu đãi về thuế suất nhập khẩu xăng từ thị trường ASEAN là 5%, dầu DO và dầu FO là 0% nên các doanh nghiệp chủ yếu nhập khẩu từ ASEAN thay vì nhập khẩu từ Hàn Quốc với mức thuế suất xăng là 8%; nhóm dầu thô nhập khẩu tăng 7% về lượng nhưng giảm 12% về kim ngạch do giá dầu thô giảm khoảng 19,4% so với năm 2022…

Tạp chí Hải quan tiếp tục thông tin về các nội dung quan trọng của Hội nghị.